11:05
(ဟံးန့ဿ္အီၯလဿမါစိကမီၯပွာ္ယဲၯသန့ပူၯလီၯ)
ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေစာလဲပြဲ (ႏုတ္ခမ္းေမႊး) သို႔ မန္းေရာဘတ္ဇံ၏ေပးစာ အမွတ္ (၂)
(ဟံးန့ဿ္အီၯလဿမါစိကမီၯပွာ္ယဲၯသန့ပူၯလီၯ)
08:49
The life and times of Saw Ba U Gyi
တဿ္ဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္-
ကညီဒီကလုဿ္ခိဢ္နဿ္သးသမူ၈့ဿ္က်ိၯ
,
တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
11:06
(ဟံးန့ဿ္အီၯလဿမါစိကမီၯပွာ္ယဲၯသန့ပူၯလီၯ)
ကရင္လက္နက္ကိုင္တပ္ေပါင္းစံုမွ ရဲေဘာ္မ်ားသို႔ အပိုင္း (၉)
(ဟံးန့ဿ္အီၯလဿမါစိကမီၯပွာ္ယဲၯသန့ပူၯလီၯ)
01:38
ပွၯကညီအလါဒီးမုဿ္နံၯမုဿ္သီတဖဢ္
ပွၯကညီအလါတဖဢ္
သလ့ၯ ၃၀သီ
ထ့ကူာ္ ၂၉သီ
သြ႔ကီ ၃၀သီ
လါခ့် ၂၉သီ
ဒ့ဢ္ညါ ၃၀သီ
လါႏြံ ၂၉သီ
လါဃိး ၃၀သီ
လါခူး ၂၉သီ
ဆံးမုဿ္ ၃၀သီ
ဆံးဆဢ္ ၂၉သီ
လါနီ ၃၀သီ
လါပ်ဴၯ ၂၉သီ
နံဢ္ဒိဢ္လါဒိဢ္သဿနံဢ္တဘ်ီ
လံာ္စီဆွံ ပွၯကညီ
မုဿ္ခီဢ္ထံးနံၯ မုဿ္ဒဲး
မုဿ္ခံနံၯ မုဿ္ဆဢ္
မု၊္သဿနံၯ မုဿ္ယူာ္
မုဿ္လံြဿ္နံၯ မုဿ္ပ်ဲၯ
မုဿ္ယဲဿ္နံၯ မုဿ္လ့ၯဧိၯ
မုဿ္ဃုနံၯ မုဿ္ဖီဖး
မုဿ္ႏြံနံၯ မုဿ္ဘူဢ္
တဿ္ကတီဿ္တဖဢ္
ဟီဢ္ခိဢ္လဲၯတရံးလီၯအသးဒဢ္၀ဲတ၀ီ ၂၄နဢ္ရံဢ္=တသီ
လါလဲၯတရံးဟီဢ္ခိဢ္၀းတ၀ီ ၃၀သီ=တသီ
ဟီဢ္ခိဢ္လဲၯတရံးမုဿ္၀းတ၀ီ ၃၆၅=တနံဢ္
ႏြံံသီတဘ်ီ, ႏြံသီတဘ်ီ ရသီ=တႏြံ
သလ့ၯ ၃၀သီ
ထ့ကူာ္ ၂၉သီ
သြ႔ကီ ၃၀သီ
လါခ့် ၂၉သီ
ဒ့ဢ္ညါ ၃၀သီ
လါႏြံ ၂၉သီ
လါဃိး ၃၀သီ
လါခူး ၂၉သီ
ဆံးမုဿ္ ၃၀သီ
ဆံးဆဢ္ ၂၉သီ
လါနီ ၃၀သီ
လါပ်ဴၯ ၂၉သီ
နံဢ္ဒိဢ္လါဒိဢ္သဿနံဢ္တဘ်ီ
လံာ္စီဆွံ ပွၯကညီ
မုဿ္ခီဢ္ထံးနံၯ မုဿ္ဒဲး
မုဿ္ခံနံၯ မုဿ္ဆဢ္
မု၊္သဿနံၯ မုဿ္ယူာ္
မုဿ္လံြဿ္နံၯ မုဿ္ပ်ဲၯ
မုဿ္ယဲဿ္နံၯ မုဿ္လ့ၯဧိၯ
မုဿ္ဃုနံၯ မုဿ္ဖီဖး
မုဿ္ႏြံနံၯ မုဿ္ဘူဢ္
တဿ္ကတီဿ္တဖဢ္
ဟီဢ္ခိဢ္လဲၯတရံးလီၯအသးဒဢ္၀ဲတ၀ီ ၂၄နဢ္ရံဢ္=တသီ
လါလဲၯတရံးဟီဢ္ခိဢ္၀းတ၀ီ ၃၀သီ=တသီ
ဟီဢ္ခိဢ္လဲၯတရံးမုဿ္၀းတ၀ီ ၃၆၅=တနံဢ္
ႏြံံသီတဘ်ီ, ႏြံသီတဘ်ီ ရသီ=တႏြံ
08:25
ဟံးန့ဿ္အီၯလဿကိဒံဢ္သြ႔ပွာ္ယဲၯသန့ပူၯ
http://www.9dblood.co.cc/2011/09/blog-post_8675.html
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ေသာင္း၏ ဘ၀အစိတ္အပိုင္းမ်ား
ဟံးန့ဿ္အီၯလဿကိဒံဢ္သြ႔ပွာ္ယဲၯသန့ပူၯ
http://www.9dblood.co.cc/2011/09/blog-post_8675.html
တဿ္ဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္-
ကညီဒီကလုဿ္ခိဢ္နဿ္သးသမူ၈့ဿ္က်ိၯ
,
တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
03:02
မုဿ္နံၯကီခဲလဿယလဲၯခီဖ်ိတဖဢ္
တဿ္ဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္-
ကညီဖိတဿ္အိဢ္မူတဿ္ဘဢ္ကြဿ္ဆဿဢ္မဲာ္
,
တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
01:12
ကညီဒီကလုာ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿခိဢ္နဿ္သးသမူအဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္
တဿ္ဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္-
ကညီဒီကလုဿ္ခိဢ္နဿ္သးသမူ၈့ဿ္က်ိၯ
,
တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
05:08
ဟံးန့ဿ္အီၯလဿကြဲၯကလုဿ္ပွာ္ယဲၯသန့အပူၯ
တဿ္မၯလၯကပီၯကညီဒီကလုာ္မၯထူရၯမုဿ္နံၯပွဲၯထီဢ္ ၆၂ ၀ီတ၀ီ- ကီဿ္ရ့ဢ္ဘ်ံးဒ၀ဲဿ္
ဟံးန့ဿ္အီၯလဿကြဲၯကလုဿ္ပွာ္ယဲၯသန့အပူၯ
08:24
ကညီဒီကလုာ္ပွၯဒူပွၯဃိၯမုဿ္နံၯကဲထီဢ္အဂ့ဿ္
ကညီပွၯဒူပွၯဃိၯမုဿ္နံၯကဲထီဢ္အဂ့ဿ္တဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯတဖဢ္အံၯဟံးန့ဿ္ထဿဖွိဢ္အီၯလဿ
ကြဲၯကလုဿ္ပွာ္ယဲၯသန့အပူၯလီၯ
ကြဲၯကလုဿ္ပွာ္ယဲၯသန့အပူၯလီၯ
08:37
ဒီစကားကုိလုံး၀ေထာက္ခံပါသည္။ အင္အားမမွ်၍ စစ္တုိက္လုိ ့အကုန္ေသသြားဒါေတာင္
မွာ က်ေနာ္တုိ ့ရန္သူကုိ ဒူးေထာက္အညံ့ခံသူေတြမဟုတ္ရင္ က်ေနာ္တုိ ့ေတြ ဟာ စစ္ရွဴံး
သူေတြမဟုတ္ပါ။ က်ေနာ္တုိ ့ရဲ့ ယုံႀကည္ခ်က္နဲ ့ခံယူခ်က္ စိတ္ဓါတ္ေတြကုိ ဘယ္လုိမွရန္
သူ ဖ်က္ဆီး၍ မရပါ။ ကရင့္အမ်ိဴးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ကရင္လူမ်ိဴးမ်ား ေနာက္
ဆုံး တစ္ေယာက္က်န္သည္အထိ အသက္ေပးတုိက္ပြဲ၀င္ႀကပါ။
(၆၁)ႀကိမ္ေျမာက္ ကရင့္အာဇာနည္မ်ားေန ့ေတြ ေျပာႀကားေသာ မန္းေရာဘတ္ဘဇန္ ၏ ႏွဴတ္ခြန္းဆက္မိန္ ့ခြန္း
"ကရင့္သမုိင္းမွာ စစ္ရွဴံးတဲ့လူမ်ိဴးမျဖစ္ဖုိ ့ႀကိဴးစားလုပ္ေဆာင္ႀက"
ဒီစကားကုိလုံး၀ေထာက္ခံပါသည္။ အင္အားမမွ်၍ စစ္တုိက္လုိ ့အကုန္ေသသြားဒါေတာင္
မွာ က်ေနာ္တုိ ့ရန္သူကုိ ဒူးေထာက္အညံ့ခံသူေတြမဟုတ္ရင္ က်ေနာ္တုိ ့ေတြ ဟာ စစ္ရွဴံး
သူေတြမဟုတ္ပါ။ က်ေနာ္တုိ ့ရဲ့ ယုံႀကည္ခ်က္နဲ ့ခံယူခ်က္ စိတ္ဓါတ္ေတြကုိ ဘယ္လုိမွရန္
သူ ဖ်က္ဆီး၍ မရပါ။ ကရင့္အမ်ိဴးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ကရင္လူမ်ိဴးမ်ား ေနာက္
ဆုံး တစ္ေယာက္က်န္သည္အထိ အသက္ေပးတုိက္ပြဲ၀င္ႀကပါ။
http://thawthikho.blogspot.com/2011/08/blog-post_5886.html
14:12
ပအိဢ္ (တီသူ) တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ (ပအို၀္းေနာက္ခံသမုိင္း)
ဟံးန့ဿ္ထဿဖွိဢ္အီၯလဿပအိဢ္(တီသူ) www.paokham.com ပွာ္ယဲၯသန့ပူၯလီၯ.
05:39
ကရင့္လက္နက္ကိုင္ တပ္ေပါင္းစုမွရဲေဘာ္မ်ားသို႔ အပိုင္း(၂-၃)
ဟံးန့ဿ္အီၯလဿမါစိကမီၯပွာ္ယဲၯသန့ပူၯလီၯ.
06:11
၀ဲဿ္ဖိစီၯလိၯတဿ္ဃဲၯပူ
ဟံးန့ဿ္အီၯလဿကညီတဿ္ဒုဢ္တဿ္ထုဒီးတဿ္စူဿ္တဿ္နာ္တဖဢ္လံာ္ပူၯလဿက်ိဢ္တဿ္ရၯလီၯလံာ္
လဲဿ္ကရူဿ္ထုးထီဢ္၀ဲ
လဲဿ္ကရူဿ္ထုးထီဢ္၀ဲ
15:30
မ်ဴိးဆက္ပ်က္ပ်က္သုဥ္းေတာ့မဲ့ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စု ထဲ မွသလခုံ လူမ်ဳိး
ဟံးနဿ္အီၯလဿ www.karenunited.com ပွာ္ယဲၯသန့ပူၯ
14:49
ခ့ဢ္အဲဢ္ယူဢ္အထံရူဿ္ကီဿ္သဲးတဿ္ဆီဢ္ထြဲဒီးအက်ဲသႏူလဿ NLD အဖီခိဢ္
ဟံးန့ဿ္ကြဲးကူအီၯလဿကဲြၯကလုဿ္တဿ္ကစီဢ္ပွာ္ယဲၯသန့ပူၯ
04:52
ကီဿ္ခိဢ္စီၯဘးအူကႜံအတဿ္ထံဢ္လဿကလုာ္ဂ့ဿ္၀ီဒီးကီဿ္ပယီၯထံရူဿ္ကီဿ္သဲးအဖီခိဢ္
တဿ္ကြဲးတခါအံၯဟံးန့ဿ္ကြဲးကူအီၯလဿကြဲၯကလုဿ္ပွာ္ယဲၯသန့ပူၯလဿဆ့ပ်ိဿ္ဖိလဿအကဲြးက်ိာ္
ထံက့ၯကီဿ္ခိဢ္စီၯဘးအူကႜံအတဿ္ကြဲးလဿပယီၯက်ိာ္ ႃႃခိုင္ခန့္တည္ျမဲေသာ္အစိုးရ႗႗ ဖဲကညီပွၯဒူပွၯဃိၯမုဿ္နံၯပွဲၯထီဢ္ ၅၆၀ီတ၀ီ ဖဲ ၁၂ၟ ၈ၟ ၂၀၀၆ နံဢ္န့ဢ္လီၯၟ
ထံက့ၯကီဿ္ခိဢ္စီၯဘးအူကႜံအတဿ္ကြဲးလဿပယီၯက်ိာ္ ႃႃခိုင္ခန့္တည္ျမဲေသာ္အစိုးရ႗႗ ဖဲကညီပွၯဒူပွၯဃိၯမုဿ္နံၯပွဲၯထီဢ္ ၅၆၀ီတ၀ီ ဖဲ ၁၂ၟ ၈ၟ ၂၀၀၆ နံဢ္န့ဢ္လီၯၟ
05:39
ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီးနီဿ္သိမီအပူ
တဘ်ီတဿ္စံး၀ဲလဿ မုဢ္ကနီၯဖိအိဢ္၀ဲ တဂၯလဿ အမံၯမ့ဿ္နီဿ္သိမီ န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲမ့ဿ္စ့ဿ္ကီး ပိာ္မုဢ္ဖိလဿ အကဒု လီၯတံဿ္ဒီး ဒိဢ္တဿ္ဂ့ၯ၀ဲ၀ါ၀ဲ န႔ဢ္လီၯ. အဆဿကတီဿ္ဖဲ ဘုဧိၯဟုဧိၯ အသဢ္မံထီဢ္၀ဲဒီး နီဿ္သိမီ ဘဢ္ကူး၀ဲအဘု န႔ဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီမ့ဿ္စ့ဿ္ကီး ဖိဢ္သဢ္ခြါဖိလဿ အဒုဢ္အဒ့ဂ့ၯဒီး ဒိဢ္တဿ္ပိာ္ခြါ ဖံးညဢ္လဿပွဲၯ ဂ့ၯမးတဂၯလီၯ. အ၀ဲနဿ္ဟူဘဢ္ နီဿ္သိမီ ဒိဢ္တဿ္ဂ့ၯအကစီဢ္ သတးဒီး အဲဢ္ဒိးထံဢ္ဘဢ္၀ဲ လဿအမဲာ္န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿ အိဢ္တဿ္ ဆိးတဿ္အလီဿ္စီၯစုၯ၀ဲ အဃိ အ၀ဲလိဢ္ထီဢ္ အသးလဿ ထိဢ္ကံဢ္ဖိတဘ့ဢ္ ဒီး ယူၯထီ္၀ဲဆူ နီဿ္သိမီ အိဢ္တဿ္ အလီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
တယံၯတဘူးဒီး ခုးအိဢ္၀ဲ အလီဿ္န႔ဢ္ ခ်ဿဢ္ဖးဒိဢ္အိဢ္၀ဲဒီး ခ်ဿဢ္သဢ္မံတဖဢ္လဿပွဲၯ ဂ့ၯမးလီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဖိ တဘ့ဢ္အံၯ ဟဲစီဿ္လီၯ၀ဲဒီးအိဢ္ဆိး၀ဲဖဲ ခ်ဿဢ္တထူဢ္အံၯ န႔ဢ္လီၯ. တနံၯဖဲ ထိဢ္ကံဢ္ဖိယူၯ၀့ၯ၀ီၯ ဃုအီဢ္သ့ဢ္ သူ၀ဢ္သဢ္ အခါ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ နီဿ္သိမီ ကူးဘုလဿ ခုးပူၯဒီး ဒိဢ္တဿ္ဃံလၯ ဘဢ္အီၯဒိဢ္ဒိဢ္ ကလဲာ္ အဃိ ယူၯ၀့ၯ၀ီၯ ၀ဲဖဲ နီဿ္သိမီအခုးပူၯ တက၀ီၯန႔ဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီ ထံဢ္ဘဢ္ထိဢ္ကံဢ္ဖိတဘ့ဢ္အံၯ ယူၯ၀့ၯ၀ီၯဖဲ အခုးပူၯ ဒီးကြဿ္၀ဲလီၯအဲဢ္ လီၯကြံဘဢ္အီၯ သတးဒီး တဲထီဢ္မး၀ဲ -
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဖိဧဿ … နနီးဖိဂီၯစရဲဢ္ နမိဿ္ပွဿ္အဆူဢ္ဖိ တခီလါဟ့၀ဲ … မ့ဿ္နဃံလၯဒီး လီၯအဲဢ္လီၯကြံထဲအံၯ ဘဢ္မႏုၯလဲဢ္ … ယဖီဢ္နၯမ့န႔ဿ္န႔ဢ္မီဢ္ … ယကအဲဢ္ဒိးဘုဢ္ဃာ္နၯဖဲ ယဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ….႗႗
ထိဢ္ကံဢ္ဘီ နဿ္ဟူ၀ဲ မုဢ္ဃံလၯဖိတဂၯ စံးကတိၯတဿ္ဒ္အံၯအဃိ သူဢ္ခုသးခု၀ဲ တကူဢ္သ့ဢ္ဒီး ကူဢ္ထီဢ္ ၀ဲဒ္သိး ကတုၯအိဢ္၀ဲလဿအဟုးလာ္ပူၯ လဿတဿ္ကဟုကယာ္အီၯ န႔ဢ္လီၯ. ဆိကမိဢ္မး၀ဲလဿ က်ဲအါဘိ ဒ္သိး ကအိဢ္ဘဢ္၀ဲဒီး မုဢ္ဃံလၯ အံၯစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ကဒီးတနံၯဂီၯဂီၯန႔ဢ္ဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အ့ဢ္ဘ်႕ထီဢ္၀ဲ အဒံးဆ့ဒီး အဆူဢ္အဂၯတဖဢ္ ခဲလဿာ္ ဒီး အနိး၀ံၯ၊ လဲၯ၀ဲဆူ ခုးပ်ီပူၯ တခ်ဳးနီဿ္သိမီ ဟဲတုၯဒံးဘဢ္အဆဿကတီဿ္ န႔ဢ္လီၯ.
ဖဲနီဿ္သိမီဟဲတုၯ၀ဲဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီ လဲၯ၀ဲ တဘူးဘူးတယံၯယံၯဒီး နီဿ္သိမီ မၯအသးဒ္သိး ကအ့ဢ္စီးဘုစဲၯ သ့ဢ္တဖဢ္ ဆူအံၯဆူႏုၯ ဒီးဒ္သိး နီဿ္သိမီ ကလူၯဖီဢ္အီၯ န႔ဢ္လီၯ. မၯ၀ဲဒ္န႔ဢ္ တုၯ၀ဲဖဲ တဿ္ႀတီၯဖိတခါဒီး မၯအသးဒ္ လီၯဘွံးလီၯတီၯ ၀ဲဒီး စီဿ္လီၯ၀ဲ ဖဲန႔ဢ္လီၯ. တုၯႏုၯတစု နီဿ္သိမီ လဲၯဖီဢ္န႔ဿ္အီၯ ဒီးကဟုကယာ္ ၀ဲ ဂ့ၯဂ့ၯဒီးစံးမး၀ဲ -
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဖိဧဿ … ဘဢ္မႏုၯနမၯလီၯဘွံး နသးဒ္အံၯလဲဢ္ … နမ့ဿ္ဒိးဖီဢ္နသးဆိဆိန႔ဢ္ဒီး နတလီၯဘွံးစ့ဿ္ကီး ဘဢ္ … ယဲစ့ဿ္ကီး ယကသးခုဘဢ္ဆိဆိတမ့ဿ္ဧဲဢ္…႗႗
နီဿ္သိမီ စံးတဿ္ဒ္န႔ဢ္ဒီး ဖီဢ္၀ဲထိဢ္ကံဢ္ဖိအံၯ ကဖီလီဒီး အစုခံခီ၀ံၯ ဖီဢ္နဿမူ၀ဲ ဒီး ထုးတရူးဘဢ္၀ဲဒီး အဘိးပၯဖိ တကူဢ္သ့ဢ္ ထိဢ္ကံဢ္ဖိအံၯ ဆီတလဲအသး သတူဿ္ကလာ္ ဒီးဖိဢ္သဢ္ခြါတဂၯ ဟဲအိဢ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲလီၯ. နီဿ္သိမီ ထံဢ္ဘဢ္တဿ္လီၯတိဿ္လီၯဆီ လီၯလးဒ္အံၯအဃိ သံကြဿ္၀ဲဒ္အံၯလီၯ.
ႃႃဟဿအဿဢ္ … နၯအံၯမ့ဿ္မတၯတဂၯလဲဢ္.. နမ့ဿ္လဿဿ္လ့ အကစဿ္ဧါ … မ့တမ့ဿ္ဘဢ္ဒီး၊ နမ့ဿ္ထံကစဿ္၊ ပွဿ္ကစဿ္ဧါ…႗႗
နီဿ္သိမီဟ့ဢ္တဿ္ယူးယီဢ္ဒီး ဘါထီဢ္၀ဲ တခီခီ၊ ဖဲသုးက့ၯအသး ဆူအလီဿ္ခံအခါန႔ဢ္ဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဖီဢ္ထီဢ္ နီဿ္သိမီအစုဖိခံခီ၀ံၯဒီး စံး၀ဲ -
ႃႃဒ္နဆိကမိဢ္၀ဲအသိး၊ ယတမ့ဿ္လဿဿ္ကစဿ္ လ့ကစဿ္ဘဢ္. တမ့ဿ္ကီး ထံကစဿ္ပွဿ္ကစဿ္စ့ဿ္ကီးဘဢ္. ယမ့ဿ္ ပိာ္ခြါအလဿအပွဲၯတဂၯ လဿနဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.႗႗
ႃႃအိ … ကစဿ္ဧဿ၊ ဒ္နထံဢ္နသ့ဢ္ညါ၀ဲလံအသိး၊ ယမ့ဿ္ဒဢ္ ပွၯကညီမုဢ္ဖိတဂၯလီၯ. နဲဒဢ္တခီ နမ့ဿ္မတၯ၊ မတၯတမံၯလဲဢ္န႔ဢ္ ယတသ့ဢ္ညါယဲဘဢ္၊ ယသ့ဢ္ညါယဲဒဢ္လဿ နမ့ဿ္တ့ဿ္လံ ထိဢ္ကံဢ္ဖိတဘ့ဢ္လဿ အလီၯအဲဢ္ ဘဢ္ယၯန႔ဢ္လီၯ. ခဲအံၯ နဆီတလဲက့ၯနသးလဿ ပွၯကညီအဃိ၊ မ့ဿ္ယဘဢ္စံဢ္ညီဢ္ဒီး ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ နၯလဿတဿ္မႏုၯ တမံၯလဲဢ္ …႗႗
ႃႃအိ … ကစဿ္ဧဿ၊ ပိာ္ခြါအလဿအပွဲၯတဂၯ ၾကဿးအိဢ္၀ဲလဿ ယဂီဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ္မးဧဿ. မ့ဿ္ယကဘဢ္စံဢ္ညီဢ္ ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯနၯလဿ ပိာ္ခြါ အလဿအပွဲတဂၯ ကသ့၀ဲအဂ့ဿ္ဒ္လဲဢ္. နလိဢ္ထီဢ္နသးသ့၀ဲအဃိ၊ မ့ဿ္ယဘဢ္ နာ္ဒီး ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯတဿ္ န႔ဢ္ဧါ.႗႗
ႃႃမုဿ္ဃံလၯဧဿ … ယလိဢ္ထီဢ္ယသးသ့မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ တသ့မ့ဿ္ဂ့ၯ နနာ္ယၯသ့၀ဲလီၯ. ယလိဢ္ထီဢ္ယသးမ့ဿ္တသ့ ဘဢ္န႔ဢ္၊ ပထံဢ္ဒီး ပကတိၯလိာ္သး တဿ္ဒ္အံၯကသ့၀ဲဒ္လဲဢ္.႗႗
ႃႃအိ၊ ကစဿ္ဧဿ၊ နလိဢ္ထီဢ္နသးသ့၀ဲအဃိ၊ ပထံဢ္ဒီး ပကတိၯလိာ္သးသ့န႔ဢ္၊ ပမ့ဿ္ပာ္လဿ ပိာ္ခြါအလဿအပွဲၯ သ့သနာ္က့ ဖဲခုးပူၯသံဢ္ပူၯအံၯ ယမ့ဿ္ထံဢ္ဘဢ္နၯလဿ ပိာ္ခြါတဂၯ အတဿ္လဿတဿ္ပွဲၯကိးနံၯဒဲးမး ဒီး ယစံဢ္ညီဢ္ ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ၀ဲ ကသ့န႔ဢ္လီၯ.႗႗
ႃႃမုဢ္ဃံလၯဧဿ … နစံးကတိၯတဿ္အံၯ မ့ဿ္ပိာ္မုဢ္လဿ အကဒုလီၯတံဿ္အတဿ္ကတိၯလီၯ. အိဢ္က့ၯဒဢ္လဿ ယမူယဒါလီၯ. ဟ့ဢ္ယၯတဿ္ဆဿကတီဿ္ လဿနတဿ္ဆဿထံဢ္ ကဟဲအိဢ္ဖ်ါထီဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္တက့ဿ္.႗႗
ႃႃအိ… ကစဿ္ဧဿ၊ ယဘဢ္ခိးတဿ္ဆဿကတီဿ္အလီဿ္တအိဢ္ဘဢ္. တဿ္လဿနမၯတဖဢ္န႔ဢ္၊ ကမ့ဿ္တဿ္ဆဿ ကတီဿ္ လဿပွဲၯ၀ဲလဿ နဂီဿ္န႔ဢ္ တမ့ဿ္ဘဢ္ဧါ.႗႗
ႃႃမုဢ္ဃံလၯဧဿ၊ နတဿ္စံးတဿ္ကတိၯတဖဢ္အံၯ လဿပွဲၯ၀ဲဒီး အခီပညီ အဒိဢ္အယိာ္လီၯ. စးထီဢ္မုဿ္တနံၯ အံၯဒီးဆူညါခီ၊ ယကအိဢ္ဒီး တဿ္ယူးယီဢ္ပာ္ကဲနၯလဿ တဿ္ရ့တံၯရ့သကိး န႔ဢ္လီၯ.႗႗
ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး နီဿ္သိမီ၊ စံးကတိၯလိာ္သးလဿတဿ္ကတိၯ အမုာ္ အခုဢ္၀ံၯ ဟးဖးကြံာ္ ၀ဲဒဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီ က့ၯ၀ဲဆူ အဟံဢ္လဿဟါလီၯခီဆိဆိန႔ဢ္လီၯ. လုဿ္ထံလုဿ္နိ၀ံၯ၊ ဖူထီဢ္တဿ္နဿမူနဿဆွီတဖဢ္ ဒီး က့ၯႏုာ္၀ဲဆူ ဒဿးပူၯမံ၀ဲ အလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲအသးဒံ၀့ၯဒံ၀ီၯဒီး တဿ္ဆိကမိဢ္တဖဢ္ အိဢ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲ အကလုာ္ ကလုာ္ တုၯဒဢ္လဲာ္ ဖီဢ္ထီဢ္အဘိးပၯဖိဒီး ဖူးလဲးကြဿ္၀ဲ၊ ဒီး ဘဢ္မႏုၯတဿ္သးစဲ ဟဲႏုာ္ဆူအသူဢ္ကံဿ္သးလဲ ပူၯဒ္အံၯလဲဢ္န႔ဢ္ ဆိကမိဢ္၀ဲ တဘဢ္၀ဲဘဢ္၊ နာ္သက့ တဿ္သူဢ္ဂဲၯသးဂဲၯ ဒီး တဿ္သူဢ္ဖွံသးညီတဖဢ္ ဟဲႏုာ္ ဒီးထိဢ္ဟူးထိဢ္ဂဲၯထီဢ္အ၀ဲ အသူဢ္အသး တဖဢ္အံၯ မ့ဿ္မး တဿ္မၯမုာ္အီၯအဆိကတဿဿ္ တဘ်ီန႔ဢ္၊ နီဿ္သိမီ သ့ဢ္ညါဒီးနဿ္ပဿဿ္၀ဲကစီဒီ လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီတခီ တဿ္စံးတဿ္ကတိၯတဖဢ္လဿ နီဿ္သိမီစံး တ့ဿ္အီၯန႔ဢ္ဒီး၊ သ့ဢ္ညါ၀ဲဒီး လဲၯ၀ဲဆိဆိ လဿ နီဿ္သိမီ အခုးပ်ီပူၯဒီး မၯ၀ံၯ၀ဲ တဿ္မၯလဿ တနံၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. အခါဖဲနီဿ္သိမီ ဟဲတုၯန႔ဢ္ဒီး အ၀ဲတပာ္ဖ်ါ အသးလဿၯဘဢ္ အိဢ္တဒဿကြံာ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ.
ဂီၯခီဖဲ ဆီအိဢ္အိထီဢ္၊ မုဿ္ကပီၯဟဲဖ်ါထီဢ္၀ဲ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္၊ နီဿ္သိမီ အဲဢ္ဒိးလဲၯ၀ဲဆူ ခုးပူၯ ဆိဆိဒီး ကတဲာ္ကတီၯထီဢ္တဿ္အခါ၊ မိဿ္တဂၯလဿ အတသ့ဢ္ညါ၀ဲ တဿ္နီတမံၯဘဢ္အပူၯစံးဘဢ္အဖိမုဢ္ -
ႃႃဖိမုဢ္ဧဿ… တနံၯအံၯယကလဲၯဒီးနၯဆူ ခုးပ်ီပူၯလီၯ. ဟဲစိာ္စ့ဿ္ကီးမ့ၯဧိၯထံဧိၯလဿ ယဂီဿ္တက့ဿ္.႗႗
ဒ္မိဿ္တဲ၀ဲအသိး လဲၯ၀ဲဆူ ခုးပ်ီပူၯဒီး အဖိမုဢ္နီဿ္သိမီန႔ဢ္လီၯ. လဲၯတုၯ၀ဲလဿ ခုးပူၯဒီး ထံဢ္၀ဲလဿ တဿ္မၯ လဿအကဘဢ္မၯ၀ဲတဖဢ္ ၀ံၯ၀ဲခဲလဿာ္လံအဃိ၊ တယာ္၀ဲလဿ မဟါတနံၯထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ပွၯတဂၯန႔ဢ္ ကမ့ဿ္ဒဢ္ ပွၯသူပွၯပွိၯ န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿတအဲဢ္ဒိးတဲဖ်ါအမိဿ္ဒံးဘဢ္အဃိ၊ တဲက့ၯအမိဿ္ဒ္အံၯလီၯ…
ႃႃမိဧဿ၊ ယမၯတ့ဿ္လံ တဿ္လဿနထံဢ္ဘဢ္အံၯ မ့ဿ္ကမဿကမဢ္ဘဢ္နၯဧါ… ယသ့ဢ္ညါ ပာ္စဿၯလဿ ကဘဢ္စိာ္၀ဲ ခံဘ်ီအဂီဿ္သတးဒီး တနံၯအံၯ ယလဲၯတဿ္ဆိဆိန႔ဢ္လီၯ. ဒ္မိ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ အသိး တဿ္မၯတဖဢ္ ၀ံၯ၀ဲ စုာ္စုာ္လံလီၯ. က့ၯစိာ္ဆိကြံာ္ တၯသူတၯသဢ္ လဿအအိဢ္လီၯတဲာ္ လံတဖဢ္ အံၯတနီၯတက့ဿ္. ယကအိဢ္တ့ဿ္ဒီး မၯတဿ္ဆူညါ ဒံးလီၯ.႗႗
မိဿ္တဂၯ၀ံထီဢ္၀ဲအကုဖးဒိဢ္၊ ပွဲၯ၀ဲဒီး တၯသူတၯသဢ္ တဖဢ္ဒီး က့ၯ၀ဲဒဢ္တကူဢ္သ့ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီတခီ အိဢ္သဒဿ၀ဲအသးဖဲ တဿ္ႀတီၯလာ္အပူၯဒီး ကနဢ္၀ဲနီဿ္သိမီဒီး အမိဿ္ခံဂၯ တဲတဿ္ပိဢ္တဿ္တဖဢ္န႔ဢ္ လီၯ. အမိဿ္က့ၯ၀ံၯအလီဿ္ခံ နီဿ္သိမီ ဟးဃု၀့ၯ၀ီၯဖဲခုးပူၯ သံဢ္ပူၯ၀ံၯ ဘဢ္ဆဢ္တထံဢ္၀ဲထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဘဢ္လီၯ. ဖဲအ၀ဲ လဲၯဘူးထီဢ္၀ဲဒဢ္ဖဲ တဿ္ႀတီၯလာ္ပူၯဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီဟဲ၀ဲ ကစုဒုလဿ နီဿ္သိမီ အလီဿ္ခံဒီး ဖီဢ္ထီဢ္ ၀ဲအဖံ ဘဢ္ခိဢ္ခံခီဒီး စံး၀ဲ -
ႃႃမုဢ္ဃံလၯဧဿ၊ တဿ္မၯလဿယမၯတ့ဿ္တဖဢ္ မ့ဿ္ဘဢ္နသးဒီး လဿပွဲၯ၀ဲ ကစီဒီဧါ…႗႗
ႃႃကစဿ္ဧဿ၊ ၀ံသးစူၯယၯတက့ဿ္. နမၯ၀ံၯတ့ဿ္လံခုးဧိၯသံဢ္ဧိၯ တဿ္ဖံးတဿ္မၯဒီး ဖ်ါ၀ဲလံလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး၊ ပိာ္ခြါ အလဿအပွဲၯလဿၾကဿးအိဢ္ ၀ဲလဿယဂီဿ္တဂၯ တမ့ဿ္၀ဲဒံး စ့ဿ္ကီးဘဢ္. ယဃ့ကညးနၯဒီး ပ်ဿ္ဘဢ္ ယတဿ္ကမဢ္လဿ ယတဿ္သးစဲအိဢ္တ့ဿ္၀ဲလဿ နဖီခိဢ္န႔ဢ္ တက့ဿ္…႗႗
ႃႃမုဿ္ဃံလၯဧဿ … ယမ့ဿ္ဒဢ္ပွၯဒ္သိး နၯယၯအံၯလီၯ. ယတမ့ဿ္မတၯ၊ မတၯဒ္ နတဿ္ဆိကမိဢ္ အိဢ္၀ဲ အသိးဘဢ္ … ယသူဢ္ခုသးခုမး လဿနစံးနတဿ္ သးစဲအိဢ္၀ဲလဿ ယဖီခိဢ္န႔ဢ္ လီၯ. ဒ္သိး နသူဢ္နသးကအိဢ္ ဂဿဿ္၀ဲကသ့အသိး မ္ပကပာ္ဂဿဿ္ ပာ္က်ဿၯ တဿ္စဲဘူးလိာ္ပသးလဿ သဲစးအဖီခိဢ္တက့ဿ္မီဢ္ …႗႗
ႃႃအိ … ၀ဲဿ္ဖိ၊ ၀ဲဿ္ဖိစံးတဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ္အနီဿ္ကီဿ္ဧါ … မ့မ့ဿ္သဿပ်ဿၯဒီး ကမ့ဿ္မး တဿ္သးခုဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္လဿ ယဂီဿ္လီၯ. နမ့မ့ဿ္ပွၯကညီ နီဿ္နီဿ္ ဒီးတဲဘဢ္ယၯနမံၯတဘီမီဢ္ …႗႗
ႃႃအိ … ဒ့မုဢ္၊ ယမိဿ္ယပဿ္ ယုဿ္န႔ဿ္ယမံၯလဿ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ လီၯ. … ဒ့မုဢ္တခီမီဢ္ …႗႗
ႃႃယမိဿ္ဒီး ယပဿ္ခံဂၯ အဲဢ္ဘဢ္ယၯဒိဢ္မး အဃိ၊ ယုဿ္န႔ဿ္ယမံၯလဿ နီဿ္သိမီ လီၯ… ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ဒ္၀ဲဿ္ဖိ အဲဢ္ဒိး ကိးအသိး ကိးသ့ဒဢ္တဿ္လီၯ …႗႗
ဖဲန႔ဢ္ဒီး အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ အဲဢ္ဆဿလိာ္အသး၀ံၯလံ အဃိ သတးဒီး လဿတဿ္သူဢ္တဖ်ဿဢ္ဃီ သးတဖ်ဿဢ္ဃီ အပူၯ၊ တီၯလီၯကဒြံက်ိၯ ဘံဢ္လီၯအမဲာ္ ဒီးဆွိးလီၯအခိဢ္ ဘါထုကဖဢ္ထီဢ္၀ဲလဿ အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ ကအဲဢ္လိာ္ သး ဒီး ကအိဢ္ဒီး သဲစးဂဿဿ္ဂဿဿ္က်ဿၯက်ဿၯတုၯ အသံတစုန႔ဢ္လီၯ.
စးထီဢ္ဖဲမုဿ္တနံၯန႔ဢ္ မ့ဿ္လဿထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဖံးစဿၯမၯစဿၯ နီဿ္သိမီ ဖဲတဿ္ဖဲးခုးဖဲးသံဢ္၀ံၯအလီဿ္တဖဢ္န႔ဢ္ အဃိ ဘုဧိၯဟုဧိၯ၊ သ့ဢ္တံဿ္၀ဢ္ဘိဒီး တၯသူတၯသဢ္ တဖဢ္တံဿ္ထီဢ္၊ မဲထီဢ္၊ သဢ္ထီဢ္၀ဲဂ့ၯမးဒီး နီဿ္သိမီ ဒီး အမိဿ္ အပဿ္ဟံဢ္ဖိဃီဖိ အီဢ္ဘဢ္အီဘဢ္လဿလဿ ပွဲၯပွဲၯဂ့ၯမး န႔ဢ္လီၯ.
တခ်ဳးဖ်ီဒံးအသးဒီး နီဿ္သိမီန႔ဢ္ဒီး ဖဲတဿ္ဖဲးခုးဖဲးသံဢ္အဆဿကတီဿ္၀ံၯ ၀ဲအခါ ထိဢ္ကံဢ္ဘီလဲၯ၀ဲဆူ သ၀ီပူၯ၊ ရ့တံၯရ့သကိး၀ဲဒီး မုဢ္ကနီၯဖိဢ္သဢ္ခြါ၊ ဖံးစဿၯမၯစဿၯ ပွၯဒူဖိသ၀ီဖိ တဿ္ဖံးတဿ္မၯတဖဢ္ ဒီးဒ္ သိးပွၯဒူဖိ သ၀ီဖိ တဖဢ္ကအဲဢ္ကကြံ အီၯန႔ဢ္ က်ဲးစဿးရ့စ့ဿ္ကီး၀ဲန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ အတဿ္စဲဘူးလိာ္သးဒီး နီဿ္သိမီန႔ဢ္ မတၯမး တသ့ဢ္ညါ၀ဲဘဢ္.
နီဿ္သိမီစ့ဿ္ကီး ဖဲတဿ္ဖဲးခုးဖဲးသံဢ္၀ံၯ၀ဲအဆဿကတီဿ္ န႔ဢ္ဒီး ဒ္ပိာ္မုဢ္တဂၯ ဘူးထီဢ္ကဖ်ီအသး ဘဢ္မၯပာ္စဿၯ တဿ္ဒ္ ပစံးတဿ္အသိး ဘဢ္စုဢ္လီၯပာ္စဿၯ တကီဿ္ထံလဿ ၀ဢ္ပီၯပူၯ မ့တမ့ဿ္လဿမီလီပူၯ၊ ဘဢ္ပာ္ဖွိဢ္ထီဢ္ဘု ဧိၯဟုဧိၯ၊ ဒီးဘဢ္ဃုပာ္ တဿ္အီဢ္တဿ္အီ လဿအဂ့ၯတဖဢ္ စ့ဿ္ကီးလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္အ၀ဲ တတဲပွၯနီတဂၯလဿ တဿ္တ့တဿ္ဖ်ီအဂ့ဿ္န႔ဢ္ဘဢ္ လီၯ.
မ့ဿ္လဿမိဿ္တဂၯ ထံဢ္၀ဲလဿ အဖိမုဢ္ဖံးတဿ္မၯတဿ္တဖဢ္ လီၯဆီဘဢ္အီၯအဃိ သတးဒီး သံကြဿ္၀ဲ ဖိမုဢ္ဒ္အံၯ လီၯ.
ႃႃဖိမုဢ္ဧဿ… ယကြဿ္နၯလီၯတိဿ္လီၯဆီ ဘဢ္ယၯ တဒ္သိးလဿညါခီဘဢ္ … နဖံးတဿ္မၯတဿ္ ၀ံၯခ်႕သဒံး … နမၯဃာ္ တကီဿ္ထံဒီးနပာ္ဖွိဢ္ ထီဢ္ဘုဧိၯဟုဧိၯအါနးလဲဢ္ … တဿ္လဿနမၯတ့ဿ္တဖဢ္အံၯ မိဿ္ပဿ္မ့ဿ္ပ်ဲမၯနၯမး နကဘဢ္မၯ၀ဲ တမ့ဿ္ဧဲဢ္… မိဿ္ပဿ္အတဿ္သးလီၯပလိာ္မ့ဿ္အိဢ္မး မူဒါအံၯနကဘဢ္မၯနဲယဿာ္ … နမၯပာ္တဿ္ တဖဢ္အံၯဖ်ါ၀ဲလဿ နကဖ်ီနသးဒီး ပွၯတဂၯဂၯလီၯ… ဘဢ္မႏုၯနတဲဖ်ါမိမိလဲဢ္.႗႗
ႃႃမိဧဿ… တယံာ္လဿၯဘဢ္ယကဖ်ီယသးလီၯ. တခ်ဳးယဖ်ီယသးဒီး ယၾကဿးဒုးသ့ဢ္ညါမိဿ္ဒီးပဿ္ခံဂၯန႔ဢ္ မ့ဿ္စဲဃဲၯလီၯ… ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ယမ့ဿ္ပိာ္မုဢ္ဖိ တဂၯလဿအတလုဿ္သ့ဢ္ခါပတာ္ ပမုဿ္ပဃဲၯ နီတစုဘဢ္န႔ဢ္၊ မိသ့ဢ္ညါ ၀ဲကစီဒီတမ့ဿ္ဧဲဢ္…႗႗
ႃႃဖိမုဢ္ဧဿ… မ့မ့ဿ္သဿပ်ဿၯဒ္နစံးတ့ဿ္၀ဲအသိးဒီး၊ ဘဢ္မႏုၯနမၯဃာ္ တကီဿ္ထံန႔ဢ္လဲဢ္… ဘုဟုသ့ဢ္တဖဢ္ စ့ဿ္ကီး နပာ္ဖွိဢ္ဃာ္န႔ဢ္မ့ဿ္ အဂ့ဿ္ဒ္လဲဢ္… တဲဘဢ္မိတဘီမီဢ္…႗႗
နီဿ္သိမီတဲဘဢ္အမိဿ္တဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯတဖဢ္ တဆီဘဢ္တဆီတသးဒီး အမိဿ္ကနဢ္ထံကနဢ္ဆးခဲလဿာ္ခဲဆ့ ၀ံၯ၊ အသးလီၯပလိာ္၀ဲဒီး အဖိမုဢ္တကူဢ္သ့ဢ္ဒီး စံး၀ဲဒဢ္ -
ႃႃနမ့ဿ္ဖိမုဢ္လဿ အနဿ္လိၯဒီး ကူဢ္တဿ္သ့တဂၯလီၯ. မိနာ္နၯ လဿာ္လဿာ္ဆ့ဆ့လံ… ဖဲဒဢ္နသးလီၯ ဖိမုဢ္ဧဿ… မိဆဿထံဢ္ဘဢ္နၯ လဿတဿ္လဲၯထီဢ္လဲၯထီဆူညါခီဒီး၊ လဿပွဲၯ၀ဲဒီး တဿ္သူဢ္ဖွံသးညီထီဘိ န႔ဢ္လီၯ….႗႗
တဿဢ္ပီဢ္တဿဢ္ပီ၀ဲဒီး အမိဿ္၀ံၯဒီး၊ နီဿ္သိမီလဲၯထံဢ္ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ၊ ဒီးဖးနံၯဖးသီ၀ဲတဿ္တ့တဿ္ဖ်ီ အမူး အမုဿ္နံၯ န႔ဢ္လီၯ.
တုၯမ့ဿ္အနံၯအသီတုၯ၀ဲန႔ဢ္ဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး အတံၯသကိးတဖဢ္ လဲၯ၀ဲဆူ နီဿ္သိမီသ၀ီဒီး၊ ဒိးတ့ဒိးဖ်ီအသး တကူဢ္သ့ဢ္လီၯ. တနံၯန႔ဢ္ ဒူသ၀ီဖိ မုဢ္မုဢ္ခြါခြါ ပာ္မုာ္ပာ္လၯ၊ အိဢ္ဒီးတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီ၊ ဂဲၯကလံဢ္ပ်ီဿ္ကဒီ တဖဢ္လီၯ. ပွၯကမ်ဿဿ္ဟဲ၀ဲ ဖဲမူးဖးဒိဢ္တဘ်ီအံၯ အါအါဂီဿ္ဂီဿ္ဒီး အီဢ္အီဘဢ္ တဿ္အီဢ္တဿ္အီ လဿပွဲၯဂ့ၯမး န႔ဢ္လီၯ. နီဿ္သိမီမၯတ့ဿ္ဃာ္ တကီဿ္ထံ လဿလဿပွဲၯပွဲၯ လဿပွၯကိးဂၯဒဲး အဂီဿ္အဃိသတးဒီး၊ ပွၯဟဲအီဢ္မူး တဖဢ္ မုာ္သူဢ္မုာ္သး၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.
မ့မ့ဿ္နီဿ္သိမီအပဿ္တဂၯန႔ဢ္ဒီး၊ သူဢ္ဒိဢ္သးဖ်ိး၀ဲ အဖိမုဢ္နီဿ္သိမီ၊ မ့ဿ္လဿ အဲဢ္ဒိးဒုးဖ်ီ၀ဲဒီး ပိာ္ခြါအဂၯတဂၯန႔ဢ္ အဃိလီၯ. အပဿ္ဘဢ္အသးလဿ အဖိမုဢ္ကဟံးဒီး ဖိဢ္ဃဲတဂၯလဿအလိၯဘဢ္ဒီး အမဲာ္န႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဖ်ီအသးဒီး နီဿ္သိမီ၀ံၯဘဢ္ဆဢ္ ပဿ္တဂၯအံၯ တအဲဢ္ဒိးနီတစဲးဘဢ္. မ့ဿ္လဿ အသးအိဢ္ဒံး၀ဲလဿ ဖိဢ္ဃဲတဂၯ န႔ဢ္အဖီခိဢ္သတးဒီး ရ့၀ဲဒီး ဖိဢ္ဃဲ၊ ဒီးဃု၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အတဿ္ကမဢ္ ထီဘိန႔ဢ္လီၯ.
အိဢ္၀ဲပွဲၯထီဢ္တနံဢ္ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ဒီး နီဿ္သိမီအပဿ္ကိးထီဢ္ ဖိဢ္ဃဲလဿ အဘဢ္န႔ဿ္၀ဲအသးတဂၯန႔ဢ္၊ လဲၯသကိး၀ဲဆူ သ၀ီအဃဿၯဖဲထံက်ိ ဖိအိဢ္၀ဲန႔ဢ္ဒီး တ့ထီဢ္၀ဲတနီးတခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿခံတနံၯတခ်ဳး ပွၯဟံဢ္ဖိ မံတပဿဿ္ထီဢ္ဒံးဘဢ္ အဆဿကတီဿ္ဂီၯဂီၯအခါ လဲၯကြဿ္၀ဲတနီးန႔ဢ္ဒီး၊ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲညဢ္ဖိတဖဢ္ဒီး ညဢ္ပ်ၯ တဘ့ဢ္လီၯဘဢ္၀ဲဖဲ တနီးပူၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ညဢ္ပ်ၯ တဘ့ဢ္အဃိ သူဢ္ခုသးခု၀ဲဒီး ဖီဢ္ဘံဃာ္၀ဲဒီး ထဲကူယာ္က့ဖိတက့ ၀ံၯပ်ဿ္လီၯကြံာ္၀ဲဖဲ ညဢ္ဖိတဖဢ္အက်ါန႔ဢ္၊ ဒီးဟဲက့ၯ၀ဲဆူ ဟံဢ္ကစုဒုန႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ဒီး မဿထိဢ္ကံဢ္ဘီလဲၯဆူ တနီးပူၯ၊ ဒ္သိးကဟဲက့ၯစိာ္ ညဢ္န႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ၀ံထီဢ္၀ဲကု တဖ်ဿဢ္ဒီး လဲၯ၀ဲလီၯ. ဖဲတနီးပူၯထံဢ္၀ဲထဲ ညဢ္ျပံဖိတဖဢ္ နာ္သက့၊ ထံဢ္၀ဲစ့ဿ္ကီး ညဢ္ပ်ၯဖိတဘ့ဢ္ ဘဢ္တဢ္ ဘံဃာ္အီၯဒီး ထဲကူယာ္က့ဖိတက့ န႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဆိကမိဢ္ ထီဢ္၀ဲလဿ တဿ္ဂ့ဿ္ကအိဢ္၀ဲတမံၯ အဃိ သတးပ်ဿ္ကြံာ္၀ဲညဢ္ပ်ၯန႔ဢ္ဒီး ဟဲက့ၯစိာ္၀ဲထဲ ညဢ္ဖိျပံတဖဢ္လီၯ.
အမံၯပွဿ္သံကြဿ္အီၯဒီး စံးဘဢ္၀ဲလဿ န႔ဿ္ဒဢ္ထဲညဢ္ဖိျပံတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿခံတဂီၯ အမံၯပွဿ္လဲၯကဒီး ဆူတနီး န႔ဢ္ဂီၯဂီၯကဒီး၊ ပ်ဿ္ကြံာ္၀ဲညဢ္ဖိျပံတဖဢ္၀ံၯ၊ ပာ္တ့ဿ္၀ဲထဲ ညဢ္ပ်ၯ တဘ့ဢ္ဧိၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲထိဢ္ကံဢ္ဘီ မံပဿဿ္ထီဢ္ ဒီးမဿအလဲၯဟံးန႔ဿ္ကဒီး ညဢ္လဿတနီးပူၯန႔ဢ္လီၯ.
လဲၯတုၯ၀ဲဆူတနီးပူၯ၊ ဒီးထံဢ္၀ဲထဲညဢ္ပ်ၯ တဘ့ဢ္အဃိ၊ ထိဢ္ကံဢ္ဘီသ့ဢ္ညါအသးလဿ အမံၯပွဿ္ကူဢ္က့ဢ္ အီၯလံန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္လဿ အသးပူၯ၊ တဿ္အံၯတမ့ဿ္လဿၯတဿ္အညီ ကီးဘဢ္ … မ့ဿ္နီဿ္သိမီစ့ဿ္ကီး သ့ဢ္ညါ၀ဲဘဢ္ဆဢ္ တတဲယၯဘဢ္ဧါ … မဟါတနံၯ၊ ယတဲဘဢ္အီၯလဿ တဿ္လီၯဆီဘဢ္ယၯ ဖဲတနီးပူၯ အဂ့ဿ္ သနာ္က့၊ အ၀ဲကိးပဿဿ္ထီဢ္ယၯ၊ ဒီးမဿယလဲၯဟံးန႔ဿ္ညဢ္ဒံးလီၯ. .. တဿ္လဿအ၀ဲမဿ ဖိဢ္ဃဲမၯန႔ဿ္အီၯ တဿ္မၯ တဖဢ္၊ ဖိဢ္ဃဲမၯ၀ဲ လဿလဿပွဲၯပွဲၯလီၯ…. မ့ဿ္တအဲဢ္ယၯလဿၯဘဢ္ဧါ … အဿဢ္၊ နလီၯအဲဢ္လီၯကြံဘဢ္ယၯ နးမးသနာ္က့ … လဿနသးပူၯတခီအဿနးမးလဲဢ္… တဿ္က့ဢ္သဿကလုာ္န႔ဢ္… ကမ့ဿ္မးပိာ္မုဢ္ ဒ္နၯအံၯအသိး ဧဢ္သဿဢ္… ဟဿဢ္အဿ၊ မ့ဿ္နအဿ လဿယဖီခိဢ္နးမးလဲဢ္ နီဿ္သိမီဧဿ… အိ၊ နအဿမ့ဿ္သ့၊ ယအဿသ့စ့ဿ္ကီးလီၯ… ဒ္ထြံဢ္ဒီးသဢ္မံယီၯအသိး…. နမ့ဿ္အ့ဢ္ယၯဒီး ယက၀ာ္က့ၯ နမဲာ္လီၯသဿဢ္. …
ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အတဿ္ဆိကမိဢ္တဖဢ္အံၯ ဟဲအိဢ္ထီဢ္၀ဲလဿ အသးပူၯသနာ္က့ အတဿ္ဆိကမိဢ္လဿ အဂၯတမံၯ လဿအသိဢ္က့ၯသီက့ၯအီၯ…. ထိဢ္ကံဢ္ဘီဧဿ… နထိဢ္သႀတီၯနသးဒီး အီၯန႔ဢ္ မ့ဿ္အၾကဿး အဘဢ္၀ဲစ့ဿ္ကီးဧါ… ဆိကမိဢ္လီၯနသး ထံထံဆးဆး တက့ဿ္မီဢ္…. နတဿ္ဆိကမိဢ္ဆိကမး တဖဢ္န႔ဢ္၊ မ့ဿ္အဘ်ဳးအဖွိဢ္အိဢ္၀ဲလဿ နဂီဿ္ တမံၯမံၯစ့ဿ္ကီးဧါ…. ဖဲထိဢ္ကံဢ္ဘီအတဿ္ဆိကမိဢ္ ဟဲပဿဿ္ထီဢ္ တမံၯဘဢ္ တမံၯအဖဿမုဿ္ န႔ဢ္ဒီး၊ ထိဢ္ကံဢ္ဖိတဘ့ဢ္ယူၯကပာ္အီၯ၊ ကိးထီဢ္၀ဲ ကၯကဲ …ကဲ၊ ကရကဲ… ကဲ၊ ဒီးအ၀ဲ ကြဿ္ထီဢ္၀ဲဒီး သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္ နီဿ္သိမီစံးကတိၯတ့ဿ္တဿ္တဖဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဖိဧဿ… နနိးဖိဂီၯ… နမိဿ္ပွဿ္အဆူဢ္ဖိတခီ လါဟ့၀ဲ… မ့ဿ္နဃံလၯဒီး လီၯအဲဢ္လီၯကြံ ထဲထဲအံၯ ဘဢ္မႏုၯလဲဢ္… ယဖီဢ္နၯ မ့ဿ္န႔ဿ္န႔ဢ္မီဢ္…. ယအဲဢ္ဒိးဘုဢ္ဃာ္နၯဖဲ ယဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဖိဧဿ… ဘဢ္မႏုၯ နမၯလီၯဘွံးနသးဒ္အံၯလဲဢ္ … နမ့ဿ္ဒိးဖီဢ္လီၯနသးဆိဆိ န႔ဢ္နတလီၯဘွံးစ့ဿ္ကီး ဘဢ္… ယဲဒဢ္စ့ဿ္ကီး ကသးခုဘဢ္ဆိဆိ တမ့ဿ္ဧဲဢ္… အဃိသတးဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီသ့ဢ္ညါဒီး နဿ္ပဿဿ္က့ၯ၀ဲ လဿအမါသးဘိ နီဿ္သိမီ အံၯမ့ဿ္မး ပိာ္မုဢ္တဂၯလဿ အသူဢ္ဂ့ၯသး၀ါ န႔ဢ္ဒီး…
ယတဿ္ဆိကမိဢ္တဖဢ္အံၯ ကမဢ္လံဧါသဿဢ္… ယမါသးဘိ နီဿ္သိမီအံၯ မ့ဿ္မးပိာ္မုဢ္တံဿ္နီဿ္ တဂၯစဲဃဲၯလီၯ.. အ၀ဲဟံးဒီးယၯန႔ဢ္ တမ့ဿ္အမိဿ္အပဿ္ အတဿ္ရဲဢ္၀ဲက်ဲၯ၀ဲ ဘဢ္… မ့ဿ္ဒဢ္ အကစဿ္ဒဢ္၀ဲ အတဿ္ရဲဢ္က်ဲၯ၀ဲ န႔ဢ္လီၯ.. မ့ဿ္မးပိာ္မုဢ္လဿ အလဿပွဲၯ၀ဲဒီး တဿ္ဆိကမိဢ္ ဆိကမးတဂၯ ယစံးယဲဒဢ္သ့လီၯ. …
ဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲ တဿ္အဲဢ္တဿ္ကြံလိာ္သးသ့ဢ္တဖဢ္ဒီး တဿ္သူဢ္ဖွံသးညီလဿ ဒီမါ၀ၯခံဂၯခီဖ်ိ တ့ဿ္လံ၀ဲတဖဢ္ ဒီး တဿ္သူဢ္အုးသးအုးလီၯဘဢ္အီၯ တုၯဒဢ္လဲာ္ အမဲာ္ထံယြၯလီၯ၀ဲဒဢ္လီၯ.
ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲ အမါသးဘိ နီဿ္သိမီအတဿ္ကတိၯလဿ အလီၯအဲဢ္ဖိတဖဢ္ဒီး အတဿ္ နံၯကမွံလဿအ၀ဲသးပ့ၯနီဢ္တသ့ နီတစုဘဢ္တဖဢ္န႔ဢ္သတးဒီး ဂ့ၯမ့ဿ္ဂ့ၯအဿမ့ဿ္ဂ့ၯ တပာ္လဿၯတဿ္ကမဢ္ လဿ အမါသးဘိ တဂၯအဖီခိဢ္လဿၯဘဢ္. ထြါကြံာ္ အမဲာ္ထံမဲာ္နိသ့ဢ္တဖဢ္ ဒီး ပာ္လီၯအသးဂဿဿ္ဂဿဿ္ ဒ္အမ့ဿ္ ပိာ္ခြါတံဿ္နီဿ္တဂၯအသိး ဖီဢ္န႔ဿ္ညဢ္ပ်ၯ လဿဘဢ္တဿ္စဿဃာ္၀ဲ ဒီးထဲကူအက့ဖိန႔ဢ္၊ ဖဿႏုာ္၀ဲလဿ ကုပူၯဒီး က့ၯ စိာ္၀ဲဆူ အမံၯပွဿ္အအိဢ္ န႔ဢ္လီၯ.
အမံၯပွဿ္ထံဢ္၀ဲ ညဢ္ပ်ၯလဿတဿ္စဿဃာ္အီၯဒီးထဲကူ အက့ဖိန႔ဢ္ဒီး သံကြဿ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒ္ ကနံၯကမွံဘဢ္အ၀ဲ အသးအသိး -
ႃႃမ့ဿ္နဟဲက့ၯစိာ္ညဢ္ပွဲၯဘ့ဢ္လဲဢ္… ညဢ္လဿနဟဲက့ၯစိာ္န႔ဢ္ မ့ဿ္ညဢ္မႏုၯလဲဢ္.႗႗
ႃႃတဂီၯညါအံၯ ညဢ္အဂၯတဘဢ္နီတဘ့ဢ္ဘဢ္… ဘဢ္ဒဢ္ထဲ ညဢ္ပ်ၯလဿအဘံဃာ္အသးဒီး ထဲကူက့တဘ့ဢ္ ဧိၯလီၯ…႗႗
တုၯဖဲထိဢ္ကံဢ္ဘီစံးဆဿအမံၯပွဿ္၀ံၯတဘ်ီဃီဒီး အမံၯပွဿ္သးထီဢ္တဿ္ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ ဒီးဆဲဢ္ဂီၯထီဢ္ အမဲာ္ဒီး စံး၀ဲ -
ႃႃနၯတဂၯအံၯ၊ လီၯရဿဿ္လီၯစဿဿ္နးမးလဲဢ္… နကဘဢ္ကိးမိဿ္ပဿ္အမံၯဒ္န႔ဢ္ဧါ… ယမံၯလဿညဢ္ပ်ၯန႔ဢ္ နတၾကဿး ကိးဘဢ္… ပမုဿ္ပဃဲၯအိဢ္၀ဲ လဿတဿ္ယူးယီဢ္ပာ္ကဲ မိဿ္ပဿ္န႔ဢ္၊ ခဲအံၯနတဿ္ပာ္လ့ဢ္ပာ္ကဲ တဿ္တအိဢ္ နီတစဲးဘဢ္… နတမ့ဿ္ပွၯကညီ ဘဢ္နမ့ဿ္ဒဢ္ထြံဢ္လီၯ…႗႗
ႃႃပါဧဿ… ယယူးယီဢ္ပာ္ကဲနၯကစီဒီလီၯ. မ့ဿ္လဿနသံကြဿ္ယၯ မ့ဿ္ညဢ္မႏုၯလဲဢ္န႔ဢ္ဒီး၊ ယစံးဆဿကမဢ္ဘဢ္ လဿညဢ္ပ်ၯန႔ဢ္လီၯ…႗႗
ႃႃနကြဿ္န႔ဢ္မီဢ္… ကိးကဒီးယမံၯကဒီးလံ၊ နၯအံၯ နအဿနးလဲဢ္ နတလီၯဆီမးဒီးထြံဢ္ဘဢ္… နၯအံၯ တမ့ဿ္ ပွၯကညီကစဿဿ္ခိဢ္ဖိဘဢ္… နီဿ္နီဿ္န႔ဢ္ နကဘဢ္တဲဆဿယၯ ညဢ္အံၯနတသ့ဢ္ညါအမံၯဘဢ္၊ မ့ဿ္ဒဢ္အံၯ လီၯန႔ဢ္ နစံးဆဿသ့ဒဢ္တဿ္လီၯတမ့ဿ္ဧဲဢ္… နၯအံၯမ့ဿ္ပွၯ ရဿဿ္ပွၯစဿဿ္တဂၯ လဿအမၯဟးဂီၯ ပပွၯကညီ ဖိအမုဿ္အဃဲၯတဂၯလီၯ…႗႗
ႃႃယတသ့ဢ္ညါ ပါအမံၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္… မ့ဿ္လဿယပာ္ကဲ ပမုဿ္ပဃဲၯအဃိ၊ ပါအမံၯမး ယသံကြဿ္တထီဢ္ဘး ဘဢ္… ယတသ့ဢ္ညါပါအမံၯအဃိ၊ ယတဲကမဢ္ဘဢ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ…႗႗
တဲတပူၯတဲ၊ ပွၯတဂၯလဿ အဃုပွၯတဂၯအတဿ္ကမဢ္န႔ဢ္ တအဲဢ္ဒိးကနဢ္၀ဲ ပွၯတဿ္တဲတဖဢ္ ဘဢ္န႔ဢ္ သတးဒီး -
ႃႃဟ့….နၯ၊ နဘဢ္ကိးယၯလဿပါတဂ့ၯ… နမၯဘူ နသးန႔ဢ္၊ ယတတူဿ္လိာ္ဘဢ္… နမ့ဿ္ပွၯမၯဟးဂီၯ ပပွၯကလုာ္ အလုဿ္အလဿ္အဃိ၊ ယတအဲဢ္ဒိးထံဢ္နမဲာ္ဘဢ္… ဟးထီဢ္ကြံာ္ဖဲယဟံဢ္အံၯ န႔ဢ္တက့ဿ္…႗႗
မံၯပွဿ္တဂၯနီထီဢ္ကြံာ္ ၀ဲထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး တခ်ဳးဟးဖးဒံး၀ဲဒီး အမါသးဘိနီဿ္သိမီန႔ဢ္ဒီး စံးဘဢ္၀ဲ တဿ္ကတိၯ လဿခံကတဿဿ္တဖဢ္ဒ္အံၯလီၯ.
ႃႃမ့ဿ္လဿနပဿ္တဂၯ တအဲဢ္ဆဿယၯဘဢ္ဒီး၊ ခဲမုဿ္ဆ့ဢ္ ယကဘဢ္ဟးဖးဒီးနၯလီၯ. ဒ္နမူနဒါအိဢ္၀ဲအသိး အိဢ္တ့ဿ္နဲဒီး အံးထြဲကြဿ္ထြဲက့ၯ နမိဿ္နပဿ္ဂ့ၯဂ့ၯတက့ဿ္.႗႗
တဲတဿ္ဒ္န႔ဢ္၀ံၯဒီး သုးဘူးအသးဆူ အမါသးဘိ နီဿ္သိမီ အကပၯ၊ ဒီးနဿမူ၀ဲအမဲာ္တူဿ္ခိဢ္ အဘ်ီဒီးအဘ်ီ န႔ဢ္လီၯ. နီဿ္သိမီတခီ မၯတသ့မၯတဘဢ္ လဿၯဘဢ္အဃိ၊ က၀ီၯထီဢ္အစု ခံခီဖဲ အ၀ၯသးဘိ အကိာ္ဘိဒီး က်းလီၯအမဲာ္ဆူ အ၀ၯသးဘိ အသးနါပွဿ္လိၯဒီး ဟီဢ္၀ဲယဿၯ၀ဲ ပွဲၯဒီး မဲာ္ထံမဲာ္နိတဖဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီတခီ ဖိးဟုဃာ္အမါသးဘိဒီး ဖူးလဲးဖူးသူ၀ဲ အခ်ဿဃံ ဘ့ဢ္ခိဢ္တကူဢ္သ့ဢ္၊ ဟီဢ္၀ဲယဿၯ၀ဲ တုၯဒဢ္လဲာ္ မဲာ္ထံမဲာ္နိတဖဢ္ လီၯဘဢ္ လဿနီဿ္သိမီ အခိဢ္သူတဖဢ္ ဘဢ္စီဢ္၀ဲလီၯ… နီဿ္သိမီ မီးထီဢ္ကြဿ္အ၀ၯသးဘိ အမဲာ္ဒီးစံး၀ဲ -
ႃႃ၀ဲဿ္ဖိဧဿ… မ့ဿ္နဟီဢ္နဲဧါ…႗႗
စံးတဿ္ဒ္န႔ဢ္၀ံၯတဘ်ီဃီ၊ နီဿ္သိမီဘံဢ္လီၯအမဲာ္ဒီး သးပ့ၯနီဢ္ကြံာ္အသးဖဲ အ၀ၯသးဘိ အသးနါပွဿ္အလိၯ န႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီပာ္မံနီၯအီၯ ဒီး၀ံဢ္ကသုဢ္၀ဲတစိဿ္ဖိ၀ံၯ သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္က့ၯ အသးလီၯ. တုၯႏုၯတစု ထိဢ္ကံဢ္ဘီ စံးဘဢ္နီဿ္သိမီ တဿ္ကတိၯ တဖဢ္ဒ္အံၯလီၯ.
ႃႃဒ့မုဢ္ဧဿ… တဿ္ဂ့ဿ္ဟဲကဲထီဢ္တဖဢ္အံၯ တမ့ဿ္ပ၀ဲခံဂၯ တဿ္ကမဢ္ဘဢ္… တဿ္ဟဲကဲထီဢ္အသးတဖဢ္အံၯ ဟဲအိဢ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲလဿ ပတဿ္တဆိကမိဢ္၀ဲဘဢ္အပူၯ သတးဒီး၊ ပာ္တဿ္ကမဢ္လဿ ပွၯနီတဂၯ အလိၯတဂ့ၯ၊ ပမ့ဿ္တူဿ္လိာ္ မိဿ္ပဿ္တဖဢ္ အတဿ္ဘဢ္အသးန႔ဢ္ မ့ဿ္၀ဲဖိမုဢ္ ဖိခြါသ့ဢ္တဖဢ္ အသဲစး အိဢ္၀ဲလဿ မိဿ္ပဿ္ အဖီခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ.႗႗
ႃႃ၀ဲဿ္ဖိဧဿ… ယကပာ္ဖ်ါထီဢ္စ့ဿ္ကီး… ပပွၯကညီဖိ တကလုာ္ လဿအမ့ဿ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီးနီဿ္သိမီ အံၯမ့ဿ္ပွၯ ကစဿဿ္ခိဢ္ကလိက်ါ ဒီး ယူးယီဢ္ပာ္ကဲ မိဿ္ပဿ္၊ ဒီးအိဢ္၀ဲဒီး သဲစး တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ…႗႗
ႃႃဒ့မုဢ္ဧဿ… ပမ့ဿ္ပွၯကညီဖိတကလုာ္အံၯ ဒ္သိး ပပာ္ဖ်ါထီဢ္ ပပွၯကလုာ္ အတဿ္တီတဿ္လိၯ၊ အသူးအသ့ဢ္ ကသ့အဂီဿ္… မိဿ္ပဿ္အတဿ္စံဢ္ညီဢ္ ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ၀ဲတဖဢ္န႔ဢ္ ပကဘဢ္အဿဢ္လီၯမၯပိာ္ထြဲ အခံလီၯ… မ္ပကမၯလဿထီဢ္ပွဲၯထီဢ္ သကိးတက့ဿ္မီဢ္…႗႗
နီဿ္သိမီ ဂဲၯထဿဢ္၀ဲ တခ်ဳးမုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ဒီး ကတဲာ္ကတီၯပာ္၀ဲ မ့ၯဘိဢ္တဘိဢ္လဿ အ၀ၯသးဘိ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ကအီဢ္၀ဲလဿ က်ဲန႔ဢ္လီၯ. ဟံးန႔ဿ္၀ဲ အပဿ္ကြဲၯတဖ်ဿဢ္ ဒီးထဿႏုာ္၀ဲကြဲၯဒီး မ့ၯဘိဢ္၊ ဖဲထဿဢ္တဖ်ဿဢ္ အပူၯန႔ဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီ၀ံထီဢ္၀ဲထဿဢ္၀ံၯ၊ ဖီဢ္ထီဢ္၀ဲ အမါသးဘိနီဿ္သိမီအစု ဖိခံခီဒီး နဿမူ၀ဲ၀ံၯ၊ မၯလိာ္ထြဲအမါ -
ႃႃဒ့မုဢ္အပဿ္ အသးက့ဢ္၀ဲဒ္ ကြဲၯဒီး နီဟးကြံာ္ယၯလံ… ၀ဲဿ္ဖိစံဢ္လီၯဃီသြါသဿသြါ မ့ဿ္ပူၯကြံာ္၀ဲဒီး… နပဿ္ ကဃုန႔ဿ္န၀ၯလဿ ဖိဢ္ဃဲတဂၯလီၯ…႗႗
ဖဲထိဢ္ကံဢ္ဘီ စံဢ္လီၯတုၯလဿဟီဢ္ခိဢ္လိၯဒီး အမါသးဘိ နီဿ္သိမီ မၯလိာ္ကဒီးအီၯ -
ႃႃ၀ဲဿ္ဖိဧဿ… နမ့ဿ္တုၯလဿဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯန႔ဢ္၊ ဃဲဢ္လီၯနမ့ၯဘိဢ္ဒီး အီဢ္ခ်႕ခ်႕တက့ဿ္… နမ့ဿ္တုၯကဒီး လဿဿ္ထိဢ္ လဲၯန႔ဢ္ အူထီဢ္ပါအကြဲၯန႔ဢ္တက့ဿ္… မ့ဿ္တုၯလဿဿ္ဖါခုဢ္ ကဒီးန႔ဢ္ လဲၯခ်႕ခ်႕တက့ဿ္. ဖဲအတုၯလဿဿ္ဒီဢ္ဖး န႔ဢ္ နကဘဢ္သဂဿဿ္ဒီး ဃဲာ္ဧိၯနးဧိၯလီၯ… ကြဿ္ဒီး လဲၯအီၯတက့ဿ္…႗႗
နီဿ္သိမီမၯလိာ္ အ၀ၯသးဘိ ထိဢ္ကံဢ္ဘီန႔ဢ္၀ံၯဒီး အုဢ္လီၯအသးလဿ သဲစးအဖီခိဢ္ဒ္အံၯလီၯ…
ႃႃယမ့ဿ္ပိာ္မုဢ္တဂၯလဿ အမၯပွဲၯ၀ၯတဂၯ ဒီးမိဿ္ဒီးပဿ္ တဖဢ္ အတဿ္ဘဢ္အသးန႔ဢ္လီၯ. ယတဿ္ကတိၯ အံၯ မ့မ့ဿ္ အမ့ဿ္အတီသဿပ်ဿၯဒီး ပွၯတဂၯလဿ္လဿ္မ့ဿ္မၯသံတ့ဿ္ယ၀ၯအံၯ န႔ဢ္… မ္ယကသ့ဢ္ညါဘဢ္တက့ဢ္…႗႗
စံးကတိၯ၀ဲ၀ံၯ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ထြဲထီဢ္အခီဢ္ဒီး ဟးဖး ကြံာ္၀ဲဒီး အမါသးဘိလဿ အအဲဢ္ဘဢ္၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ န႔ဢ္လီၯ.
စးထီဢ္အခါဖဲန႔ဢ္သတးဒီး နီဿ္သိမိအပဿ္စီၯညဢ္ပ်ၯ စံးဘဢ္သ၀ီဖိ သးစဿ္အခိဢ္အနဿ္လဿ အနဿ္တအိဢ္ဘဢ္ ဒီးဖိဢ္ဃဲလဿ အဘဢ္န႔ဿ္၀ဲအသးန႔ဢ္ဒ္အံၯလီၯ…
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဘီအံၯတယူးယီဢ္ ပာ္ကဲဒူဧိၯသ၀ီဧိၯဘဢ္… တကနဢ္စ့ဿ္ကီးမိဿ္ပဿ္ဘဢ္… ပာ္တ့ဿ္ကြံာ္နီဿ္သိမီ အဃိသတးဒီး လီၯမဲာ္ဆွးလဿ ပဂီဿ္ဒိဢ္မး… ပွၯတဂၯလဿ အလုဿ္သ့ဢ္ခါပတာ္ ပပွၯကညီဖိ အလုဿ္အလဿ္ ဒီး ပမုဿ္ပဃဲၯတဖဢ္အံၯ န႔ဢ္ ပၾကဿးမၯအီၯဒ္လဲဢ္… မၯဖဲသုၾကဿးမၯ၀ဲ န႔ဢ္တက့ဿ္..႗႗
တုၯဖဲဖိဢ္ဃဲ နဿ္ဟူ၀ဲစီၯညဢ္ပ်ၯ အကလုဿ္လီၯ၀ဲန႔ဢ္ဒီး ကိးထီဢ္၀ဲ သးစဿ္ခိဢ္နဿ္ဒီး သးစဿ္အဂၯသဿဆံဒ္သိး ကအိဢ္ ခိးဆဲးဖွိဢ္ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဖဲလဿဿ္ထိဢ္လဲၯ အိဢ္၀ဲအလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖိဢ္ဃဲစံးဘဢ္ သးစဿ္သ့ဢ္တဖဢ္ -
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဘီမ့ဿ္ ပိာ္ခြါလဿ အပ့ဿ္အခ်႕အဃိ၊ မ့ဿ္ထူဢ္ဖ်ဲးကြံာ္လဿ သုစုပူၯသတးဒီး ယကလဲၯအိဢ္ခိးလီၯ အခိဢ္ဖဲ လဿဿ္ဒီဢ္ဖးဒီး ယကမၯ၀ံၯ တ့ဿ္ကြံာ္အီၯလီၯ…႗႗
ထိဢ္ကံဢ္ဘီလဲၯတုၯဖဲ လဿဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯ ဒီးဒ္သိးအမါသးဘိ နီဿ္သိမီမၯလိာ္အီၯအသိး၊ ဃဲဢ္လီၯအမ့ၯဘိဢ္ ဒီး အီဢ္၀ဲခ်႕ခ်႕၀ံၯ မ့ၯလဿအအိဢ္လီၯတဲာ္တဖဢ္န႔ဢ္ဒီး တဿၯဒုဢ္ထီဢ္၀ဲဒီး အုဢ္လီၯအသးလဿသဲစးအဖီခိဢ္ -
ႃႃယမ့မ့ဿ္ပွၯတဂၯလဿ အပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯဒီး မၯပိာ္ထြဲယပွၯကလုာ္ဒီး မိဿ္ပဿ္အမုဿ္အဃဲၯ၊ လုဿ္လဿ္တဖဢ္ သဿပ်ဿၯန႔ဢ္… မ့ၯတဿၯဒုဢ္တဖဢ္အံၯ၊ မ္အကဲထီဢ္လဿလဿဿ္ တက့ဿ္…႗႗
ထံဢ္ဘဢ္၀ဲလဿ မ့ၯတဿၯဒုဢ္ဖိတဖဢ္ ကဲထီဢ္လဿဿ္သတးဒီး သူဢ္ခုသးခု၀ဲဒိဢ္မး ဒီးလဲၯကဒီး၀ဲဆူညါလီၯ. တုၯကဒီး၀ဲဖဲ လဿဿ္ထိဢ္လဲၯတဿ္လီဿ္န႔ဢ္ဒီး သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္ နီဿ္သိမီ အတဿ္စံးတ့ဿ္အီၯလဿ ကဘဢ္အူထီဢ္ ကြဲၯအဃိ၊ အူထီဢ္၀ဲကြဲၯ၀ံၯ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ပွၯပိာ္ခြါအဂၯသဿဆံ ခိးလီၯအခိဢ္ဒီး ဘီစုာ္စုာ္လီၯ. အခိဢ္ တဂၯစံးကတိၯထီဢ္၀ဲ -
ႃႃဟ့…. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ နမၯဟးဂီၯပသ၀ီ သးပွဿ္အဖိမုဢ္၀ံၯ၊ နဟးသဒဢ္ကြံာ္အီၯ တမ့ဿ္ဧဲဢ္… နၯအံၯ သဲစး တအိဢ္ဘဢ္ဒီး အဿသီနးမးလဲဢ္… ပမ့ဿ္ပာ္မူနၯဒီး လဿနဃိ ပွၯကညီဖိတဖဢ္ အသူးအသ့ဢ္ အလီၯ၀ဲ သတးဒီး နကဘဢ္သံဒီး ဘီခိဢ္စူတဖဢ္အံၯလီၯ…႗႗
ပွၯအဂသဿဆံ သဖွိဃီၯ၀ဲဆူ ထိဢ္ကံဢ္ဘီအိဢ္ဒီး ဆဲးဖွိဢ္၀ဲဒီးဘီတဖဢ္ သနာ္က့ မ့ဿ္လဿထိဢ္ကံဢ္ဘီ ပ့ဿ္ခ်႕၀ဲ သတးဒီး ဘီတဘဢ္အီၯနီတဘီဘဢ္၊ ဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲလဿအသးကံဿ္ပူၯ -
ႃႃနီဿ္သိမီ… နမ့ဿ္မါတဂၯလဿ ကဒုလီၯတံဿ္ဒီး သဲစးအိဢ္တဂၯလီၯ… အ၀ဲဖဿႏုာ္ပာ္ကြဲၯ လဿထဿဢ္ပူၯ န႔ဢ္၊ ဒ္သိး ကဟ့ဢ္တဿ္ပနီဢ္လဿ ဒုဢ္ဒါသ့ဢ္တဖဢ္ အအိဢ္န႔ဢ္ဧါမီဢ္…႗႗
သ့ဢ္နီဢ္ဘဢ္အမါလဿ အမၯလိာ္ထြဲအီၯတဿ္စံး တဿ္ကတိၯတဖဢ္လီၯ. လဲၯကဒီး၀ဲ ဆူညါတုၯကဒီး၀ဲဖဲ လဿဿ္ဒီဢ္ဖး တဿ္လီဿ္လဿ ဖိဢ္ဃဲခိးလီၯအခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ. ၀ဢ္သံကစဲာ္တဘိ ဘဢ္တဿ္ႀတီဃာ္၀ဲဖဲ က်ဲတီၯလိၯ ဒီးထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဆိကမိဢ္လဿကမ့ဿ္၀ဲ လဿဿ္ဖါခုဢ္တဿ္လီဿ္ သ့ဢ္သ့ဢ္ဧါန႔ဢ္ဒီး သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္နီဿ္သိမီ တဿ္စံးဘဢ္ အီၯလဿ ကဘဢ္လဲၯခ်႕သဒံးန႔ဢ္လီၯ.
မ့ဿ္လဿ အူကမဢ္တ့ဿ္ကြဲၯအဃိဒီး၊ တဿ္ဆဿကတီဿ္လဿာ္ကြံာ္၀ဲလဿ တဿ္လဲၯတဿ္က့ၯအံၯ ဒီးသ့ဢ္ညါ၀ဲလဿ ဒုဢ္ဒါကလဲၯတုၯဆိပာ္စဿၯ၀ဲ လီၯ. န႔ဢ္သတးဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီဖီဢ္ထီဢ္ ၀ဢ္သံကစဲာ္ဒ္သိး ကလဲၯ၀ဲဆူညါခီ သနာ္က့ ဖဲအစိာ္ထီဢ္ဒီး ကပ်ဲကြံာ္အခါ မ့ဿ္လဿ ဖိဢ္ဃဲခိးပာ္စဿၯအီၯဒီး ဖိဢ္ဃဲဆဲးအီၯဒီးဘီဖဲ အစုကံဢ္လာ္ ဖီလာ္တီတီ၊ ႏုာ္လီၯ၀ဲဆူ အဂုာ္ဃံလာ္ပူၯ ယိာ္မးန႔ဢ္လီၯ. ဖိဢ္ဃဲဆဲး၀ဲ၀ံၯတဘ်ီဃီ၊ ဃဢ္ကဒါအသး တခ်ဳး ဃ့ဿ္၀ဲဒံးဘဢ္အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ကိးက့ၯအီၯ -
ႃႃဖိဢ္ဃဲဧဿ၊ ဟဲက့ၯထုးထီဢ္က့ၯနဘီအံၯမီဢ္… ယတမၯဆဿနၯနီတမံၯဘဢ္… ယတအဲဢ္ဒိးအိဢ္စ့ဿ္ကီး ဖဲ သ၀ီလဿ သ၀ီဖိတဖဢ္သးဟ့ယၯန႔ဢ္ စ့ဿ္ကီးဘဢ္… ဘဢ္ဆဢ္ဒီး မၯစဿၯယၯထဲတမံၯဧိၯလဿ ဟံးန႔ဿ္က့ၯ နီဿ္သိမီဒီး အံးက့ၯကြဿ္က့ၯ အီၯဂ့ၯဂ့ၯတက့ဿ္…႗႗
ဖိဢ္ဃဲထုးထီဢ္က့ၯအဘီဒီး စံးဆဿက့ၯ၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီလဿ အကလုဿ္ကနိးကစုာ္အပူၯ -
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဘီဧဿ … ဒ္နစံးတ့ဿ္လံ၀ဲအသိး ယကဘဢ္တဲဘဢ္ နီဿ္သိမီ ဒဢ္ကယဿာ္… အ၀ဲမ့ဿ္အဿဢ္လီၯယၯ မး ဒီးယကအံးထြဲကြဿ္ထြဲ က့ၯအီၯ တစိၯဒဢ္ယသး န႔ဢ္လီၯ…႗႗
ႃႃအိ… နအဿဢ္လီၯယၯဒ္န႔ဢ္ သတးဒီး ယသးခုယဲဒဢ္ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္လီၯ… တဲဘဢ္စ့ဿ္ကီး နီဿ္သိမီလဿ ယကသံ ဒဢ္ယဲဖဲ တဿ္လီဿ္တတီၯတီၯ လဿနဘီအဃိ န႔ဢ္တက့ဿ္… က့ၯနဲမုာ္မုာ္ ဖိဢ္ဃဲဧဿ…႗႗
ဖိဢ္ဃဲဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ မၯလိာ္ထြဲတဿ္တဖဢ္န႔ဢ္၀ံၯ၊ လဲၯလီၯသ့စီကြံာ္၀ဲ သြံဢ္လဿအစဲဘူးဒီး ဘီကနဢ္ တဖဢ္လဿ ထံက်ိပူၯ၊ ဘဢ္ဆဢ္ သ့စီ၀ဲ တန႔ဿ္ဘဢ္ဒီး ဟဲက့ၯစိာ္၀ဲဒ္န႔ဢ္ဒီး လဲၯပာ္က့ၯ၀ဲဖဲ စီၯညဢ္ပ်ၯ အဟံဢ္လဿ တဿ္ပာ္ဖွိဢ္က့ၯ ဘီတဖဢ္အက်ါန႔ဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီထံဢ္၀ဲ ဖိဢ္ဃဲအဘီကနဢ္ အိဢ္ဒီးတဿ္သြံဢ္အဃိ၊ သ့ဢ္ညါမး၀ဲလံလဿ အ၀ၯသးဘိ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဘဢ္ တဿ္ဆဲးသံတ့ဿ္၀ဲဒီး ဘီလံန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး နီဿ္သိမီ တပာ္သ့ဢ္ညါအသး ဘဢ္၊ အ၀ဲပာ္ဖ်ါအသး ဒ္သိး အသူဢ္ဖွံသးညီ၀ဲဒီး ခြံထီဢ္အခိဢ္ဖူထီဢ္အမဲာ္၊ ဖ်ီဢ္ထီဢ္ထံဖွံဢ္ဒီး ဖ်ီဢ္ထီဢ္ဖဲ တဖဢ္ လဿအကိာ္ဘိလိၯ ဒီး စံးဘဢ္အပဿ္လဿ ကလဲၯဒဿဢ္ထံ လဿထံက်ိပူၯလဿ ကဖီဒုးအီဢ္ပွၯတမွံၯ တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. ၀ံထီဢ္၀ဲ ထံတဿဢ္၊ ထံပီၯတဖဢ္၀ံၯ လဲၯ၀ဲလီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီ မၯလိာ္ဖိဢ္ဃဲ တဿ္ကတိၯတဖဢ္၀ံၯ၊ လဲၯ၀ဲဆူ ညါတယံၯဘဢ္၊ အဂံဿ္အဘါလဿာ္၀ဲဒီး ၀ံ၀ဲ အထဿဢ္ လဿကြဲၯအိဢ္လဿအပူၯန႔ဢ္မး တကဲလဿၯဘဢ္အဃိ၊ ပာ္လီၯကြံာ္၀ဲ အထဿဢ္ဒီး ကြဲၯ၀ံၯလဲၯ၀ဲ ဆူညါ ယံၯ၀ဲ ဆံဆဲဢ္ပ်ဿ္ဒီး လီၯဃံၯ၀ဲဒဢ္ တကူဢ္သ့ဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီတခီ လဲၯ၀ဲဆူထိဢ္ကံဢ္ဘီ လဲၯ၀ဲအက်ဲ ဒ္သိး ကခ်ဳးန႔ဿ္အ၀ၯသးဘိ အသးသမူဒံးန႔ဢ္လီၯ. နီဿ္သိမီ ထံဢ္ဘဢ္အ၀ၯသးဘိ လီၯဃံၯ၀ဲဖဲ တဿ္လီဿ္တတီၯဒီး အ၀ဲဘိးထီဢ္၀ဲအ၀ၯ အခိဢ္ ဖိးဟု၀ဲဒီး ပာ္၀ဲလဿ အစု ဒုဢ္လိၯန႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ က်ဲးစဿးစီဢ္ထီဢ္အမဲာ္ ဒီးထံဢ္ဘဢ္အမါသးဘိ နီဿ္သိမီ သတးဒီး စံးကတိၯ ထီဢ္၀ဲ လဿအကလုဿ္ကသြံဒံ -
ႃႃဒ့မုဢ္ဧဿ… ဘဢ္မႏုၯနဟဲလူၯပိာ္ယၯလဲဢ္… ယမၯလိာ္နၯလဿ နကအိဢ္ဒ္နပဿ္ အတဿ္ဘဢ္သးအသိး တမ့ဿ္ဧဲဢ္…႗႗
ႃႃအိ…၀ဲဿ္ဖိဧဿ၊ ယမ့ဿ္မါလဿ အဂ့ၯအ၀ါတဂၯဒီး မူဒါအိဢ္လဿ ယကဘဢ္ဟဲဆူနအိဢ္လီၯ. တဿ္အဲဢ္တဿ္ကြံ လဿသူဢ္တဖ်ဿဢ္ဃီ၊ သးတဖ်ဿဢ္ဃီအပူၯန႔ဢ္ အိဢ္စဿဃာ္ အသးလံလဿ ၀ဲဿ္ဖိဒီး ဒ့မုဢ္အသြံဢ္အထံ အဖံး အညဢ္ခဲလဿာ္ခဲဆ့န႔ဢ္လံ… ဆူညါခီ တဿ္လီၯဖးတဘဢ္အိဢ္လဿၯ ၀ဲနီတစုလဿၯဘဢ္…႗႗
နီဿ္သိမီ စံးတဿ္အံၯဒီး ဟီဢ္ဒီးယဿၯ၊ မဲာ္ထံမဲာ္နိတဖဢ္ ယြၯလီၯ၀ဲတဘိဘဢ္တဘိန႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ သ့ဢ္ညါ၀ဲ စ့ဿ္ကီးနီဿ္သိမီ အဲဢ္ဘဢ္အီၯ ဆံးဒိဢ္ဆံးအါ သနာ္က့ မ့ဿ္လဿ အဂံဿ္အဘါ တအိဢ္လဿၯဘဢ္ အဃိ စံးကတိၯ၀ဲတဿ္ကတိၯ လဿခံကတဿဿ္တဘီ လဿကအိထံတစဲးဖိန႔ဢ္လီၯ.
ႃႃအိ… ဒ့မုဢ္ဧဿ.. တဿ္သံသုးဘူးအသးလံ…. ယသးကိဿ္အူကိဿ္ဖးနးမးလီၯ… ဒုးအိယၯထံတစဲးမီဢ္…႗႗
တဿ္လီဿ္တဖဢ္န႔ဢ္ ထံတအိဢ္ဘဢ္ဒီး နီဿ္သိမီကူဢ္ထီဢ္ဖးလီၯ၀ဲ ဒ္သိး ကန႔ဿ္ဘဢ္ထံန႔ဢ္ဒီး ထုကဖဢ္သဢ္ကမဲၯ တဿ္လဿသဲစးအပူၯ -
ႃႃဒ္ယမ့ဿ္ပိာ္မုဢ္တဂၯလဿ အတလုဿ္သ့ဢ္ခါပတာ္ ပွၯကညီဖိတဖဢ္ အမုဿ္အဃဲၯဒီး အလုဿ္အလဿ္ဘဢ္…. ဒ္တဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯ အိဢ္ဒီး ၀ၯတဂၯအသိး … ယအိဢ္ဂဿဿ္ဆိးက်ဿၯ ၀ဲဂ့ၯဂ့ၯ ဘဢ္ဘဢ္ လဿလဿပွဲၯပွဲၯ န႔ဢ္လီၯ… ယစံးတဿ္တဖဢ္အံၯ မ့မ့ဿ္အမ့ဿ္အတီဒီး… မ္ယဒုးအိယ၀ၯလဿထံ ကသ့၀ဲ တက့ဿ္…႗႗
ထုကဖဢ္သဢ္ကမဲၯ၀ဲ၀ံၯ၊ နီဿ္သိမီထံဢ္ဘဢ္၀ဲ တဿ္လီဿ္ဖဲ ကြဲၯလီၯတဲာ္တ့ဿ္တဿ္လီဿ္န႔ဢ္ ဒီးထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ထံထီဢ္ပဿဿ္ ဒီးကဲထီဢ္လဿကြံတကြံလီၯ. နီဿ္သိမီ သူဢ္ခုသးခု၀ဲဒီး လဲၯဒဿဢ္န႔ဿ္၀ဲ ထံန႔ဢ္ဒီး ဒုးအိ၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ န႔ဢ္လီၯ. မၯ၀ဲဒ္န႔ဢ္၀ံၯ ထံဖွံဢ္လဿအစုလိၯ ဒီး ဖဲဖ်ဿဢ္ဖိလဿ အလံာ္၀ဲလဿ အကိာ္ဘိလိၯတဖဢ္ ထုးတဲာ္ကြံာ္၀ဲ ဒီးစူးကြံာ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ. ဖီဢ္ထီဢ္ကဒီး၀ဲထး ဆဲးခိဢ္သူ (ဆံထိုး) လဿအခိဢ္ဘိဢ္လိၯဒီး စံး၀ဲ -
ႃႃ၀ဲဿ္ဖိဧဿ… ကြဿ္ကြဿ္ဒ့မုဢ္တဘီ… ထးဆဲးခိဢ္သူအံၯ ဒ့မုဢ္ဟဲစိာ္ပာ္တဘ်ီဃီ ဒ္သိး ဒ့မုဢ္ကဟ့ဢ္ကဢ္က့ၯ ဒ့မုဢ္ အသြံဢ္လဿ ၀ဲဿ္ဖိအဂီဿ္လီၯ… စီဢ္ထီဢ္နမဲာ္ဒီး ကြဿ္ထီဢ္ဘဢ္တဘီ…႗႗
နီဿ္သိမီ ဆဲးလီၯအသးနါပွဿ္ဒီး ထးဆဲးခိဢ္သူတကူဢ္သ့ဢ္ဒီး ထုးထီဢ္ကြံာ္၀ဲတဘ်ီဃီ ဒီးသြံဢ္တဖဢ္ ယြၯလီၯ၀ဲ ဖဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အလိၯလီၯ. နီဿ္သိမီ ဆွိးလီၯအခိဢ္ဒ္သိး ကနဿမူလီၯ၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီအမဲာ္တူဿ္ခိဢ္သတးဒီး ဘိးထီဢ္က့ၯအခိဢ္ တန႔ဿ္လဿၯဘဢ္အဃိ လီၯဃံၯ၀ဲဒဢ္ဖဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အသးနါပွဿ္အလိၯဒီး သံ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီအပဿ္ စီၯညဢ္ပ်ၯဒီး အပွၯသ၀ီဖိတဖဢ္ ထံဢ္၀ဲလဿ နီဿ္သိမီတဟဲက့ၯပဿဿ္ထီဢ္၀ဲဘဢ္ဒီး လဲၯဃု၀ဲလဿ ထံက်ိနံၯ၊ ဖဲပွၯဒဿဢ္ထံသန႔န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿ တထံဢ္၀ဲဘဢ္အဃိ၊ လဲၯလူၯပိာ္ထြဲလဿက်ဲ လဿထိဢ္ကံဢ္ဘီ လဲၯ၀ဲ န႔ဢ္လီၯ. တုၯ၀ဲလဿ လဿဿ္ဒီဢ္ဖးအမဲာ္ညါတစဲးဒီး ထံဢ္ဘဢ္၀ဲကြံတကြံ ဒီးကြဲၯတဖ်ဿဢ္ ဖဲကြံကပၯ န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လီဿ္အံၯလဿညါခီ ကြံတအိဢ္နီတစု ဘဢ္လီၯ. စီၯစုၯ၀ဲဒီး ကြံန႔ဢ္ အပ်ဿ္ယဲဿ္ဆံဃဢ္ဃဢ္ န႔ဢ္ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး နီဿ္သိမီခံဂၯ အိဢ္ဘူးဃာ္အသးန႔ဢ္လီၯ.
စီၯညဢ္ပ်ၯ မဿပွၯသ၀ီဖိ သးစဿ္တဖဢ္ဒ္သိး ကဟဲက့ၯစိာ္နီဿ္သိမီအစိဢ္ လဿကဟူစီမ့ဢ္ ကြံာ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ. သ၀ီဖိ သးစဿ္တဖဢ္ စိာ္ထီဢ္နီဿ္သိမီ အစိဢ္သနာ္က့ စိာ္ထီဢ္၀ဲတန႔ဿ္ဘဢ္. တုၯအ၀ဲသ့ဢ္ စိာ္ထီဢ္အစိဢ္ ခံဂၯလဿာ္ တဘ်ီဃီမး ဒီး စိာ္ထီဢ္၀ဲန႔ဿ္ညီကဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
သ၀ီအဃဿၯဖဲ တဿ္ဟူစီမ့ဢ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး နီဿ္သိမီအလီဿ္န႔ဢ္ ပွဲၯထီဢ္၀ဲ ခံနံဢ္န႔ဢ္ဒီး ၀ဢ္ခံဘိမဲထီဢ္ သႀတဲၯ၀ဲ ဘ်ဿဂ့ၯမးလီၯ. တုၯနီဿ္သိမီ အမိဿ္ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ၀ဢ္ခံဘိအံၯမဲထီဢ္ဒီး လဿတဿ္သ့ဢ္နီဢ္ဘဢ္အဖိမုဢ္ ဒီးအမာ္ အဃိ၊ လဲၯက်ီန႔ဿ္၀ဲ၀ံၯ၊ ဟဲက့ၯပာ္ထီဢ္၀ဲဖဲ အဟံဢ္က်ဴဖီခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ.
စးထီဢ္၀ဲဖဲ ၀ဢ္ခံဘိဘဢ္ တဿ္ပာ္ထီဢ္၀ဲလဿ ဟံဢ္က်ဴဖီခိဢ္န႔ဢ္ဒီး စီၯညဢ္ပ်ၯဒီး အမါခံဂၯ ဖဲဟဲက့ၯ၀ဲလဿ ခုးပူၯဒီး ထံဢ္ဘဢ္၀ဲလဿ ထံဧိၯနိဧိၯ လဿဟံဢ္ပူၯအိဢ္ပွဲၯ၀ဲဒီး မ့ၯဧိၯထံဧိၯ ဖီပာ္အသး ၀ံၯ၀ဲ ခဲလဿာ္အဃိ၊ ကမဿကမဢ္၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္လီၯ. သံကြဿ္၀ဲ ပွၯဟံဢ္ဘူးဃီၯအသးတဖဢ္ သနာ္က့ မတၯမး တထံဢ္ဒီး တသ့ဢ္ညါ၀ဲဘဢ္လီၯ.
ဘဢ္တနံၯ၊ စီၯညဢ္ပ်ၯ ပာ္လီၯအသးလဿ ကလဲၯဆူခုးပူၯသံဢ္ပူၯဘဢ္ဆဢ္ လဲၯ၀ဲ တတုၯဒီး ဟဲက့ၯကဒါ က့ၯဆူအဟံဢ္၊ ဒီးကြဿ္ခူသူဢ္၀ဲကစုဒု၊ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီးနီဿ္သိမီ ခံဂၯ ဟဲထီဢ္၀ဲဖဲ ၀ဢ္ခံဘိအပူၯ န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ ဒဿဢ္ထံဒဿဢ္နိ ဒီးဖီအီဢ္ဖီအီ မ့ၯဒီးကသူတဖဢ္လီၯ.
စီၯညဢ္ပ်ၯ သူဢ္ဒိဢ္သးဖ်ိး၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ မ့ဿ္လဿ ထံဢ္ဘဢ္တဿ္မၯအသးအံၯ န႔ဢ္လီၯ. လဲၯက့ၯ၀ဲဆူ ခုးပူၯဒီး ဖဲမုဿ္ဟါလီၯအဆဿကတီဿ္ ဟဲက့ၯ၀ဲဆူ ဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯညဢ္ပ်ၯ ဟံးထီဢ္၀ဲ ၀ဢ္ခံဘိန႔ဢ္ ဒီဢ္တဲာ္ကြံာ္၀ဲ ဒီး ဃဲာ္ ခဲလဿာ္ခဲဆ့န႔ဢ္လီၯ.
စးထီဢ္ဖဲမုဿ္တနံၯန႔ဢ္ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီးနီဿ္သိမီ အဂ့ဿ္န႔ဢ္ ဘဢ္တဿ္တဲထြဲက့ၯ၀ဲဒ္ ပူအသိး တုၯမုဿ္မဆါ တနံၯအံၯလီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီမ့ဿ္စ့ဿ္ကီး ဖိဢ္သဢ္ခြါဖိလဿ အဒုဢ္အဒ့ဂ့ၯဒီး ဒိဢ္တဿ္ပိာ္ခြါ ဖံးညဢ္လဿပွဲၯ ဂ့ၯမးတဂၯလီၯ. အ၀ဲနဿ္ဟူဘဢ္ နီဿ္သိမီ ဒိဢ္တဿ္ဂ့ၯအကစီဢ္ သတးဒီး အဲဢ္ဒိးထံဢ္ဘဢ္၀ဲ လဿအမဲာ္န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿ အိဢ္တဿ္ ဆိးတဿ္အလီဿ္စီၯစုၯ၀ဲ အဃိ အ၀ဲလိဢ္ထီဢ္ အသးလဿ ထိဢ္ကံဢ္ဖိတဘ့ဢ္ ဒီး ယူၯထီ္၀ဲဆူ နီဿ္သိမီ အိဢ္တဿ္ အလီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
တယံၯတဘူးဒီး ခုးအိဢ္၀ဲ အလီဿ္န႔ဢ္ ခ်ဿဢ္ဖးဒိဢ္အိဢ္၀ဲဒီး ခ်ဿဢ္သဢ္မံတဖဢ္လဿပွဲၯ ဂ့ၯမးလီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဖိ တဘ့ဢ္အံၯ ဟဲစီဿ္လီၯ၀ဲဒီးအိဢ္ဆိး၀ဲဖဲ ခ်ဿဢ္တထူဢ္အံၯ န႔ဢ္လီၯ. တနံၯဖဲ ထိဢ္ကံဢ္ဖိယူၯ၀့ၯ၀ီၯ ဃုအီဢ္သ့ဢ္ သူ၀ဢ္သဢ္ အခါ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ နီဿ္သိမီ ကူးဘုလဿ ခုးပူၯဒီး ဒိဢ္တဿ္ဃံလၯ ဘဢ္အီၯဒိဢ္ဒိဢ္ ကလဲာ္ အဃိ ယူၯ၀့ၯ၀ီၯ ၀ဲဖဲ နီဿ္သိမီအခုးပူၯ တက၀ီၯန႔ဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီ ထံဢ္ဘဢ္ထိဢ္ကံဢ္ဖိတဘ့ဢ္အံၯ ယူၯ၀့ၯ၀ီၯဖဲ အခုးပူၯ ဒီးကြဿ္၀ဲလီၯအဲဢ္ လီၯကြံဘဢ္အီၯ သတးဒီး တဲထီဢ္မး၀ဲ -
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဖိဧဿ … နနီးဖိဂီၯစရဲဢ္ နမိဿ္ပွဿ္အဆူဢ္ဖိ တခီလါဟ့၀ဲ … မ့ဿ္နဃံလၯဒီး လီၯအဲဢ္လီၯကြံထဲအံၯ ဘဢ္မႏုၯလဲဢ္ … ယဖီဢ္နၯမ့န႔ဿ္န႔ဢ္မီဢ္ … ယကအဲဢ္ဒိးဘုဢ္ဃာ္နၯဖဲ ယဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ….႗႗
ထိဢ္ကံဢ္ဘီ နဿ္ဟူ၀ဲ မုဢ္ဃံလၯဖိတဂၯ စံးကတိၯတဿ္ဒ္အံၯအဃိ သူဢ္ခုသးခု၀ဲ တကူဢ္သ့ဢ္ဒီး ကူဢ္ထီဢ္ ၀ဲဒ္သိး ကတုၯအိဢ္၀ဲလဿအဟုးလာ္ပူၯ လဿတဿ္ကဟုကယာ္အီၯ န႔ဢ္လီၯ. ဆိကမိဢ္မး၀ဲလဿ က်ဲအါဘိ ဒ္သိး ကအိဢ္ဘဢ္၀ဲဒီး မုဢ္ဃံလၯ အံၯစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ကဒီးတနံၯဂီၯဂီၯန႔ဢ္ဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အ့ဢ္ဘ်႕ထီဢ္၀ဲ အဒံးဆ့ဒီး အဆူဢ္အဂၯတဖဢ္ ခဲလဿာ္ ဒီး အနိး၀ံၯ၊ လဲၯ၀ဲဆူ ခုးပ်ီပူၯ တခ်ဳးနီဿ္သိမီ ဟဲတုၯဒံးဘဢ္အဆဿကတီဿ္ န႔ဢ္လီၯ.
ဖဲနီဿ္သိမီဟဲတုၯ၀ဲဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီ လဲၯ၀ဲ တဘူးဘူးတယံၯယံၯဒီး နီဿ္သိမီ မၯအသးဒ္သိး ကအ့ဢ္စီးဘုစဲၯ သ့ဢ္တဖဢ္ ဆူအံၯဆူႏုၯ ဒီးဒ္သိး နီဿ္သိမီ ကလူၯဖီဢ္အီၯ န႔ဢ္လီၯ. မၯ၀ဲဒ္န႔ဢ္ တုၯ၀ဲဖဲ တဿ္ႀတီၯဖိတခါဒီး မၯအသးဒ္ လီၯဘွံးလီၯတီၯ ၀ဲဒီး စီဿ္လီၯ၀ဲ ဖဲန႔ဢ္လီၯ. တုၯႏုၯတစု နီဿ္သိမီ လဲၯဖီဢ္န႔ဿ္အီၯ ဒီးကဟုကယာ္ ၀ဲ ဂ့ၯဂ့ၯဒီးစံးမး၀ဲ -
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဖိဧဿ … ဘဢ္မႏုၯနမၯလီၯဘွံး နသးဒ္အံၯလဲဢ္ … နမ့ဿ္ဒိးဖီဢ္နသးဆိဆိန႔ဢ္ဒီး နတလီၯဘွံးစ့ဿ္ကီး ဘဢ္ … ယဲစ့ဿ္ကီး ယကသးခုဘဢ္ဆိဆိတမ့ဿ္ဧဲဢ္…႗႗
နီဿ္သိမီ စံးတဿ္ဒ္န႔ဢ္ဒီး ဖီဢ္၀ဲထိဢ္ကံဢ္ဖိအံၯ ကဖီလီဒီး အစုခံခီ၀ံၯ ဖီဢ္နဿမူ၀ဲ ဒီး ထုးတရူးဘဢ္၀ဲဒီး အဘိးပၯဖိ တကူဢ္သ့ဢ္ ထိဢ္ကံဢ္ဖိအံၯ ဆီတလဲအသး သတူဿ္ကလာ္ ဒီးဖိဢ္သဢ္ခြါတဂၯ ဟဲအိဢ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲလီၯ. နီဿ္သိမီ ထံဢ္ဘဢ္တဿ္လီၯတိဿ္လီၯဆီ လီၯလးဒ္အံၯအဃိ သံကြဿ္၀ဲဒ္အံၯလီၯ.
ႃႃဟဿအဿဢ္ … နၯအံၯမ့ဿ္မတၯတဂၯလဲဢ္.. နမ့ဿ္လဿဿ္လ့ အကစဿ္ဧါ … မ့တမ့ဿ္ဘဢ္ဒီး၊ နမ့ဿ္ထံကစဿ္၊ ပွဿ္ကစဿ္ဧါ…႗႗
နီဿ္သိမီဟ့ဢ္တဿ္ယူးယီဢ္ဒီး ဘါထီဢ္၀ဲ တခီခီ၊ ဖဲသုးက့ၯအသး ဆူအလီဿ္ခံအခါန႔ဢ္ဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဖီဢ္ထီဢ္ နီဿ္သိမီအစုဖိခံခီ၀ံၯဒီး စံး၀ဲ -
ႃႃဒ္နဆိကမိဢ္၀ဲအသိး၊ ယတမ့ဿ္လဿဿ္ကစဿ္ လ့ကစဿ္ဘဢ္. တမ့ဿ္ကီး ထံကစဿ္ပွဿ္ကစဿ္စ့ဿ္ကီးဘဢ္. ယမ့ဿ္ ပိာ္ခြါအလဿအပွဲၯတဂၯ လဿနဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.႗႗
ႃႃအိ … ကစဿ္ဧဿ၊ ဒ္နထံဢ္နသ့ဢ္ညါ၀ဲလံအသိး၊ ယမ့ဿ္ဒဢ္ ပွၯကညီမုဢ္ဖိတဂၯလီၯ. နဲဒဢ္တခီ နမ့ဿ္မတၯ၊ မတၯတမံၯလဲဢ္န႔ဢ္ ယတသ့ဢ္ညါယဲဘဢ္၊ ယသ့ဢ္ညါယဲဒဢ္လဿ နမ့ဿ္တ့ဿ္လံ ထိဢ္ကံဢ္ဖိတဘ့ဢ္လဿ အလီၯအဲဢ္ ဘဢ္ယၯန႔ဢ္လီၯ. ခဲအံၯ နဆီတလဲက့ၯနသးလဿ ပွၯကညီအဃိ၊ မ့ဿ္ယဘဢ္စံဢ္ညီဢ္ဒီး ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ နၯလဿတဿ္မႏုၯ တမံၯလဲဢ္ …႗႗
ႃႃအိ … ကစဿ္ဧဿ၊ ပိာ္ခြါအလဿအပွဲၯတဂၯ ၾကဿးအိဢ္၀ဲလဿ ယဂီဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ္မးဧဿ. မ့ဿ္ယကဘဢ္စံဢ္ညီဢ္ ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯနၯလဿ ပိာ္ခြါ အလဿအပွဲတဂၯ ကသ့၀ဲအဂ့ဿ္ဒ္လဲဢ္. နလိဢ္ထီဢ္နသးသ့၀ဲအဃိ၊ မ့ဿ္ယဘဢ္ နာ္ဒီး ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯတဿ္ န႔ဢ္ဧါ.႗႗
ႃႃမုဿ္ဃံလၯဧဿ … ယလိဢ္ထီဢ္ယသးသ့မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ တသ့မ့ဿ္ဂ့ၯ နနာ္ယၯသ့၀ဲလီၯ. ယလိဢ္ထီဢ္ယသးမ့ဿ္တသ့ ဘဢ္န႔ဢ္၊ ပထံဢ္ဒီး ပကတိၯလိာ္သး တဿ္ဒ္အံၯကသ့၀ဲဒ္လဲဢ္.႗႗
ႃႃအိ၊ ကစဿ္ဧဿ၊ နလိဢ္ထီဢ္နသးသ့၀ဲအဃိ၊ ပထံဢ္ဒီး ပကတိၯလိာ္သးသ့န႔ဢ္၊ ပမ့ဿ္ပာ္လဿ ပိာ္ခြါအလဿအပွဲၯ သ့သနာ္က့ ဖဲခုးပူၯသံဢ္ပူၯအံၯ ယမ့ဿ္ထံဢ္ဘဢ္နၯလဿ ပိာ္ခြါတဂၯ အတဿ္လဿတဿ္ပွဲၯကိးနံၯဒဲးမး ဒီး ယစံဢ္ညီဢ္ ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ၀ဲ ကသ့န႔ဢ္လီၯ.႗႗
ႃႃမုဢ္ဃံလၯဧဿ … နစံးကတိၯတဿ္အံၯ မ့ဿ္ပိာ္မုဢ္လဿ အကဒုလီၯတံဿ္အတဿ္ကတိၯလီၯ. အိဢ္က့ၯဒဢ္လဿ ယမူယဒါလီၯ. ဟ့ဢ္ယၯတဿ္ဆဿကတီဿ္ လဿနတဿ္ဆဿထံဢ္ ကဟဲအိဢ္ဖ်ါထီဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္တက့ဿ္.႗႗
ႃႃအိ… ကစဿ္ဧဿ၊ ယဘဢ္ခိးတဿ္ဆဿကတီဿ္အလီဿ္တအိဢ္ဘဢ္. တဿ္လဿနမၯတဖဢ္န႔ဢ္၊ ကမ့ဿ္တဿ္ဆဿ ကတီဿ္ လဿပွဲၯ၀ဲလဿ နဂီဿ္န႔ဢ္ တမ့ဿ္ဘဢ္ဧါ.႗႗
ႃႃမုဢ္ဃံလၯဧဿ၊ နတဿ္စံးတဿ္ကတိၯတဖဢ္အံၯ လဿပွဲၯ၀ဲဒီး အခီပညီ အဒိဢ္အယိာ္လီၯ. စးထီဢ္မုဿ္တနံၯ အံၯဒီးဆူညါခီ၊ ယကအိဢ္ဒီး တဿ္ယူးယီဢ္ပာ္ကဲနၯလဿ တဿ္ရ့တံၯရ့သကိး န႔ဢ္လီၯ.႗႗
ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး နီဿ္သိမီ၊ စံးကတိၯလိာ္သးလဿတဿ္ကတိၯ အမုာ္ အခုဢ္၀ံၯ ဟးဖးကြံာ္ ၀ဲဒဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီ က့ၯ၀ဲဆူ အဟံဢ္လဿဟါလီၯခီဆိဆိန႔ဢ္လီၯ. လုဿ္ထံလုဿ္နိ၀ံၯ၊ ဖူထီဢ္တဿ္နဿမူနဿဆွီတဖဢ္ ဒီး က့ၯႏုာ္၀ဲဆူ ဒဿးပူၯမံ၀ဲ အလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲအသးဒံ၀့ၯဒံ၀ီၯဒီး တဿ္ဆိကမိဢ္တဖဢ္ အိဢ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲ အကလုာ္ ကလုာ္ တုၯဒဢ္လဲာ္ ဖီဢ္ထီဢ္အဘိးပၯဖိဒီး ဖူးလဲးကြဿ္၀ဲ၊ ဒီး ဘဢ္မႏုၯတဿ္သးစဲ ဟဲႏုာ္ဆူအသူဢ္ကံဿ္သးလဲ ပူၯဒ္အံၯလဲဢ္န႔ဢ္ ဆိကမိဢ္၀ဲ တဘဢ္၀ဲဘဢ္၊ နာ္သက့ တဿ္သူဢ္ဂဲၯသးဂဲၯ ဒီး တဿ္သူဢ္ဖွံသးညီတဖဢ္ ဟဲႏုာ္ ဒီးထိဢ္ဟူးထိဢ္ဂဲၯထီဢ္အ၀ဲ အသူဢ္အသး တဖဢ္အံၯ မ့ဿ္မး တဿ္မၯမုာ္အီၯအဆိကတဿဿ္ တဘ်ီန႔ဢ္၊ နီဿ္သိမီ သ့ဢ္ညါဒီးနဿ္ပဿဿ္၀ဲကစီဒီ လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီတခီ တဿ္စံးတဿ္ကတိၯတဖဢ္လဿ နီဿ္သိမီစံး တ့ဿ္အီၯန႔ဢ္ဒီး၊ သ့ဢ္ညါ၀ဲဒီး လဲၯ၀ဲဆိဆိ လဿ နီဿ္သိမီ အခုးပ်ီပူၯဒီး မၯ၀ံၯ၀ဲ တဿ္မၯလဿ တနံၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. အခါဖဲနီဿ္သိမီ ဟဲတုၯန႔ဢ္ဒီး အ၀ဲတပာ္ဖ်ါ အသးလဿၯဘဢ္ အိဢ္တဒဿကြံာ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ.
ဂီၯခီဖဲ ဆီအိဢ္အိထီဢ္၊ မုဿ္ကပီၯဟဲဖ်ါထီဢ္၀ဲ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္၊ နီဿ္သိမီ အဲဢ္ဒိးလဲၯ၀ဲဆူ ခုးပူၯ ဆိဆိဒီး ကတဲာ္ကတီၯထီဢ္တဿ္အခါ၊ မိဿ္တဂၯလဿ အတသ့ဢ္ညါ၀ဲ တဿ္နီတမံၯဘဢ္အပူၯစံးဘဢ္အဖိမုဢ္ -
ႃႃဖိမုဢ္ဧဿ… တနံၯအံၯယကလဲၯဒီးနၯဆူ ခုးပ်ီပူၯလီၯ. ဟဲစိာ္စ့ဿ္ကီးမ့ၯဧိၯထံဧိၯလဿ ယဂီဿ္တက့ဿ္.႗႗
ဒ္မိဿ္တဲ၀ဲအသိး လဲၯ၀ဲဆူ ခုးပ်ီပူၯဒီး အဖိမုဢ္နီဿ္သိမီန႔ဢ္လီၯ. လဲၯတုၯ၀ဲလဿ ခုးပူၯဒီး ထံဢ္၀ဲလဿ တဿ္မၯ လဿအကဘဢ္မၯ၀ဲတဖဢ္ ၀ံၯ၀ဲခဲလဿာ္လံအဃိ၊ တယာ္၀ဲလဿ မဟါတနံၯထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ပွၯတဂၯန႔ဢ္ ကမ့ဿ္ဒဢ္ ပွၯသူပွၯပွိၯ န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿတအဲဢ္ဒိးတဲဖ်ါအမိဿ္ဒံးဘဢ္အဃိ၊ တဲက့ၯအမိဿ္ဒ္အံၯလီၯ…
ႃႃမိဧဿ၊ ယမၯတ့ဿ္လံ တဿ္လဿနထံဢ္ဘဢ္အံၯ မ့ဿ္ကမဿကမဢ္ဘဢ္နၯဧါ… ယသ့ဢ္ညါ ပာ္စဿၯလဿ ကဘဢ္စိာ္၀ဲ ခံဘ်ီအဂီဿ္သတးဒီး တနံၯအံၯ ယလဲၯတဿ္ဆိဆိန႔ဢ္လီၯ. ဒ္မိ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ အသိး တဿ္မၯတဖဢ္ ၀ံၯ၀ဲ စုာ္စုာ္လံလီၯ. က့ၯစိာ္ဆိကြံာ္ တၯသူတၯသဢ္ လဿအအိဢ္လီၯတဲာ္ လံတဖဢ္ အံၯတနီၯတက့ဿ္. ယကအိဢ္တ့ဿ္ဒီး မၯတဿ္ဆူညါ ဒံးလီၯ.႗႗
မိဿ္တဂၯ၀ံထီဢ္၀ဲအကုဖးဒိဢ္၊ ပွဲၯ၀ဲဒီး တၯသူတၯသဢ္ တဖဢ္ဒီး က့ၯ၀ဲဒဢ္တကူဢ္သ့ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီတခီ အိဢ္သဒဿ၀ဲအသးဖဲ တဿ္ႀတီၯလာ္အပူၯဒီး ကနဢ္၀ဲနီဿ္သိမီဒီး အမိဿ္ခံဂၯ တဲတဿ္ပိဢ္တဿ္တဖဢ္န႔ဢ္ လီၯ. အမိဿ္က့ၯ၀ံၯအလီဿ္ခံ နီဿ္သိမီ ဟးဃု၀့ၯ၀ီၯဖဲခုးပူၯ သံဢ္ပူၯ၀ံၯ ဘဢ္ဆဢ္တထံဢ္၀ဲထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဘဢ္လီၯ. ဖဲအ၀ဲ လဲၯဘူးထီဢ္၀ဲဒဢ္ဖဲ တဿ္ႀတီၯလာ္ပူၯဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီဟဲ၀ဲ ကစုဒုလဿ နီဿ္သိမီ အလီဿ္ခံဒီး ဖီဢ္ထီဢ္ ၀ဲအဖံ ဘဢ္ခိဢ္ခံခီဒီး စံး၀ဲ -
ႃႃမုဢ္ဃံလၯဧဿ၊ တဿ္မၯလဿယမၯတ့ဿ္တဖဢ္ မ့ဿ္ဘဢ္နသးဒီး လဿပွဲၯ၀ဲ ကစီဒီဧါ…႗႗
ႃႃကစဿ္ဧဿ၊ ၀ံသးစူၯယၯတက့ဿ္. နမၯ၀ံၯတ့ဿ္လံခုးဧိၯသံဢ္ဧိၯ တဿ္ဖံးတဿ္မၯဒီး ဖ်ါ၀ဲလံလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး၊ ပိာ္ခြါ အလဿအပွဲၯလဿၾကဿးအိဢ္ ၀ဲလဿယဂီဿ္တဂၯ တမ့ဿ္၀ဲဒံး စ့ဿ္ကီးဘဢ္. ယဃ့ကညးနၯဒီး ပ်ဿ္ဘဢ္ ယတဿ္ကမဢ္လဿ ယတဿ္သးစဲအိဢ္တ့ဿ္၀ဲလဿ နဖီခိဢ္န႔ဢ္ တက့ဿ္…႗႗
ႃႃမုဿ္ဃံလၯဧဿ … ယမ့ဿ္ဒဢ္ပွၯဒ္သိး နၯယၯအံၯလီၯ. ယတမ့ဿ္မတၯ၊ မတၯဒ္ နတဿ္ဆိကမိဢ္ အိဢ္၀ဲ အသိးဘဢ္ … ယသူဢ္ခုသးခုမး လဿနစံးနတဿ္ သးစဲအိဢ္၀ဲလဿ ယဖီခိဢ္န႔ဢ္ လီၯ. ဒ္သိး နသူဢ္နသးကအိဢ္ ဂဿဿ္၀ဲကသ့အသိး မ္ပကပာ္ဂဿဿ္ ပာ္က်ဿၯ တဿ္စဲဘူးလိာ္ပသးလဿ သဲစးအဖီခိဢ္တက့ဿ္မီဢ္ …႗႗
ႃႃအိ … ၀ဲဿ္ဖိ၊ ၀ဲဿ္ဖိစံးတဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ္အနီဿ္ကီဿ္ဧါ … မ့မ့ဿ္သဿပ်ဿၯဒီး ကမ့ဿ္မး တဿ္သးခုဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္လဿ ယဂီဿ္လီၯ. နမ့မ့ဿ္ပွၯကညီ နီဿ္နီဿ္ ဒီးတဲဘဢ္ယၯနမံၯတဘီမီဢ္ …႗႗
ႃႃအိ … ဒ့မုဢ္၊ ယမိဿ္ယပဿ္ ယုဿ္န႔ဿ္ယမံၯလဿ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ လီၯ. … ဒ့မုဢ္တခီမီဢ္ …႗႗
ႃႃယမိဿ္ဒီး ယပဿ္ခံဂၯ အဲဢ္ဘဢ္ယၯဒိဢ္မး အဃိ၊ ယုဿ္န႔ဿ္ယမံၯလဿ နီဿ္သိမီ လီၯ… ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ဒ္၀ဲဿ္ဖိ အဲဢ္ဒိး ကိးအသိး ကိးသ့ဒဢ္တဿ္လီၯ …႗႗
ဖဲန႔ဢ္ဒီး အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ အဲဢ္ဆဿလိာ္အသး၀ံၯလံ အဃိ သတးဒီး လဿတဿ္သူဢ္တဖ်ဿဢ္ဃီ သးတဖ်ဿဢ္ဃီ အပူၯ၊ တီၯလီၯကဒြံက်ိၯ ဘံဢ္လီၯအမဲာ္ ဒီးဆွိးလီၯအခိဢ္ ဘါထုကဖဢ္ထီဢ္၀ဲလဿ အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ ကအဲဢ္လိာ္ သး ဒီး ကအိဢ္ဒီး သဲစးဂဿဿ္ဂဿဿ္က်ဿၯက်ဿၯတုၯ အသံတစုန႔ဢ္လီၯ.
စးထီဢ္ဖဲမုဿ္တနံၯန႔ဢ္ မ့ဿ္လဿထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဖံးစဿၯမၯစဿၯ နီဿ္သိမီ ဖဲတဿ္ဖဲးခုးဖဲးသံဢ္၀ံၯအလီဿ္တဖဢ္န႔ဢ္ အဃိ ဘုဧိၯဟုဧိၯ၊ သ့ဢ္တံဿ္၀ဢ္ဘိဒီး တၯသူတၯသဢ္ တဖဢ္တံဿ္ထီဢ္၊ မဲထီဢ္၊ သဢ္ထီဢ္၀ဲဂ့ၯမးဒီး နီဿ္သိမီ ဒီး အမိဿ္ အပဿ္ဟံဢ္ဖိဃီဖိ အီဢ္ဘဢ္အီဘဢ္လဿလဿ ပွဲၯပွဲၯဂ့ၯမး န႔ဢ္လီၯ.
တခ်ဳးဖ်ီဒံးအသးဒီး နီဿ္သိမီန႔ဢ္ဒီး ဖဲတဿ္ဖဲးခုးဖဲးသံဢ္အဆဿကတီဿ္၀ံၯ ၀ဲအခါ ထိဢ္ကံဢ္ဘီလဲၯ၀ဲဆူ သ၀ီပူၯ၊ ရ့တံၯရ့သကိး၀ဲဒီး မုဢ္ကနီၯဖိဢ္သဢ္ခြါ၊ ဖံးစဿၯမၯစဿၯ ပွၯဒူဖိသ၀ီဖိ တဿ္ဖံးတဿ္မၯတဖဢ္ ဒီးဒ္ သိးပွၯဒူဖိ သ၀ီဖိ တဖဢ္ကအဲဢ္ကကြံ အီၯန႔ဢ္ က်ဲးစဿးရ့စ့ဿ္ကီး၀ဲန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ အတဿ္စဲဘူးလိာ္သးဒီး နီဿ္သိမီန႔ဢ္ မတၯမး တသ့ဢ္ညါ၀ဲဘဢ္.
နီဿ္သိမီစ့ဿ္ကီး ဖဲတဿ္ဖဲးခုးဖဲးသံဢ္၀ံၯ၀ဲအဆဿကတီဿ္ န႔ဢ္ဒီး ဒ္ပိာ္မုဢ္တဂၯ ဘူးထီဢ္ကဖ်ီအသး ဘဢ္မၯပာ္စဿၯ တဿ္ဒ္ ပစံးတဿ္အသိး ဘဢ္စုဢ္လီၯပာ္စဿၯ တကီဿ္ထံလဿ ၀ဢ္ပီၯပူၯ မ့တမ့ဿ္လဿမီလီပူၯ၊ ဘဢ္ပာ္ဖွိဢ္ထီဢ္ဘု ဧိၯဟုဧိၯ၊ ဒီးဘဢ္ဃုပာ္ တဿ္အီဢ္တဿ္အီ လဿအဂ့ၯတဖဢ္ စ့ဿ္ကီးလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္အ၀ဲ တတဲပွၯနီတဂၯလဿ တဿ္တ့တဿ္ဖ်ီအဂ့ဿ္န႔ဢ္ဘဢ္ လီၯ.
မ့ဿ္လဿမိဿ္တဂၯ ထံဢ္၀ဲလဿ အဖိမုဢ္ဖံးတဿ္မၯတဿ္တဖဢ္ လီၯဆီဘဢ္အီၯအဃိ သတးဒီး သံကြဿ္၀ဲ ဖိမုဢ္ဒ္အံၯ လီၯ.
ႃႃဖိမုဢ္ဧဿ… ယကြဿ္နၯလီၯတိဿ္လီၯဆီ ဘဢ္ယၯ တဒ္သိးလဿညါခီဘဢ္ … နဖံးတဿ္မၯတဿ္ ၀ံၯခ်႕သဒံး … နမၯဃာ္ တကီဿ္ထံဒီးနပာ္ဖွိဢ္ ထီဢ္ဘုဧိၯဟုဧိၯအါနးလဲဢ္ … တဿ္လဿနမၯတ့ဿ္တဖဢ္အံၯ မိဿ္ပဿ္မ့ဿ္ပ်ဲမၯနၯမး နကဘဢ္မၯ၀ဲ တမ့ဿ္ဧဲဢ္… မိဿ္ပဿ္အတဿ္သးလီၯပလိာ္မ့ဿ္အိဢ္မး မူဒါအံၯနကဘဢ္မၯနဲယဿာ္ … နမၯပာ္တဿ္ တဖဢ္အံၯဖ်ါ၀ဲလဿ နကဖ်ီနသးဒီး ပွၯတဂၯဂၯလီၯ… ဘဢ္မႏုၯနတဲဖ်ါမိမိလဲဢ္.႗႗
ႃႃမိဧဿ… တယံာ္လဿၯဘဢ္ယကဖ်ီယသးလီၯ. တခ်ဳးယဖ်ီယသးဒီး ယၾကဿးဒုးသ့ဢ္ညါမိဿ္ဒီးပဿ္ခံဂၯန႔ဢ္ မ့ဿ္စဲဃဲၯလီၯ… ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ယမ့ဿ္ပိာ္မုဢ္ဖိ တဂၯလဿအတလုဿ္သ့ဢ္ခါပတာ္ ပမုဿ္ပဃဲၯ နီတစုဘဢ္န႔ဢ္၊ မိသ့ဢ္ညါ ၀ဲကစီဒီတမ့ဿ္ဧဲဢ္…႗႗
ႃႃဖိမုဢ္ဧဿ… မ့မ့ဿ္သဿပ်ဿၯဒ္နစံးတ့ဿ္၀ဲအသိးဒီး၊ ဘဢ္မႏုၯနမၯဃာ္ တကီဿ္ထံန႔ဢ္လဲဢ္… ဘုဟုသ့ဢ္တဖဢ္ စ့ဿ္ကီး နပာ္ဖွိဢ္ဃာ္န႔ဢ္မ့ဿ္ အဂ့ဿ္ဒ္လဲဢ္… တဲဘဢ္မိတဘီမီဢ္…႗႗
နီဿ္သိမီတဲဘဢ္အမိဿ္တဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯတဖဢ္ တဆီဘဢ္တဆီတသးဒီး အမိဿ္ကနဢ္ထံကနဢ္ဆးခဲလဿာ္ခဲဆ့ ၀ံၯ၊ အသးလီၯပလိာ္၀ဲဒီး အဖိမုဢ္တကူဢ္သ့ဢ္ဒီး စံး၀ဲဒဢ္ -
ႃႃနမ့ဿ္ဖိမုဢ္လဿ အနဿ္လိၯဒီး ကူဢ္တဿ္သ့တဂၯလီၯ. မိနာ္နၯ လဿာ္လဿာ္ဆ့ဆ့လံ… ဖဲဒဢ္နသးလီၯ ဖိမုဢ္ဧဿ… မိဆဿထံဢ္ဘဢ္နၯ လဿတဿ္လဲၯထီဢ္လဲၯထီဆူညါခီဒီး၊ လဿပွဲၯ၀ဲဒီး တဿ္သူဢ္ဖွံသးညီထီဘိ န႔ဢ္လီၯ….႗႗
တဿဢ္ပီဢ္တဿဢ္ပီ၀ဲဒီး အမိဿ္၀ံၯဒီး၊ နီဿ္သိမီလဲၯထံဢ္ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ၊ ဒီးဖးနံၯဖးသီ၀ဲတဿ္တ့တဿ္ဖ်ီ အမူး အမုဿ္နံၯ န႔ဢ္လီၯ.
တုၯမ့ဿ္အနံၯအသီတုၯ၀ဲန႔ဢ္ဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး အတံၯသကိးတဖဢ္ လဲၯ၀ဲဆူ နီဿ္သိမီသ၀ီဒီး၊ ဒိးတ့ဒိးဖ်ီအသး တကူဢ္သ့ဢ္လီၯ. တနံၯန႔ဢ္ ဒူသ၀ီဖိ မုဢ္မုဢ္ခြါခြါ ပာ္မုာ္ပာ္လၯ၊ အိဢ္ဒီးတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီ၊ ဂဲၯကလံဢ္ပ်ီဿ္ကဒီ တဖဢ္လီၯ. ပွၯကမ်ဿဿ္ဟဲ၀ဲ ဖဲမူးဖးဒိဢ္တဘ်ီအံၯ အါအါဂီဿ္ဂီဿ္ဒီး အီဢ္အီဘဢ္ တဿ္အီဢ္တဿ္အီ လဿပွဲၯဂ့ၯမး န႔ဢ္လီၯ. နီဿ္သိမီမၯတ့ဿ္ဃာ္ တကီဿ္ထံ လဿလဿပွဲၯပွဲၯ လဿပွၯကိးဂၯဒဲး အဂီဿ္အဃိသတးဒီး၊ ပွၯဟဲအီဢ္မူး တဖဢ္ မုာ္သူဢ္မုာ္သး၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.
မ့မ့ဿ္နီဿ္သိမီအပဿ္တဂၯန႔ဢ္ဒီး၊ သူဢ္ဒိဢ္သးဖ်ိး၀ဲ အဖိမုဢ္နီဿ္သိမီ၊ မ့ဿ္လဿ အဲဢ္ဒိးဒုးဖ်ီ၀ဲဒီး ပိာ္ခြါအဂၯတဂၯန႔ဢ္ အဃိလီၯ. အပဿ္ဘဢ္အသးလဿ အဖိမုဢ္ကဟံးဒီး ဖိဢ္ဃဲတဂၯလဿအလိၯဘဢ္ဒီး အမဲာ္န႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဖ်ီအသးဒီး နီဿ္သိမီ၀ံၯဘဢ္ဆဢ္ ပဿ္တဂၯအံၯ တအဲဢ္ဒိးနီတစဲးဘဢ္. မ့ဿ္လဿ အသးအိဢ္ဒံး၀ဲလဿ ဖိဢ္ဃဲတဂၯ န႔ဢ္အဖီခိဢ္သတးဒီး ရ့၀ဲဒီး ဖိဢ္ဃဲ၊ ဒီးဃု၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အတဿ္ကမဢ္ ထီဘိန႔ဢ္လီၯ.
အိဢ္၀ဲပွဲၯထီဢ္တနံဢ္ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ဒီး နီဿ္သိမီအပဿ္ကိးထီဢ္ ဖိဢ္ဃဲလဿ အဘဢ္န႔ဿ္၀ဲအသးတဂၯန႔ဢ္၊ လဲၯသကိး၀ဲဆူ သ၀ီအဃဿၯဖဲထံက်ိ ဖိအိဢ္၀ဲန႔ဢ္ဒီး တ့ထီဢ္၀ဲတနီးတခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿခံတနံၯတခ်ဳး ပွၯဟံဢ္ဖိ မံတပဿဿ္ထီဢ္ဒံးဘဢ္ အဆဿကတီဿ္ဂီၯဂီၯအခါ လဲၯကြဿ္၀ဲတနီးန႔ဢ္ဒီး၊ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲညဢ္ဖိတဖဢ္ဒီး ညဢ္ပ်ၯ တဘ့ဢ္လီၯဘဢ္၀ဲဖဲ တနီးပူၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ညဢ္ပ်ၯ တဘ့ဢ္အဃိ သူဢ္ခုသးခု၀ဲဒီး ဖီဢ္ဘံဃာ္၀ဲဒီး ထဲကူယာ္က့ဖိတက့ ၀ံၯပ်ဿ္လီၯကြံာ္၀ဲဖဲ ညဢ္ဖိတဖဢ္အက်ါန႔ဢ္၊ ဒီးဟဲက့ၯ၀ဲဆူ ဟံဢ္ကစုဒုန႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ဒီး မဿထိဢ္ကံဢ္ဘီလဲၯဆူ တနီးပူၯ၊ ဒ္သိးကဟဲက့ၯစိာ္ ညဢ္န႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ၀ံထီဢ္၀ဲကု တဖ်ဿဢ္ဒီး လဲၯ၀ဲလီၯ. ဖဲတနီးပူၯထံဢ္၀ဲထဲ ညဢ္ျပံဖိတဖဢ္ နာ္သက့၊ ထံဢ္၀ဲစ့ဿ္ကီး ညဢ္ပ်ၯဖိတဘ့ဢ္ ဘဢ္တဢ္ ဘံဃာ္အီၯဒီး ထဲကူယာ္က့ဖိတက့ န႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဆိကမိဢ္ ထီဢ္၀ဲလဿ တဿ္ဂ့ဿ္ကအိဢ္၀ဲတမံၯ အဃိ သတးပ်ဿ္ကြံာ္၀ဲညဢ္ပ်ၯန႔ဢ္ဒီး ဟဲက့ၯစိာ္၀ဲထဲ ညဢ္ဖိျပံတဖဢ္လီၯ.
အမံၯပွဿ္သံကြဿ္အီၯဒီး စံးဘဢ္၀ဲလဿ န႔ဿ္ဒဢ္ထဲညဢ္ဖိျပံတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿခံတဂီၯ အမံၯပွဿ္လဲၯကဒီး ဆူတနီး န႔ဢ္ဂီၯဂီၯကဒီး၊ ပ်ဿ္ကြံာ္၀ဲညဢ္ဖိျပံတဖဢ္၀ံၯ၊ ပာ္တ့ဿ္၀ဲထဲ ညဢ္ပ်ၯ တဘ့ဢ္ဧိၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲထိဢ္ကံဢ္ဘီ မံပဿဿ္ထီဢ္ ဒီးမဿအလဲၯဟံးန႔ဿ္ကဒီး ညဢ္လဿတနီးပူၯန႔ဢ္လီၯ.
လဲၯတုၯ၀ဲဆူတနီးပူၯ၊ ဒီးထံဢ္၀ဲထဲညဢ္ပ်ၯ တဘ့ဢ္အဃိ၊ ထိဢ္ကံဢ္ဘီသ့ဢ္ညါအသးလဿ အမံၯပွဿ္ကူဢ္က့ဢ္ အီၯလံန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္လဿ အသးပူၯ၊ တဿ္အံၯတမ့ဿ္လဿၯတဿ္အညီ ကီးဘဢ္ … မ့ဿ္နီဿ္သိမီစ့ဿ္ကီး သ့ဢ္ညါ၀ဲဘဢ္ဆဢ္ တတဲယၯဘဢ္ဧါ … မဟါတနံၯ၊ ယတဲဘဢ္အီၯလဿ တဿ္လီၯဆီဘဢ္ယၯ ဖဲတနီးပူၯ အဂ့ဿ္ သနာ္က့၊ အ၀ဲကိးပဿဿ္ထီဢ္ယၯ၊ ဒီးမဿယလဲၯဟံးန႔ဿ္ညဢ္ဒံးလီၯ. .. တဿ္လဿအ၀ဲမဿ ဖိဢ္ဃဲမၯန႔ဿ္အီၯ တဿ္မၯ တဖဢ္၊ ဖိဢ္ဃဲမၯ၀ဲ လဿလဿပွဲၯပွဲၯလီၯ…. မ့ဿ္တအဲဢ္ယၯလဿၯဘဢ္ဧါ … အဿဢ္၊ နလီၯအဲဢ္လီၯကြံဘဢ္ယၯ နးမးသနာ္က့ … လဿနသးပူၯတခီအဿနးမးလဲဢ္… တဿ္က့ဢ္သဿကလုာ္န႔ဢ္… ကမ့ဿ္မးပိာ္မုဢ္ ဒ္နၯအံၯအသိး ဧဢ္သဿဢ္… ဟဿဢ္အဿ၊ မ့ဿ္နအဿ လဿယဖီခိဢ္နးမးလဲဢ္ နီဿ္သိမီဧဿ… အိ၊ နအဿမ့ဿ္သ့၊ ယအဿသ့စ့ဿ္ကီးလီၯ… ဒ္ထြံဢ္ဒီးသဢ္မံယီၯအသိး…. နမ့ဿ္အ့ဢ္ယၯဒီး ယက၀ာ္က့ၯ နမဲာ္လီၯသဿဢ္. …
ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အတဿ္ဆိကမိဢ္တဖဢ္အံၯ ဟဲအိဢ္ထီဢ္၀ဲလဿ အသးပူၯသနာ္က့ အတဿ္ဆိကမိဢ္လဿ အဂၯတမံၯ လဿအသိဢ္က့ၯသီက့ၯအီၯ…. ထိဢ္ကံဢ္ဘီဧဿ… နထိဢ္သႀတီၯနသးဒီး အီၯန႔ဢ္ မ့ဿ္အၾကဿး အဘဢ္၀ဲစ့ဿ္ကီးဧါ… ဆိကမိဢ္လီၯနသး ထံထံဆးဆး တက့ဿ္မီဢ္…. နတဿ္ဆိကမိဢ္ဆိကမး တဖဢ္န႔ဢ္၊ မ့ဿ္အဘ်ဳးအဖွိဢ္အိဢ္၀ဲလဿ နဂီဿ္ တမံၯမံၯစ့ဿ္ကီးဧါ…. ဖဲထိဢ္ကံဢ္ဘီအတဿ္ဆိကမိဢ္ ဟဲပဿဿ္ထီဢ္ တမံၯဘဢ္ တမံၯအဖဿမုဿ္ န႔ဢ္ဒီး၊ ထိဢ္ကံဢ္ဖိတဘ့ဢ္ယူၯကပာ္အီၯ၊ ကိးထီဢ္၀ဲ ကၯကဲ …ကဲ၊ ကရကဲ… ကဲ၊ ဒီးအ၀ဲ ကြဿ္ထီဢ္၀ဲဒီး သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္ နီဿ္သိမီစံးကတိၯတ့ဿ္တဿ္တဖဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဖိဧဿ… နနိးဖိဂီၯ… နမိဿ္ပွဿ္အဆူဢ္ဖိတခီ လါဟ့၀ဲ… မ့ဿ္နဃံလၯဒီး လီၯအဲဢ္လီၯကြံ ထဲထဲအံၯ ဘဢ္မႏုၯလဲဢ္… ယဖီဢ္နၯ မ့ဿ္န႔ဿ္န႔ဢ္မီဢ္…. ယအဲဢ္ဒိးဘုဢ္ဃာ္နၯဖဲ ယဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဖိဧဿ… ဘဢ္မႏုၯ နမၯလီၯဘွံးနသးဒ္အံၯလဲဢ္ … နမ့ဿ္ဒိးဖီဢ္လီၯနသးဆိဆိ န႔ဢ္နတလီၯဘွံးစ့ဿ္ကီး ဘဢ္… ယဲဒဢ္စ့ဿ္ကီး ကသးခုဘဢ္ဆိဆိ တမ့ဿ္ဧဲဢ္… အဃိသတးဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီသ့ဢ္ညါဒီး နဿ္ပဿဿ္က့ၯ၀ဲ လဿအမါသးဘိ နီဿ္သိမီ အံၯမ့ဿ္မး ပိာ္မုဢ္တဂၯလဿ အသူဢ္ဂ့ၯသး၀ါ န႔ဢ္ဒီး…
ယတဿ္ဆိကမိဢ္တဖဢ္အံၯ ကမဢ္လံဧါသဿဢ္… ယမါသးဘိ နီဿ္သိမီအံၯ မ့ဿ္မးပိာ္မုဢ္တံဿ္နီဿ္ တဂၯစဲဃဲၯလီၯ.. အ၀ဲဟံးဒီးယၯန႔ဢ္ တမ့ဿ္အမိဿ္အပဿ္ အတဿ္ရဲဢ္၀ဲက်ဲၯ၀ဲ ဘဢ္… မ့ဿ္ဒဢ္ အကစဿ္ဒဢ္၀ဲ အတဿ္ရဲဢ္က်ဲၯ၀ဲ န႔ဢ္လီၯ.. မ့ဿ္မးပိာ္မုဢ္လဿ အလဿပွဲၯ၀ဲဒီး တဿ္ဆိကမိဢ္ ဆိကမးတဂၯ ယစံးယဲဒဢ္သ့လီၯ. …
ဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲ တဿ္အဲဢ္တဿ္ကြံလိာ္သးသ့ဢ္တဖဢ္ဒီး တဿ္သူဢ္ဖွံသးညီလဿ ဒီမါ၀ၯခံဂၯခီဖ်ိ တ့ဿ္လံ၀ဲတဖဢ္ ဒီး တဿ္သူဢ္အုးသးအုးလီၯဘဢ္အီၯ တုၯဒဢ္လဲာ္ အမဲာ္ထံယြၯလီၯ၀ဲဒဢ္လီၯ.
ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲ အမါသးဘိ နီဿ္သိမီအတဿ္ကတိၯလဿ အလီၯအဲဢ္ဖိတဖဢ္ဒီး အတဿ္ နံၯကမွံလဿအ၀ဲသးပ့ၯနီဢ္တသ့ နီတစုဘဢ္တဖဢ္န႔ဢ္သတးဒီး ဂ့ၯမ့ဿ္ဂ့ၯအဿမ့ဿ္ဂ့ၯ တပာ္လဿၯတဿ္ကမဢ္ လဿ အမါသးဘိ တဂၯအဖီခိဢ္လဿၯဘဢ္. ထြါကြံာ္ အမဲာ္ထံမဲာ္နိသ့ဢ္တဖဢ္ ဒီး ပာ္လီၯအသးဂဿဿ္ဂဿဿ္ ဒ္အမ့ဿ္ ပိာ္ခြါတံဿ္နီဿ္တဂၯအသိး ဖီဢ္န႔ဿ္ညဢ္ပ်ၯ လဿဘဢ္တဿ္စဿဃာ္၀ဲ ဒီးထဲကူအက့ဖိန႔ဢ္၊ ဖဿႏုာ္၀ဲလဿ ကုပူၯဒီး က့ၯ စိာ္၀ဲဆူ အမံၯပွဿ္အအိဢ္ န႔ဢ္လီၯ.
အမံၯပွဿ္ထံဢ္၀ဲ ညဢ္ပ်ၯလဿတဿ္စဿဃာ္အီၯဒီးထဲကူ အက့ဖိန႔ဢ္ဒီး သံကြဿ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒ္ ကနံၯကမွံဘဢ္အ၀ဲ အသးအသိး -
ႃႃမ့ဿ္နဟဲက့ၯစိာ္ညဢ္ပွဲၯဘ့ဢ္လဲဢ္… ညဢ္လဿနဟဲက့ၯစိာ္န႔ဢ္ မ့ဿ္ညဢ္မႏုၯလဲဢ္.႗႗
ႃႃတဂီၯညါအံၯ ညဢ္အဂၯတဘဢ္နီတဘ့ဢ္ဘဢ္… ဘဢ္ဒဢ္ထဲ ညဢ္ပ်ၯလဿအဘံဃာ္အသးဒီး ထဲကူက့တဘ့ဢ္ ဧိၯလီၯ…႗႗
တုၯဖဲထိဢ္ကံဢ္ဘီစံးဆဿအမံၯပွဿ္၀ံၯတဘ်ီဃီဒီး အမံၯပွဿ္သးထီဢ္တဿ္ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ ဒီးဆဲဢ္ဂီၯထီဢ္ အမဲာ္ဒီး စံး၀ဲ -
ႃႃနၯတဂၯအံၯ၊ လီၯရဿဿ္လီၯစဿဿ္နးမးလဲဢ္… နကဘဢ္ကိးမိဿ္ပဿ္အမံၯဒ္န႔ဢ္ဧါ… ယမံၯလဿညဢ္ပ်ၯန႔ဢ္ နတၾကဿး ကိးဘဢ္… ပမုဿ္ပဃဲၯအိဢ္၀ဲ လဿတဿ္ယူးယီဢ္ပာ္ကဲ မိဿ္ပဿ္န႔ဢ္၊ ခဲအံၯနတဿ္ပာ္လ့ဢ္ပာ္ကဲ တဿ္တအိဢ္ နီတစဲးဘဢ္… နတမ့ဿ္ပွၯကညီ ဘဢ္နမ့ဿ္ဒဢ္ထြံဢ္လီၯ…႗႗
ႃႃပါဧဿ… ယယူးယီဢ္ပာ္ကဲနၯကစီဒီလီၯ. မ့ဿ္လဿနသံကြဿ္ယၯ မ့ဿ္ညဢ္မႏုၯလဲဢ္န႔ဢ္ဒီး၊ ယစံးဆဿကမဢ္ဘဢ္ လဿညဢ္ပ်ၯန႔ဢ္လီၯ…႗႗
ႃႃနကြဿ္န႔ဢ္မီဢ္… ကိးကဒီးယမံၯကဒီးလံ၊ နၯအံၯ နအဿနးလဲဢ္ နတလီၯဆီမးဒီးထြံဢ္ဘဢ္… နၯအံၯ တမ့ဿ္ ပွၯကညီကစဿဿ္ခိဢ္ဖိဘဢ္… နီဿ္နီဿ္န႔ဢ္ နကဘဢ္တဲဆဿယၯ ညဢ္အံၯနတသ့ဢ္ညါအမံၯဘဢ္၊ မ့ဿ္ဒဢ္အံၯ လီၯန႔ဢ္ နစံးဆဿသ့ဒဢ္တဿ္လီၯတမ့ဿ္ဧဲဢ္… နၯအံၯမ့ဿ္ပွၯ ရဿဿ္ပွၯစဿဿ္တဂၯ လဿအမၯဟးဂီၯ ပပွၯကညီ ဖိအမုဿ္အဃဲၯတဂၯလီၯ…႗႗
ႃႃယတသ့ဢ္ညါ ပါအမံၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္… မ့ဿ္လဿယပာ္ကဲ ပမုဿ္ပဃဲၯအဃိ၊ ပါအမံၯမး ယသံကြဿ္တထီဢ္ဘး ဘဢ္… ယတသ့ဢ္ညါပါအမံၯအဃိ၊ ယတဲကမဢ္ဘဢ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ…႗႗
တဲတပူၯတဲ၊ ပွၯတဂၯလဿ အဃုပွၯတဂၯအတဿ္ကမဢ္န႔ဢ္ တအဲဢ္ဒိးကနဢ္၀ဲ ပွၯတဿ္တဲတဖဢ္ ဘဢ္န႔ဢ္ သတးဒီး -
ႃႃဟ့….နၯ၊ နဘဢ္ကိးယၯလဿပါတဂ့ၯ… နမၯဘူ နသးန႔ဢ္၊ ယတတူဿ္လိာ္ဘဢ္… နမ့ဿ္ပွၯမၯဟးဂီၯ ပပွၯကလုာ္ အလုဿ္အလဿ္အဃိ၊ ယတအဲဢ္ဒိးထံဢ္နမဲာ္ဘဢ္… ဟးထီဢ္ကြံာ္ဖဲယဟံဢ္အံၯ န႔ဢ္တက့ဿ္…႗႗
မံၯပွဿ္တဂၯနီထီဢ္ကြံာ္ ၀ဲထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး တခ်ဳးဟးဖးဒံး၀ဲဒီး အမါသးဘိနီဿ္သိမီန႔ဢ္ဒီး စံးဘဢ္၀ဲ တဿ္ကတိၯ လဿခံကတဿဿ္တဖဢ္ဒ္အံၯလီၯ.
ႃႃမ့ဿ္လဿနပဿ္တဂၯ တအဲဢ္ဆဿယၯဘဢ္ဒီး၊ ခဲမုဿ္ဆ့ဢ္ ယကဘဢ္ဟးဖးဒီးနၯလီၯ. ဒ္နမူနဒါအိဢ္၀ဲအသိး အိဢ္တ့ဿ္နဲဒီး အံးထြဲကြဿ္ထြဲက့ၯ နမိဿ္နပဿ္ဂ့ၯဂ့ၯတက့ဿ္.႗႗
တဲတဿ္ဒ္န႔ဢ္၀ံၯဒီး သုးဘူးအသးဆူ အမါသးဘိ နီဿ္သိမီ အကပၯ၊ ဒီးနဿမူ၀ဲအမဲာ္တူဿ္ခိဢ္ အဘ်ီဒီးအဘ်ီ န႔ဢ္လီၯ. နီဿ္သိမီတခီ မၯတသ့မၯတဘဢ္ လဿၯဘဢ္အဃိ၊ က၀ီၯထီဢ္အစု ခံခီဖဲ အ၀ၯသးဘိ အကိာ္ဘိဒီး က်းလီၯအမဲာ္ဆူ အ၀ၯသးဘိ အသးနါပွဿ္လိၯဒီး ဟီဢ္၀ဲယဿၯ၀ဲ ပွဲၯဒီး မဲာ္ထံမဲာ္နိတဖဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီတခီ ဖိးဟုဃာ္အမါသးဘိဒီး ဖူးလဲးဖူးသူ၀ဲ အခ်ဿဃံ ဘ့ဢ္ခိဢ္တကူဢ္သ့ဢ္၊ ဟီဢ္၀ဲယဿၯ၀ဲ တုၯဒဢ္လဲာ္ မဲာ္ထံမဲာ္နိတဖဢ္ လီၯဘဢ္ လဿနီဿ္သိမီ အခိဢ္သူတဖဢ္ ဘဢ္စီဢ္၀ဲလီၯ… နီဿ္သိမီ မီးထီဢ္ကြဿ္အ၀ၯသးဘိ အမဲာ္ဒီးစံး၀ဲ -
ႃႃ၀ဲဿ္ဖိဧဿ… မ့ဿ္နဟီဢ္နဲဧါ…႗႗
စံးတဿ္ဒ္န႔ဢ္၀ံၯတဘ်ီဃီ၊ နီဿ္သိမီဘံဢ္လီၯအမဲာ္ဒီး သးပ့ၯနီဢ္ကြံာ္အသးဖဲ အ၀ၯသးဘိ အသးနါပွဿ္အလိၯ န႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီပာ္မံနီၯအီၯ ဒီး၀ံဢ္ကသုဢ္၀ဲတစိဿ္ဖိ၀ံၯ သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္က့ၯ အသးလီၯ. တုၯႏုၯတစု ထိဢ္ကံဢ္ဘီ စံးဘဢ္နီဿ္သိမီ တဿ္ကတိၯ တဖဢ္ဒ္အံၯလီၯ.
ႃႃဒ့မုဢ္ဧဿ… တဿ္ဂ့ဿ္ဟဲကဲထီဢ္တဖဢ္အံၯ တမ့ဿ္ပ၀ဲခံဂၯ တဿ္ကမဢ္ဘဢ္… တဿ္ဟဲကဲထီဢ္အသးတဖဢ္အံၯ ဟဲအိဢ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲလဿ ပတဿ္တဆိကမိဢ္၀ဲဘဢ္အပူၯ သတးဒီး၊ ပာ္တဿ္ကမဢ္လဿ ပွၯနီတဂၯ အလိၯတဂ့ၯ၊ ပမ့ဿ္တူဿ္လိာ္ မိဿ္ပဿ္တဖဢ္ အတဿ္ဘဢ္အသးန႔ဢ္ မ့ဿ္၀ဲဖိမုဢ္ ဖိခြါသ့ဢ္တဖဢ္ အသဲစး အိဢ္၀ဲလဿ မိဿ္ပဿ္ အဖီခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ.႗႗
ႃႃ၀ဲဿ္ဖိဧဿ… ယကပာ္ဖ်ါထီဢ္စ့ဿ္ကီး… ပပွၯကညီဖိ တကလုာ္ လဿအမ့ဿ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီးနီဿ္သိမီ အံၯမ့ဿ္ပွၯ ကစဿဿ္ခိဢ္ကလိက်ါ ဒီး ယူးယီဢ္ပာ္ကဲ မိဿ္ပဿ္၊ ဒီးအိဢ္၀ဲဒီး သဲစး တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ…႗႗
ႃႃဒ့မုဢ္ဧဿ… ပမ့ဿ္ပွၯကညီဖိတကလုာ္အံၯ ဒ္သိး ပပာ္ဖ်ါထီဢ္ ပပွၯကလုာ္ အတဿ္တီတဿ္လိၯ၊ အသူးအသ့ဢ္ ကသ့အဂီဿ္… မိဿ္ပဿ္အတဿ္စံဢ္ညီဢ္ ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ၀ဲတဖဢ္န႔ဢ္ ပကဘဢ္အဿဢ္လီၯမၯပိာ္ထြဲ အခံလီၯ… မ္ပကမၯလဿထီဢ္ပွဲၯထီဢ္ သကိးတက့ဿ္မီဢ္…႗႗
နီဿ္သိမီ ဂဲၯထဿဢ္၀ဲ တခ်ဳးမုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ဒီး ကတဲာ္ကတီၯပာ္၀ဲ မ့ၯဘိဢ္တဘိဢ္လဿ အ၀ၯသးဘိ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ကအီဢ္၀ဲလဿ က်ဲန႔ဢ္လီၯ. ဟံးန႔ဿ္၀ဲ အပဿ္ကြဲၯတဖ်ဿဢ္ ဒီးထဿႏုာ္၀ဲကြဲၯဒီး မ့ၯဘိဢ္၊ ဖဲထဿဢ္တဖ်ဿဢ္ အပူၯန႔ဢ္လီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီ၀ံထီဢ္၀ဲထဿဢ္၀ံၯ၊ ဖီဢ္ထီဢ္၀ဲ အမါသးဘိနီဿ္သိမီအစု ဖိခံခီဒီး နဿမူ၀ဲ၀ံၯ၊ မၯလိာ္ထြဲအမါ -
ႃႃဒ့မုဢ္အပဿ္ အသးက့ဢ္၀ဲဒ္ ကြဲၯဒီး နီဟးကြံာ္ယၯလံ… ၀ဲဿ္ဖိစံဢ္လီၯဃီသြါသဿသြါ မ့ဿ္ပူၯကြံာ္၀ဲဒီး… နပဿ္ ကဃုန႔ဿ္န၀ၯလဿ ဖိဢ္ဃဲတဂၯလီၯ…႗႗
ဖဲထိဢ္ကံဢ္ဘီ စံဢ္လီၯတုၯလဿဟီဢ္ခိဢ္လိၯဒီး အမါသးဘိ နီဿ္သိမီ မၯလိာ္ကဒီးအီၯ -
ႃႃ၀ဲဿ္ဖိဧဿ… နမ့ဿ္တုၯလဿဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯန႔ဢ္၊ ဃဲဢ္လီၯနမ့ၯဘိဢ္ဒီး အီဢ္ခ်႕ခ်႕တက့ဿ္… နမ့ဿ္တုၯကဒီး လဿဿ္ထိဢ္ လဲၯန႔ဢ္ အူထီဢ္ပါအကြဲၯန႔ဢ္တက့ဿ္… မ့ဿ္တုၯလဿဿ္ဖါခုဢ္ ကဒီးန႔ဢ္ လဲၯခ်႕ခ်႕တက့ဿ္. ဖဲအတုၯလဿဿ္ဒီဢ္ဖး န႔ဢ္ နကဘဢ္သဂဿဿ္ဒီး ဃဲာ္ဧိၯနးဧိၯလီၯ… ကြဿ္ဒီး လဲၯအီၯတက့ဿ္…႗႗
နီဿ္သိမီမၯလိာ္ အ၀ၯသးဘိ ထိဢ္ကံဢ္ဘီန႔ဢ္၀ံၯဒီး အုဢ္လီၯအသးလဿ သဲစးအဖီခိဢ္ဒ္အံၯလီၯ…
ႃႃယမ့ဿ္ပိာ္မုဢ္တဂၯလဿ အမၯပွဲၯ၀ၯတဂၯ ဒီးမိဿ္ဒီးပဿ္ တဖဢ္ အတဿ္ဘဢ္အသးန႔ဢ္လီၯ. ယတဿ္ကတိၯ အံၯ မ့မ့ဿ္ အမ့ဿ္အတီသဿပ်ဿၯဒီး ပွၯတဂၯလဿ္လဿ္မ့ဿ္မၯသံတ့ဿ္ယ၀ၯအံၯ န႔ဢ္… မ္ယကသ့ဢ္ညါဘဢ္တက့ဢ္…႗႗
စံးကတိၯ၀ဲ၀ံၯ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ထြဲထီဢ္အခီဢ္ဒီး ဟးဖး ကြံာ္၀ဲဒီး အမါသးဘိလဿ အအဲဢ္ဘဢ္၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ န႔ဢ္လီၯ.
စးထီဢ္အခါဖဲန႔ဢ္သတးဒီး နီဿ္သိမိအပဿ္စီၯညဢ္ပ်ၯ စံးဘဢ္သ၀ီဖိ သးစဿ္အခိဢ္အနဿ္လဿ အနဿ္တအိဢ္ဘဢ္ ဒီးဖိဢ္ဃဲလဿ အဘဢ္န႔ဿ္၀ဲအသးန႔ဢ္ဒ္အံၯလီၯ…
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဘီအံၯတယူးယီဢ္ ပာ္ကဲဒူဧိၯသ၀ီဧိၯဘဢ္… တကနဢ္စ့ဿ္ကီးမိဿ္ပဿ္ဘဢ္… ပာ္တ့ဿ္ကြံာ္နီဿ္သိမီ အဃိသတးဒီး လီၯမဲာ္ဆွးလဿ ပဂီဿ္ဒိဢ္မး… ပွၯတဂၯလဿ အလုဿ္သ့ဢ္ခါပတာ္ ပပွၯကညီဖိ အလုဿ္အလဿ္ ဒီး ပမုဿ္ပဃဲၯတဖဢ္အံၯ န႔ဢ္ ပၾကဿးမၯအီၯဒ္လဲဢ္… မၯဖဲသုၾကဿးမၯ၀ဲ န႔ဢ္တက့ဿ္..႗႗
တုၯဖဲဖိဢ္ဃဲ နဿ္ဟူ၀ဲစီၯညဢ္ပ်ၯ အကလုဿ္လီၯ၀ဲန႔ဢ္ဒီး ကိးထီဢ္၀ဲ သးစဿ္ခိဢ္နဿ္ဒီး သးစဿ္အဂၯသဿဆံဒ္သိး ကအိဢ္ ခိးဆဲးဖွိဢ္ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဖဲလဿဿ္ထိဢ္လဲၯ အိဢ္၀ဲအလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖိဢ္ဃဲစံးဘဢ္ သးစဿ္သ့ဢ္တဖဢ္ -
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဘီမ့ဿ္ ပိာ္ခြါလဿ အပ့ဿ္အခ်႕အဃိ၊ မ့ဿ္ထူဢ္ဖ်ဲးကြံာ္လဿ သုစုပူၯသတးဒီး ယကလဲၯအိဢ္ခိးလီၯ အခိဢ္ဖဲ လဿဿ္ဒီဢ္ဖးဒီး ယကမၯ၀ံၯ တ့ဿ္ကြံာ္အီၯလီၯ…႗႗
ထိဢ္ကံဢ္ဘီလဲၯတုၯဖဲ လဿဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯ ဒီးဒ္သိးအမါသးဘိ နီဿ္သိမီမၯလိာ္အီၯအသိး၊ ဃဲဢ္လီၯအမ့ၯဘိဢ္ ဒီး အီဢ္၀ဲခ်႕ခ်႕၀ံၯ မ့ၯလဿအအိဢ္လီၯတဲာ္တဖဢ္န႔ဢ္ဒီး တဿၯဒုဢ္ထီဢ္၀ဲဒီး အုဢ္လီၯအသးလဿသဲစးအဖီခိဢ္ -
ႃႃယမ့မ့ဿ္ပွၯတဂၯလဿ အပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯဒီး မၯပိာ္ထြဲယပွၯကလုာ္ဒီး မိဿ္ပဿ္အမုဿ္အဃဲၯ၊ လုဿ္လဿ္တဖဢ္ သဿပ်ဿၯန႔ဢ္… မ့ၯတဿၯဒုဢ္တဖဢ္အံၯ၊ မ္အကဲထီဢ္လဿလဿဿ္ တက့ဿ္…႗႗
ထံဢ္ဘဢ္၀ဲလဿ မ့ၯတဿၯဒုဢ္ဖိတဖဢ္ ကဲထီဢ္လဿဿ္သတးဒီး သူဢ္ခုသးခု၀ဲဒိဢ္မး ဒီးလဲၯကဒီး၀ဲဆူညါလီၯ. တုၯကဒီး၀ဲဖဲ လဿဿ္ထိဢ္လဲၯတဿ္လီဿ္န႔ဢ္ဒီး သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္ နီဿ္သိမီ အတဿ္စံးတ့ဿ္အီၯလဿ ကဘဢ္အူထီဢ္ ကြဲၯအဃိ၊ အူထီဢ္၀ဲကြဲၯ၀ံၯ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ပွၯပိာ္ခြါအဂၯသဿဆံ ခိးလီၯအခိဢ္ဒီး ဘီစုာ္စုာ္လီၯ. အခိဢ္ တဂၯစံးကတိၯထီဢ္၀ဲ -
ႃႃဟ့…. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ နမၯဟးဂီၯပသ၀ီ သးပွဿ္အဖိမုဢ္၀ံၯ၊ နဟးသဒဢ္ကြံာ္အီၯ တမ့ဿ္ဧဲဢ္… နၯအံၯ သဲစး တအိဢ္ဘဢ္ဒီး အဿသီနးမးလဲဢ္… ပမ့ဿ္ပာ္မူနၯဒီး လဿနဃိ ပွၯကညီဖိတဖဢ္ အသူးအသ့ဢ္ အလီၯ၀ဲ သတးဒီး နကဘဢ္သံဒီး ဘီခိဢ္စူတဖဢ္အံၯလီၯ…႗႗
ပွၯအဂသဿဆံ သဖွိဃီၯ၀ဲဆူ ထိဢ္ကံဢ္ဘီအိဢ္ဒီး ဆဲးဖွိဢ္၀ဲဒီးဘီတဖဢ္ သနာ္က့ မ့ဿ္လဿထိဢ္ကံဢ္ဘီ ပ့ဿ္ခ်႕၀ဲ သတးဒီး ဘီတဘဢ္အီၯနီတဘီဘဢ္၊ ဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲလဿအသးကံဿ္ပူၯ -
ႃႃနီဿ္သိမီ… နမ့ဿ္မါတဂၯလဿ ကဒုလီၯတံဿ္ဒီး သဲစးအိဢ္တဂၯလီၯ… အ၀ဲဖဿႏုာ္ပာ္ကြဲၯ လဿထဿဢ္ပူၯ န႔ဢ္၊ ဒ္သိး ကဟ့ဢ္တဿ္ပနီဢ္လဿ ဒုဢ္ဒါသ့ဢ္တဖဢ္ အအိဢ္န႔ဢ္ဧါမီဢ္…႗႗
သ့ဢ္နီဢ္ဘဢ္အမါလဿ အမၯလိာ္ထြဲအီၯတဿ္စံး တဿ္ကတိၯတဖဢ္လီၯ. လဲၯကဒီး၀ဲ ဆူညါတုၯကဒီး၀ဲဖဲ လဿဿ္ဒီဢ္ဖး တဿ္လီဿ္လဿ ဖိဢ္ဃဲခိးလီၯအခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ. ၀ဢ္သံကစဲာ္တဘိ ဘဢ္တဿ္ႀတီဃာ္၀ဲဖဲ က်ဲတီၯလိၯ ဒီးထိဢ္ကံဢ္ဘီ ဆိကမိဢ္လဿကမ့ဿ္၀ဲ လဿဿ္ဖါခုဢ္တဿ္လီဿ္ သ့ဢ္သ့ဢ္ဧါန႔ဢ္ဒီး သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္နီဿ္သိမီ တဿ္စံးဘဢ္ အီၯလဿ ကဘဢ္လဲၯခ်႕သဒံးန႔ဢ္လီၯ.
မ့ဿ္လဿ အူကမဢ္တ့ဿ္ကြဲၯအဃိဒီး၊ တဿ္ဆဿကတီဿ္လဿာ္ကြံာ္၀ဲလဿ တဿ္လဲၯတဿ္က့ၯအံၯ ဒီးသ့ဢ္ညါ၀ဲလဿ ဒုဢ္ဒါကလဲၯတုၯဆိပာ္စဿၯ၀ဲ လီၯ. န႔ဢ္သတးဒီး ထိဢ္ကံဢ္ဘီဖီဢ္ထီဢ္ ၀ဢ္သံကစဲာ္ဒ္သိး ကလဲၯ၀ဲဆူညါခီ သနာ္က့ ဖဲအစိာ္ထီဢ္ဒီး ကပ်ဲကြံာ္အခါ မ့ဿ္လဿ ဖိဢ္ဃဲခိးပာ္စဿၯအီၯဒီး ဖိဢ္ဃဲဆဲးအီၯဒီးဘီဖဲ အစုကံဢ္လာ္ ဖီလာ္တီတီ၊ ႏုာ္လီၯ၀ဲဆူ အဂုာ္ဃံလာ္ပူၯ ယိာ္မးန႔ဢ္လီၯ. ဖိဢ္ဃဲဆဲး၀ဲ၀ံၯတဘ်ီဃီ၊ ဃဢ္ကဒါအသး တခ်ဳး ဃ့ဿ္၀ဲဒံးဘဢ္အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ ကိးက့ၯအီၯ -
ႃႃဖိဢ္ဃဲဧဿ၊ ဟဲက့ၯထုးထီဢ္က့ၯနဘီအံၯမီဢ္… ယတမၯဆဿနၯနီတမံၯဘဢ္… ယတအဲဢ္ဒိးအိဢ္စ့ဿ္ကီး ဖဲ သ၀ီလဿ သ၀ီဖိတဖဢ္သးဟ့ယၯန႔ဢ္ စ့ဿ္ကီးဘဢ္… ဘဢ္ဆဢ္ဒီး မၯစဿၯယၯထဲတမံၯဧိၯလဿ ဟံးန႔ဿ္က့ၯ နီဿ္သိမီဒီး အံးက့ၯကြဿ္က့ၯ အီၯဂ့ၯဂ့ၯတက့ဿ္…႗႗
ဖိဢ္ဃဲထုးထီဢ္က့ၯအဘီဒီး စံးဆဿက့ၯ၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီလဿ အကလုဿ္ကနိးကစုာ္အပူၯ -
ႃႃထိဢ္ကံဢ္ဘီဧဿ … ဒ္နစံးတ့ဿ္လံ၀ဲအသိး ယကဘဢ္တဲဘဢ္ နီဿ္သိမီ ဒဢ္ကယဿာ္… အ၀ဲမ့ဿ္အဿဢ္လီၯယၯ မး ဒီးယကအံးထြဲကြဿ္ထြဲ က့ၯအီၯ တစိၯဒဢ္ယသး န႔ဢ္လီၯ…႗႗
ႃႃအိ… နအဿဢ္လီၯယၯဒ္န႔ဢ္ သတးဒီး ယသးခုယဲဒဢ္ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္လီၯ… တဲဘဢ္စ့ဿ္ကီး နီဿ္သိမီလဿ ယကသံ ဒဢ္ယဲဖဲ တဿ္လီဿ္တတီၯတီၯ လဿနဘီအဃိ န႔ဢ္တက့ဿ္… က့ၯနဲမုာ္မုာ္ ဖိဢ္ဃဲဧဿ…႗႗
ဖိဢ္ဃဲဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ မၯလိာ္ထြဲတဿ္တဖဢ္န႔ဢ္၀ံၯ၊ လဲၯလီၯသ့စီကြံာ္၀ဲ သြံဢ္လဿအစဲဘူးဒီး ဘီကနဢ္ တဖဢ္လဿ ထံက်ိပူၯ၊ ဘဢ္ဆဢ္ သ့စီ၀ဲ တန႔ဿ္ဘဢ္ဒီး ဟဲက့ၯစိာ္၀ဲဒ္န႔ဢ္ဒီး လဲၯပာ္က့ၯ၀ဲဖဲ စီၯညဢ္ပ်ၯ အဟံဢ္လဿ တဿ္ပာ္ဖွိဢ္က့ၯ ဘီတဖဢ္အက်ါန႔ဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီထံဢ္၀ဲ ဖိဢ္ဃဲအဘီကနဢ္ အိဢ္ဒီးတဿ္သြံဢ္အဃိ၊ သ့ဢ္ညါမး၀ဲလံလဿ အ၀ၯသးဘိ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဘဢ္ တဿ္ဆဲးသံတ့ဿ္၀ဲဒီး ဘီလံန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး နီဿ္သိမီ တပာ္သ့ဢ္ညါအသး ဘဢ္၊ အ၀ဲပာ္ဖ်ါအသး ဒ္သိး အသူဢ္ဖွံသးညီ၀ဲဒီး ခြံထီဢ္အခိဢ္ဖူထီဢ္အမဲာ္၊ ဖ်ီဢ္ထီဢ္ထံဖွံဢ္ဒီး ဖ်ီဢ္ထီဢ္ဖဲ တဖဢ္ လဿအကိာ္ဘိလိၯ ဒီး စံးဘဢ္အပဿ္လဿ ကလဲၯဒဿဢ္ထံ လဿထံက်ိပူၯလဿ ကဖီဒုးအီဢ္ပွၯတမွံၯ တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. ၀ံထီဢ္၀ဲ ထံတဿဢ္၊ ထံပီၯတဖဢ္၀ံၯ လဲၯ၀ဲလီၯ.
ထိဢ္ကံဢ္ဘီ မၯလိာ္ဖိဢ္ဃဲ တဿ္ကတိၯတဖဢ္၀ံၯ၊ လဲၯ၀ဲဆူ ညါတယံၯဘဢ္၊ အဂံဿ္အဘါလဿာ္၀ဲဒီး ၀ံ၀ဲ အထဿဢ္ လဿကြဲၯအိဢ္လဿအပူၯန႔ဢ္မး တကဲလဿၯဘဢ္အဃိ၊ ပာ္လီၯကြံာ္၀ဲ အထဿဢ္ဒီး ကြဲၯ၀ံၯလဲၯ၀ဲ ဆူညါ ယံၯ၀ဲ ဆံဆဲဢ္ပ်ဿ္ဒီး လီၯဃံၯ၀ဲဒဢ္ တကူဢ္သ့ဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီတခီ လဲၯ၀ဲဆူထိဢ္ကံဢ္ဘီ လဲၯ၀ဲအက်ဲ ဒ္သိး ကခ်ဳးန႔ဿ္အ၀ၯသးဘိ အသးသမူဒံးန႔ဢ္လီၯ. နီဿ္သိမီ ထံဢ္ဘဢ္အ၀ၯသးဘိ လီၯဃံၯ၀ဲဖဲ တဿ္လီဿ္တတီၯဒီး အ၀ဲဘိးထီဢ္၀ဲအ၀ၯ အခိဢ္ ဖိးဟု၀ဲဒီး ပာ္၀ဲလဿ အစု ဒုဢ္လိၯန႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ က်ဲးစဿးစီဢ္ထီဢ္အမဲာ္ ဒီးထံဢ္ဘဢ္အမါသးဘိ နီဿ္သိမီ သတးဒီး စံးကတိၯ ထီဢ္၀ဲ လဿအကလုဿ္ကသြံဒံ -
ႃႃဒ့မုဢ္ဧဿ… ဘဢ္မႏုၯနဟဲလူၯပိာ္ယၯလဲဢ္… ယမၯလိာ္နၯလဿ နကအိဢ္ဒ္နပဿ္ အတဿ္ဘဢ္သးအသိး တမ့ဿ္ဧဲဢ္…႗႗
ႃႃအိ…၀ဲဿ္ဖိဧဿ၊ ယမ့ဿ္မါလဿ အဂ့ၯအ၀ါတဂၯဒီး မူဒါအိဢ္လဿ ယကဘဢ္ဟဲဆူနအိဢ္လီၯ. တဿ္အဲဢ္တဿ္ကြံ လဿသူဢ္တဖ်ဿဢ္ဃီ၊ သးတဖ်ဿဢ္ဃီအပူၯန႔ဢ္ အိဢ္စဿဃာ္ အသးလံလဿ ၀ဲဿ္ဖိဒီး ဒ့မုဢ္အသြံဢ္အထံ အဖံး အညဢ္ခဲလဿာ္ခဲဆ့န႔ဢ္လံ… ဆူညါခီ တဿ္လီၯဖးတဘဢ္အိဢ္လဿၯ ၀ဲနီတစုလဿၯဘဢ္…႗႗
နီဿ္သိမီ စံးတဿ္အံၯဒီး ဟီဢ္ဒီးယဿၯ၊ မဲာ္ထံမဲာ္နိတဖဢ္ ယြၯလီၯ၀ဲတဘိဘဢ္တဘိန႔ဢ္လီၯ. ထိဢ္ကံဢ္ဘီ သ့ဢ္ညါ၀ဲ စ့ဿ္ကီးနီဿ္သိမီ အဲဢ္ဘဢ္အီၯ ဆံးဒိဢ္ဆံးအါ သနာ္က့ မ့ဿ္လဿ အဂံဿ္အဘါ တအိဢ္လဿၯဘဢ္ အဃိ စံးကတိၯ၀ဲတဿ္ကတိၯ လဿခံကတဿဿ္တဘီ လဿကအိထံတစဲးဖိန႔ဢ္လီၯ.
ႃႃအိ… ဒ့မုဢ္ဧဿ.. တဿ္သံသုးဘူးအသးလံ…. ယသးကိဿ္အူကိဿ္ဖးနးမးလီၯ… ဒုးအိယၯထံတစဲးမီဢ္…႗႗
တဿ္လီဿ္တဖဢ္န႔ဢ္ ထံတအိဢ္ဘဢ္ဒီး နီဿ္သိမီကူဢ္ထီဢ္ဖးလီၯ၀ဲ ဒ္သိး ကန႔ဿ္ဘဢ္ထံန႔ဢ္ဒီး ထုကဖဢ္သဢ္ကမဲၯ တဿ္လဿသဲစးအပူၯ -
ႃႃဒ္ယမ့ဿ္ပိာ္မုဢ္တဂၯလဿ အတလုဿ္သ့ဢ္ခါပတာ္ ပွၯကညီဖိတဖဢ္ အမုဿ္အဃဲၯဒီး အလုဿ္အလဿ္ဘဢ္…. ဒ္တဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯ အိဢ္ဒီး ၀ၯတဂၯအသိး … ယအိဢ္ဂဿဿ္ဆိးက်ဿၯ ၀ဲဂ့ၯဂ့ၯ ဘဢ္ဘဢ္ လဿလဿပွဲၯပွဲၯ န႔ဢ္လီၯ… ယစံးတဿ္တဖဢ္အံၯ မ့မ့ဿ္အမ့ဿ္အတီဒီး… မ္ယဒုးအိယ၀ၯလဿထံ ကသ့၀ဲ တက့ဿ္…႗႗
ထုကဖဢ္သဢ္ကမဲၯ၀ဲ၀ံၯ၊ နီဿ္သိမီထံဢ္ဘဢ္၀ဲ တဿ္လီဿ္ဖဲ ကြဲၯလီၯတဲာ္တ့ဿ္တဿ္လီဿ္န႔ဢ္ ဒီးထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ထံထီဢ္ပဿဿ္ ဒီးကဲထီဢ္လဿကြံတကြံလီၯ. နီဿ္သိမီ သူဢ္ခုသးခု၀ဲဒီး လဲၯဒဿဢ္န႔ဿ္၀ဲ ထံန႔ဢ္ဒီး ဒုးအိ၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ န႔ဢ္လီၯ. မၯ၀ဲဒ္န႔ဢ္၀ံၯ ထံဖွံဢ္လဿအစုလိၯ ဒီး ဖဲဖ်ဿဢ္ဖိလဿ အလံာ္၀ဲလဿ အကိာ္ဘိလိၯတဖဢ္ ထုးတဲာ္ကြံာ္၀ဲ ဒီးစူးကြံာ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ. ဖီဢ္ထီဢ္ကဒီး၀ဲထး ဆဲးခိဢ္သူ (ဆံထိုး) လဿအခိဢ္ဘိဢ္လိၯဒီး စံး၀ဲ -
ႃႃ၀ဲဿ္ဖိဧဿ… ကြဿ္ကြဿ္ဒ့မုဢ္တဘီ… ထးဆဲးခိဢ္သူအံၯ ဒ့မုဢ္ဟဲစိာ္ပာ္တဘ်ီဃီ ဒ္သိး ဒ့မုဢ္ကဟ့ဢ္ကဢ္က့ၯ ဒ့မုဢ္ အသြံဢ္လဿ ၀ဲဿ္ဖိအဂီဿ္လီၯ… စီဢ္ထီဢ္နမဲာ္ဒီး ကြဿ္ထီဢ္ဘဢ္တဘီ…႗႗
နီဿ္သိမီ ဆဲးလီၯအသးနါပွဿ္ဒီး ထးဆဲးခိဢ္သူတကူဢ္သ့ဢ္ဒီး ထုးထီဢ္ကြံာ္၀ဲတဘ်ီဃီ ဒီးသြံဢ္တဖဢ္ ယြၯလီၯ၀ဲ ဖဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အလိၯလီၯ. နီဿ္သိမီ ဆွိးလီၯအခိဢ္ဒ္သိး ကနဿမူလီၯ၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီအမဲာ္တူဿ္ခိဢ္သတးဒီး ဘိးထီဢ္က့ၯအခိဢ္ တန႔ဿ္လဿၯဘဢ္အဃိ လီၯဃံၯ၀ဲဒဢ္ဖဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီ အသးနါပွဿ္အလိၯဒီး သံ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
နီဿ္သိမီအပဿ္ စီၯညဢ္ပ်ၯဒီး အပွၯသ၀ီဖိတဖဢ္ ထံဢ္၀ဲလဿ နီဿ္သိမီတဟဲက့ၯပဿဿ္ထီဢ္၀ဲဘဢ္ဒီး လဲၯဃု၀ဲလဿ ထံက်ိနံၯ၊ ဖဲပွၯဒဿဢ္ထံသန႔န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿ တထံဢ္၀ဲဘဢ္အဃိ၊ လဲၯလူၯပိာ္ထြဲလဿက်ဲ လဿထိဢ္ကံဢ္ဘီ လဲၯ၀ဲ န႔ဢ္လီၯ. တုၯ၀ဲလဿ လဿဿ္ဒီဢ္ဖးအမဲာ္ညါတစဲးဒီး ထံဢ္ဘဢ္၀ဲကြံတကြံ ဒီးကြဲၯတဖ်ဿဢ္ ဖဲကြံကပၯ န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လီဿ္အံၯလဿညါခီ ကြံတအိဢ္နီတစု ဘဢ္လီၯ. စီၯစုၯ၀ဲဒီး ကြံန႔ဢ္ အပ်ဿ္ယဲဿ္ဆံဃဢ္ဃဢ္ န႔ဢ္ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး နီဿ္သိမီခံဂၯ အိဢ္ဘူးဃာ္အသးန႔ဢ္လီၯ.
စီၯညဢ္ပ်ၯ မဿပွၯသ၀ီဖိ သးစဿ္တဖဢ္ဒ္သိး ကဟဲက့ၯစိာ္နီဿ္သိမီအစိဢ္ လဿကဟူစီမ့ဢ္ ကြံာ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ. သ၀ီဖိ သးစဿ္တဖဢ္ စိာ္ထီဢ္နီဿ္သိမီ အစိဢ္သနာ္က့ စိာ္ထီဢ္၀ဲတန႔ဿ္ဘဢ္. တုၯအ၀ဲသ့ဢ္ စိာ္ထီဢ္အစိဢ္ ခံဂၯလဿာ္ တဘ်ီဃီမး ဒီး စိာ္ထီဢ္၀ဲန႔ဿ္ညီကဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
သ၀ီအဃဿၯဖဲ တဿ္ဟူစီမ့ဢ္၀ဲ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီး နီဿ္သိမီအလီဿ္န႔ဢ္ ပွဲၯထီဢ္၀ဲ ခံနံဢ္န႔ဢ္ဒီး ၀ဢ္ခံဘိမဲထီဢ္ သႀတဲၯ၀ဲ ဘ်ဿဂ့ၯမးလီၯ. တုၯနီဿ္သိမီ အမိဿ္ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ၀ဢ္ခံဘိအံၯမဲထီဢ္ဒီး လဿတဿ္သ့ဢ္နီဢ္ဘဢ္အဖိမုဢ္ ဒီးအမာ္ အဃိ၊ လဲၯက်ီန႔ဿ္၀ဲ၀ံၯ၊ ဟဲက့ၯပာ္ထီဢ္၀ဲဖဲ အဟံဢ္က်ဴဖီခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ.
စးထီဢ္၀ဲဖဲ ၀ဢ္ခံဘိဘဢ္ တဿ္ပာ္ထီဢ္၀ဲလဿ ဟံဢ္က်ဴဖီခိဢ္န႔ဢ္ဒီး စီၯညဢ္ပ်ၯဒီး အမါခံဂၯ ဖဲဟဲက့ၯ၀ဲလဿ ခုးပူၯဒီး ထံဢ္ဘဢ္၀ဲလဿ ထံဧိၯနိဧိၯ လဿဟံဢ္ပူၯအိဢ္ပွဲၯ၀ဲဒီး မ့ၯဧိၯထံဧိၯ ဖီပာ္အသး ၀ံၯ၀ဲ ခဲလဿာ္အဃိ၊ ကမဿကမဢ္၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္လီၯ. သံကြဿ္၀ဲ ပွၯဟံဢ္ဘူးဃီၯအသးတဖဢ္ သနာ္က့ မတၯမး တထံဢ္ဒီး တသ့ဢ္ညါ၀ဲဘဢ္လီၯ.
ဘဢ္တနံၯ၊ စီၯညဢ္ပ်ၯ ပာ္လီၯအသးလဿ ကလဲၯဆူခုးပူၯသံဢ္ပူၯဘဢ္ဆဢ္ လဲၯ၀ဲ တတုၯဒီး ဟဲက့ၯကဒါ က့ၯဆူအဟံဢ္၊ ဒီးကြဿ္ခူသူဢ္၀ဲကစုဒု၊ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီးနီဿ္သိမီ ခံဂၯ ဟဲထီဢ္၀ဲဖဲ ၀ဢ္ခံဘိအပူၯ န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ ဒဿဢ္ထံဒဿဢ္နိ ဒီးဖီအီဢ္ဖီအီ မ့ၯဒီးကသူတဖဢ္လီၯ.
စီၯညဢ္ပ်ၯ သူဢ္ဒိဢ္သးဖ်ိး၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ မ့ဿ္လဿ ထံဢ္ဘဢ္တဿ္မၯအသးအံၯ န႔ဢ္လီၯ. လဲၯက့ၯ၀ဲဆူ ခုးပူၯဒီး ဖဲမုဿ္ဟါလီၯအဆဿကတီဿ္ ဟဲက့ၯ၀ဲဆူ ဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯညဢ္ပ်ၯ ဟံးထီဢ္၀ဲ ၀ဢ္ခံဘိန႔ဢ္ ဒီဢ္တဲာ္ကြံာ္၀ဲ ဒီး ဃဲာ္ ခဲလဿာ္ခဲဆ့န႔ဢ္လီၯ.
စးထီဢ္ဖဲမုဿ္တနံၯန႔ဢ္ ထိဢ္ကံဢ္ဘီဒီးနီဿ္သိမီ အဂ့ဿ္န႔ဢ္ ဘဢ္တဿ္တဲထြဲက့ၯ၀ဲဒ္ ပူအသိး တုၯမုဿ္မဆါ တနံၯအံၯလီၯ.
(ဟံးန႔ဿ္အီၯလဿ ပွၯကညီအပူတဖဢ္ အဘ့ဢ္ တဿလဿ ပီဿ္ရီမါမဿလ့မႜးကႜီဢ္ ကြဲး၀ဲန႔ဢ္လီၯ.)
04:13
ပဒိဢ္စီၯထိဖ့ဢ္သးသမူဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္
တဿ္ဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္-
ကညီဒီကလုဿ္ခိဢ္နဿ္သးသမူ၈့ဿ္က်ိၯ
,
တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
12:58
ခိုင္ျမဲတည္တ့ံေသာအစိုးရ(ေစာဘဦးၾကီးေရးသည္)
တိုင္းျပည္မရွိေသာလူမ်ိဳးတစ္မ်ဳိးသည္လူမ်ိဳးၾကီးတမ်ိဳး(NATION)ဟုကမၻာကအသိအမွွွတ္ျပဳလိမ့္
မည္မဟုတ္ေခ်။အေၾကာင္းမူကား၄င္း လူမ်ိဳးသည္ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္ေနႏုိင္ခြင့္မရဘဲတပါး အမ်ိဳးသားမ်ား၏လက္ေအာက္၌သာေနထို္င္ၾကရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။ပင္ကိုတို္င္းျပည္
ရိွႏွင့္ေသာ လူတမ်ိဳးသည္ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္မေနရေသာ္ မိမိတို ့၏ ညံ့ဖ်င္းမူေၾကာင့္သာ
လွ်င္ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားတို္င္းတပါးသားမ်ား၏လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ျဖင့္သာေအာက္က်ေနာက္က်ရိွၾကရ
ေလသည္။သို့ရာတြင္ကိုယ့္တို္္င္းကိုယ့္ျပည္ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္ရွိေသာလူမ်ိဳးတို့သည္ကား
သူတပါး၏လက္ေအာက္ခံသ့ိုမေရာက္ေစရန္ ခို္င္ျမဲတည္တံ့ေသာ အစိုးရကိုရရန္အတြက္လံုး
ပန္းၾကရမည္ပင္ျဖစ္သည္။ ေအာက္ပါ အခ်က္ၾကီး (၃) ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာအစိုးရသည္ကာ
လၾကာျမင့္စြာ တည္တံ့ႏုိင္မည္ျဖစ္ေပသည္။
ေအာင္ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေရးပင္ျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္အတြင္းျငိမ္ ၀ပ္ပိျပားေရးရရွိ
သည္ႏွင့္္္အမွ်တိုင္း ရင္းသားမ်ား၏ အသက္ႏွင့္ စည္းစိမ္လံုျခံဳမူတို ့ကိုရရွိႏွွိင္မည္ျဖစ္၍တို္င္း
ရင္းသားမ်ား၏သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးသည္ေပါက္ဖြားလာ ကာမစိုးရအေပၚ၌ၾကည္ညိုအား
ထားေလးစားေသာေမတၲာစိတ္မ်ားသည္လိုအေလ်ာက္ျဖစ္ေပၚလာမည္ျဖည္ေပသည္။
လူထု၏ေမတၲာအစစ္အမွန္ကိုတကယ္တမ္းရရွိေသာအစိုးရသည္မိမိတို့၏စီမံအုပ္ခ််ပ္မူ၌အခက္
အခဲဟူသ၍တို့ကိုလြယ္ကူစြာေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတည္တံ့မွကိုရရွိ
ႏုိင္င္မည္ျဖစ္ေပသည္။သို့ျဖစ္၍တည္တံ့ခိုင္ျမဲလို
တိုင္းျပည္၏ကိုယ္စားလွယ္အစစ္အမွန္မ်ားကိုတရားေသာနည္းအတိုင္းေရြးေကာက္တင္ေျမွာ
က္ျခင္းျဖစ္သည္။အဆိုပါကိုယ္စားလွယ္မ်ားကေရးဆြဲေသာဥပေဒမ်ားကိုတိုင္းရင္းသားအားလံုး
စည္းကမ္းေသ၀ပ္စြာညီညီညာညာလိုက္နာၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။အစိုးရသည္တိုင္းုျပည္၏စည္း
ကမ္းဥပေဒအရတရားသျဖင္အုပ္စိုးႏိုင္မွသာလွ်င္လူထုၾကည္ျဖင့္ည်ိျခင္းကိုခံရ
လိမ့္မည္ျဖစ္၏။
မ်က္ႏွာၾကီးငယ္လိုက္ျဖင္း၊ အာဂတိတရားလိုက္စားျခင္း၊လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမူမ်ားကိုလက္
သင့္ခံျခင္းစသည္တို့ျဖင့္မကင္းေသာအစိုးရသည္လူထု၏အၾကည္အညိဳကိုအခိုက္အတန့္
မွ်သာရယူွႏွို္င္မည္ျဖစ္သျဖင့္လူထု၏ေထာက္ ခံမူကိုၾကာျမင့္စြာမရႏွိုင္ဘဲအုပ္ခ်ဳပ္ေေရး
တည္တ့ံမူကိုပ်က္ျပားေစရန္အေၾကာင္း တရပ္ျဖစ္ေပသည္။
မံေပးႏိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ျပည္တြင္း၏ဆူးေျငာင္ခလုတ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာခိုးသား၊ ဓါးျပႏွင့္ ေသာင္း
က်န္းသူမ်ားကို ႏိုင္ႏွင္းရမည္အျပင္ ျပည္ပျဖစ္ေသာတိုင္းတစ္ပါးတို့၏ေဘးရန္ကိုလည္းကာကြယ္
ေပးႏိုင္စြမ္းရွိရမည္ျဖစ္သည္။တိုင္းျပည္အတြင္းလံုျခံဳမွဳအတြက္စိတ္ခ်လက္ခ်မေနၾကရလွ်င္တိုင္း
ရင္းသားမ်ားသည္မိမိတို၏အစိုးရအေပၚတြင္အယံုအၾကည္ပ်က္ျပားကာအုပ္ခ်ဳပ္မွဳတည္တံ့ေရးကို
ခ်က္ခ်င္းထိခိုက္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းရွိေပသည္။
ေဖာ္ျပပါအခ်က္ (၃)ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာအစိုးရ
တိုင္းသည္မိမိတို့၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍တိုင္းရင္းသားတို ့၏ယံုၾကည္အားထားမွဳ၊ၾကည္ညိဳ
ေလးစားမွဳ၊စိတ္သက္သာမွဳစသည္တို ့ကိုတကယ္တမ္း ရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ရာ တိုင္း ရင္းသားအားလံုး
ၾကီးပြားတိုးတက္မွဳ၊သက္သာေခ်ာင္ခ်ိမွဳတို ့ေၾကာင့္စည္ပင္၀ေျပာေသာတိုင္း ျပည္အျဖစ္သို့အသြင္
ေျပာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည့္ အတိုင္းတည္တံံ့ခိုင္ျမဲေသာအစိုးရအျဖစ္ျဖင့္ တည္ျမဲႏိုင္မည္ျဖစ္ေသာ
ေၾကာင့္ကမၻာတခြင္၌တိုင္းျပည္အသီးသီးရွိ အစိုးရတိုင္းသည္တည္တံ့ခိုင္ျမဲ ေသာအစိုးရျဖစ္လို
ေသာေဖာ္ျပပါအခ်က္ၾကီး(၃)ခ်က္သည္လက္မလြတ္သင့္ေၾကာင္းေရးသားရ ေပသတည္း။
မည္မဟုတ္ေခ်။အေၾကာင္းမူကား၄င္း လူမ်ိဳးသည္ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္ေနႏုိင္ခြင့္မရဘဲတပါး အမ်ိဳးသားမ်ား၏လက္ေအာက္၌သာေနထို္င္ၾကရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။ပင္ကိုတို္င္းျပည္
ရိွႏွင့္ေသာ လူတမ်ိဳးသည္ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္မေနရေသာ္ မိမိတို ့၏ ညံ့ဖ်င္းမူေၾကာင့္သာ
လွ်င္ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားတို္င္းတပါးသားမ်ား၏လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ျဖင့္သာေအာက္က်ေနာက္က်ရိွၾကရ
ေလသည္။သို့ရာတြင္ကိုယ့္တို္္င္းကိုယ့္ျပည္ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္ရွိေသာလူမ်ိဳးတို့သည္ကား
သူတပါး၏လက္ေအာက္ခံသ့ိုမေရာက္ေစရန္ ခို္င္ျမဲတည္တံ့ေသာ အစိုးရကိုရရန္အတြက္လံုး
ပန္းၾကရမည္ပင္ျဖစ္သည္။ ေအာက္ပါ အခ်က္ၾကီး (၃) ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာအစိုးရသည္ကာ
လၾကာျမင့္စြာ တည္တံ့ႏုိင္မည္ျဖစ္ေပသည္။
(၁)လူထုေမတၲာ။
အစိုးရတို္င္း၌ ပထမလုိအပ္ေသာ တာ၀န္၀တၲရားသည္ကားတိုင္းျပည္အတြင္းျငိမ္၀ပ္ပိျပားေအာင္ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေရးပင္ျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္အတြင္းျငိမ္ ၀ပ္ပိျပားေရးရရွိ
သည္ႏွင့္္္အမွ်တိုင္း ရင္းသားမ်ား၏ အသက္ႏွင့္ စည္းစိမ္လံုျခံဳမူတို ့ကိုရရွိႏွွိင္မည္ျဖစ္၍တို္င္း
ရင္းသားမ်ား၏သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးသည္ေပါက္ဖြားလာ ကာမစိုးရအေပၚ၌ၾကည္ညိုအား
ထားေလးစားေသာေမတၲာစိတ္မ်ားသည္လိုအေလ်ာက္ျဖစ္ေပၚလာမည္ျဖည္ေပသည္။
လူထု၏ေမတၲာအစစ္အမွန္ကိုတကယ္တမ္းရရွိေသာအစိုးရသည္မိမိတို့၏စီမံအုပ္ခ််ပ္မူ၌အခက္
အခဲဟူသ၍တို့ကိုလြယ္ကူစြာေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတည္တံ့မွကိုရရွိ
ႏုိင္င္မည္ျဖစ္ေပသည္။သို့ျဖစ္၍တည္တံ့ခိုင္ျမဲလို
(၂) လူထူ၏ၾကည္ညိွျခင္း။
အစိုးရ၏အုပ္ခ်ဳပ္မူတည္တ့ံေရးတြင္အက်ံဳး ၀င္လ်က္ရွိေသအရင္းခံ၀တၲရားၾကီးတခုသည္ကားတိုင္းျပည္၏ကိုယ္စားလွယ္အစစ္အမွန္မ်ားကိုတရားေသာနည္းအတိုင္းေရြးေကာက္တင္ေျမွာ
က္ျခင္းျဖစ္သည္။အဆိုပါကိုယ္စားလွယ္မ်ားကေရးဆြဲေသာဥပေဒမ်ားကိုတိုင္းရင္းသားအားလံုး
စည္းကမ္းေသ၀ပ္စြာညီညီညာညာလိုက္နာၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။အစိုးရသည္တိုင္းုျပည္၏စည္း
ကမ္းဥပေဒအရတရားသျဖင္အုပ္စိုးႏိုင္မွသာလွ်င္လူထုၾကည္ျဖင့္ည်ိျခင္းကိုခံရ
လိမ့္မည္ျဖစ္၏။
မ်က္ႏွာၾကီးငယ္လိုက္ျဖင္း၊ အာဂတိတရားလိုက္စားျခင္း၊လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမူမ်ားကိုလက္
သင့္ခံျခင္းစသည္တို့ျဖင့္မကင္းေသာအစိုးရသည္လူထု၏အၾကည္အညိဳကိုအခိုက္အတန့္
မွ်သာရယူွႏွို္င္မည္ျဖစ္သျဖင့္လူထု၏ေထာက္ ခံမူကိုၾကာျမင့္စြာမရႏွိုင္ဘဲအုပ္ခ်ဳပ္ေေရး
တည္တ့ံမူကိုပ်က္ျပားေစရန္အေၾကာင္း တရပ္ျဖစ္ေပသည္။
(၃)လံုျခံဳမွဳအတြက္ စိတ္မခ်ရျခင္း
တိုင္းသူျပည္သားအားလံုးတို၏လံုျခံဳစြာေန ထိုင္ႏိုင္ေရးတို့အတြက္သက္ဆိုင္ရာအစိုးရသည္ စီမံေပးႏိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ျပည္တြင္း၏ဆူးေျငာင္ခလုတ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာခိုးသား၊ ဓါးျပႏွင့္ ေသာင္း
က်န္းသူမ်ားကို ႏိုင္ႏွင္းရမည္အျပင္ ျပည္ပျဖစ္ေသာတိုင္းတစ္ပါးတို့၏ေဘးရန္ကိုလည္းကာကြယ္
ေပးႏိုင္စြမ္းရွိရမည္ျဖစ္သည္။တိုင္းျပည္အတြင္းလံုျခံဳမွဳအတြက္စိတ္ခ်လက္ခ်မေနၾကရလွ်င္တိုင္း
ရင္းသားမ်ားသည္မိမိတို၏အစိုးရအေပၚတြင္အယံုအၾကည္ပ်က္ျပားကာအုပ္ခ်ဳပ္မွဳတည္တံ့ေရးကို
ခ်က္ခ်င္းထိခိုက္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းရွိေပသည္။
ေဖာ္ျပပါအခ်က္ (၃)ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာအစိုးရ
တိုင္းသည္မိမိတို့၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍တိုင္းရင္းသားတို ့၏ယံုၾကည္အားထားမွဳ၊ၾကည္ညိဳ
ေလးစားမွဳ၊စိတ္သက္သာမွဳစသည္တို ့ကိုတကယ္တမ္း ရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ရာ တိုင္း ရင္းသားအားလံုး
ၾကီးပြားတိုးတက္မွဳ၊သက္သာေခ်ာင္ခ်ိမွဳတို ့ေၾကာင့္စည္ပင္၀ေျပာေသာတိုင္း ျပည္အျဖစ္သို့အသြင္
ေျပာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည့္ အတိုင္းတည္တံံ့ခိုင္ျမဲေသာအစိုးရအျဖစ္ျဖင့္ တည္ျမဲႏိုင္မည္ျဖစ္ေသာ
ေၾကာင့္ကမၻာတခြင္၌တိုင္းျပည္အသီးသီးရွိ အစိုးရတိုင္းသည္တည္တံ့ခိုင္ျမဲ ေသာအစိုးရျဖစ္လို
ေသာေဖာ္ျပပါအခ်က္ၾကီး(၃)ခ်က္သည္လက္မလြတ္သင့္ေၾကာင္းေရးသားရ ေပသတည္း။
ကရင္အမိေျမ မွကူယူပါသည္“ျမန္မာျပည္ခ်စ္ ကရင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္မ်ား”စာအုပ္မွ
ေကာက္ႏုတ္ခ်က္
ေကာက္ႏုတ္ခ်က္
12:35
http://www.geocities.ws/kurthanson2002/Kowmoora.htm#
The Battle of KawMooRa
ကီဿ္မူရၯတဿ္လီဿ္ Kawmoora was originally built to be a Karen stronghold at a strategic border crossing that controlled trade from Thailand into Burma. During better days this was where merchants paid taxes on goods transported into Burma. But with the constant onslaught of the much stronger Burmese army the hold on this territory began to slip in the late 1980's. Finally surrounded, Kawmoora became an isolated outpost and a prize that SLORC would pay any price to take. One square kilometer in size and built into the bend of the Moei river it could only be attacked across a narrow stretch of land ominously called the "killing ground". The Thai army garrisoned troops on either side of the horseshoe bends, thus blocking any Burmese attack to the rear of the base. The only way to take Kawmoora was across the death zone. |
The Karen had prepared the killing ground well. A network of concrete bunkers stretched across the narrow neck of the killing ground. Every time SLORC launched human wave assaults they were cut to pieces time and time again by the Karen. It was W.W.I trench warfare all over again. Below, a no-man's-land littered with dead SLORC. |
The Killing Ground A wide open stretch of terrain with little cover, strewn with barbed wire, mines and booby traps. The fate of any attacker was sealed before ever setting foot into this hell hole. |
FROM THIS... |
TO THIS... |
TO THIS. As is the tradition in Burma, the Karen collected the heads as trophies. Over 400 decorated Kawmoora. |
Kawmoora was an extraordinary battle waged in a forgotten corner of SE Asia. And after a 10 year siege it fell to SLORC in early 1995. It is now overgrown and abandoned. Was it worth the price? |
Statistics for the final siege |
Karen forces | SLORC forces | |
soldiers | 1,000 | 10,000 |
weapons | a few mortars and recoilless rifles. | 100 artillery pieces, recoilless rifles and mortars. For the fist time SLORC used Chinese made 210mm breach loading siege mortars. These powerful weapons smashed the front-line bunkers and led to the fall of the base. |
casualties | 10 killed, a few dozen wounded | 300 killed, hundreds more wounded |
Foreigners killed at Kawmoora over ten years | One Japanese, one American and one Belgian | Possibly several Chinese military "advisers" |
http://www.geocities.ws/kurthanson2002/Kowmoora.htm#
09:52
ပဒိဢ္စဢ္လ့သးသမူအဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္
ဟံးန့ဿ္အီၯလဿမါစိကမီၯပွာ္ယဲၯသန့ပူၯ
တဿ္ဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္-
ကညီဒီကလုဿ္ခိဢ္နဿ္သးသမူ၈့ဿ္က်ိၯ
,
တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
05:17
သုးခိဢ္က်ဿဿ္စမ့ဒိ (Gen.Smith Dun) သးသမူအဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္ (အဲကလံးက်ိာ္)
The ‘Four-foot Colonel’
Gen Smith Dun (1906-1979)
In 1946, during the World War II victory parade in London, Field Marshal William Slim and Col Smith Dun were having a conversation. Slim, the commander of the British-Indian forces that had recaptured Burma from the Japanese, turned to nearby reporters and jokingly introduced his companion: “This is Colonel Dun who is o¬nly four-feet tall,” he said. Ever since, Smith Dun has been known as the “Four-foot Colonel.”
The diminutive colonel—an ethnic Karen—received his training at the Indian Military Academy, where he won the first Sword of Honor (given to the best cadet in each year’s intake), and later helmed a contingent of Karen guerrilla forces from the Irrawaddy delta during World War II.
Smith Dun played a key role in the early years of Burma’s independence. He was appointed head of Burma’s armed forces and promoted to the rank of general in a move agreed to by ethnic parties and Burmese nationalists to foster confidence in a future Burmese union that would include all ethnic minority groups.
That confidence was shaken in 1949 when the Karen began their war for independence from Burma. Smith Dun was sacked, along with his fellow Karen troops, and replaced by a man who would later have a dramatic and lingering impact o¬n the nation: Gen Ne Win.
Despite a strong sense of his Karen ethnicity, Smith Dun had always been a loyal and professional leader of the Burmese army. As its commander, he kept his Karen soldiers sharp and disciplined. Suspicion of his ethnic roots, however, lingered even after his dismissal. The government kept him under surveillance until his death in 1979.
Smith Dun spent his final years in Kalaw, Shan State, where he devoted most of his time to gardening, reading and writing. His book, “Memoirs of the Four-Foot Colonel,” was completed shortly before his death and published a year later by Cornell University’s Southeast Asia Program.
Gen. Smith Dun
Gen. Smith Dun
Gen.Smith Dun and Karen leaders
Mahn Dun father of Smith Dun's Family.photo-1955 old hospital of Kyo Pyaw beside the Daga river.
—Yeni
http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=6883&page=3
တဿ္ဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္-
ကညီဒီကလုဿ္ခိဢ္နဿ္သးသမူ၈့ဿ္က်ိၯ
,
တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
04:18
သုးခိဢ္က်ဿဿ္စမ့ဒိ (Gen.Smith Dun) သးသမူအဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္ (ပယီၯက်ိာ္)
ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေလးေပ
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ စမစ္ဒြန္း (၁၉၀၆ - ၁၉၇၉)
ရဲနည္
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ဒုတိယကမာၻစစ္ေအာင္ပြဲအထိမ္းအမွတ္စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမွာ
ဖီးမာရွယ္ ၀ီလွ်ံဆလင္းမ္န႔ဲ ဗိုလ္မွဴးႀကီး စမစ္ဒြန္းတို႔စကားလက္ဆံုၾကေနၾကတယ္။ ျမန္မာ
ႏိုင္ငံကို ဂ်ပန္ေတြဆီကေနျပန္လည္သိမ္းပိုက္စဥ္က အိႏိၵယ-ၿဗိတိသွ်တပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕တပ္မွဴး
ႀကီးျဖစ္ခဲ့တဲ့ဲဆလင္းမ္ဟာသူ႔အနီးကသတင္းေထာက္ေတြဘက္လွည့္ၿပီး “ဒါ အရပ္ေလးေပ
ပဲရိွတဲ့ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဒြန္းေလ”ဆိုကာေနာက္ေျပာင္ၿပီး မိတ္ဆက္ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီကစၿပီး
စမစ္ဒြန္းကို ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေလးေပလို႔ လူေတြကေခၚၾကေတာ့တယ္။
လူေကာင္ေသးေသးန႔ဲ အဲ့ဒီကရင္အမ်ဳိးသားႀကီးဟာ အိႏၵိယစစ္တကၠသိုလ္ရဲ႕ ပထမဆံုး အပတ္စဥ္သင္တန္းမွာအေတာ္ဆံုးေက်ာင္းသားဆုကို ရရိွခဲ့သူျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္း ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းဂ်ပန္လက္ေအာက္ကဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသကိုေလထီးနဲ႔
လူေကာင္ေသးေသးန႔ဲ အဲ့ဒီကရင္အမ်ဳိးသားႀကီးဟာ အိႏၵိယစစ္တကၠသိုလ္ရဲ႕ ပထမဆံုး အပတ္စဥ္သင္တန္းမွာအေတာ္ဆံုးေက်ာင္းသားဆုကို ရရိွခဲ့သူျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္း ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းဂ်ပန္လက္ေအာက္ကဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသကိုေလထီးနဲ႔
ခုန္ုဆင္းၿပီး ေဒသခံကရင္ ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕ေတြကို ဦးေဆာင္ခဲ့တယ္။
ဗုိလ္မႉးႀကီးစမစ္ဒြန္းဟာျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈအေစာပိုင္းကာလမွာအဓိကအခန္း
ဗုိလ္မႉးႀကီးစမစ္ဒြန္းဟာျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈအေစာပိုင္းကာလမွာအဓိကအခန္း
က ပါ၀င္ခ႔ဲတယ္။ စမစ္ဒြန္းကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့ၿပီး ဗိုလ္
ခ်ဳပ္အဆင့္ ရာထူးတိုးျမႇင္႔ ခန္႔ထားခဲ့တယ္။
အဲဒါဟာလူမ်ဳိးေပါင္းစံုပါ၀င္တဲ့အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး
အဲဒါဟာလူမ်ဳိးေပါင္းစံုပါ၀င္တဲ့အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး
စုေတြန႔ဲ ဗမာေတြအၾကား ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္တဲ့ ေျခလွမ္းတခုျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၄၉ ခုႏွစ္ကရင္လူမ်ဳိးေတြကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ေရးအတြက္စတင္တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့အခါ
၁၉၄၉ ခုႏွစ္ကရင္လူမ်ဳိးေတြကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ေရးအတြက္စတင္တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့အခါ
မွာေတာ့အဲဒီယုံၾကည္မႈယိမ္းယိုင္ခဲ့ရတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္စမစ္ဒြန္းကိုသူ႔ရဲ႕ကရင္တပ္ဖြဲ႔ေတြန႔ဲ
အတူ တပ္မေတာ္ရာထူးေတြက ရပ္ဆိုင္းပစ္ခဲ့ၾကတယ္။
စမစ္ဒြန္းဟာ ကရင္အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပသူတေယာက္ျဖစ္ေပမယ့္ဗမာ့တပ္မ
စမစ္ဒြန္းဟာ ကရင္အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပသူတေယာက္ျဖစ္ေပမယ့္ဗမာ့တပ္မ
ေတာ္အေပၚအၿမဲတမ္းသစၥာရိွၿပီးစစ္သားေကာင္းပီသတဲ့ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္တယ္။ တပ္မေတာ္ဦးစီးခ်ဳပ္တေယာက္ အေနန႔ဲ စမစ္ဒြန္းဟာကရင္တပ္ဖြဲ႔ေတြကိုထက္ျမက္ၿပီး စစ္စည္းကမ္းျပည့္၀ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။
တပ္မေတာ္ကေနထုတ္ပယ္ခံရၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္လည္းအစိုးရကသူ႔အေပၚသံသယထား
တပ္မေတာ္ကေနထုတ္ပယ္ခံရၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္လည္းအစိုးရကသူ႔အေပၚသံသယထား
ခဲ့တယ္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ ေစာင့္ၾကည့္ခံခဲ့ရတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္စမစ္ဒြန္းဟာဘ၀ရဲ႕ေနာက္ဆံုးႏွစ္ေတြကိုရွမ္းျပည္နယ္ကေလာၿမိဳ႕မွာေနထိုင္ရင္း
ဗိုလ္ခ်ဳပ္စမစ္ဒြန္းဟာဘ၀ရဲ႕ေနာက္ဆံုးႏွစ္ေတြကိုရွမ္းျပည္နယ္ကေလာၿမိဳ႕မွာေနထိုင္ရင္း
ဥယ်ာဥ္စိုက္ပ်ဳိးၿပီး စာေရး စာဖတ္တဲ့အလုပ္န႔ဲပဲ ျဖတ္သန္းခဲ့တယ္။ သူမကြယ္လြန္ခင္ သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတိၱစာအုပ္ျဖစ္တဲ့ “Memoirs of the Four-foot Colonel” ဟာေရး
သားၿပီးစီးခဲ့ၿပီး သူကြယ္လြန္ၿပီးလို႔ တႏွစ္အၾကာမွာ Cornell University ရဲ႕အေရွ႕ေတာင္
အာရွ အစီအစဥ္က ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ပါတယ္။
www.irrawaddy.org
တဿ္ဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္-
ကညီဒီကလုဿ္ခိဢ္နဿ္သးသမူ၈့ဿ္က်ိၯ
,
တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
04:11
စဿၯတဿ္သဘံဢ္သဘုဢ္အိဢ္ထီဢ္၀ဲအကလုာ္ကလုာ္အဃိ အဲးကလံးဒီးပယီၯအတဿ္ရ့လိာ္
အသးဖ့ဢ္ဆဿထီဢ္၀ဲဒဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္တုၯဖဲပယီၯစီၯပၯ(ဘျကီးေတာ္ဖုရား)အစိၯန့ဢ္ထံဆဿ
ကီဿ္ဆဿတဿ္သဘံဢ္သဘုဢ္အံၯတုၯ၀ဲဒဢ္ဆူအအဿကတဿဿ္လီၯ. ဖဲ၁၈၁၉နံဢ္န့ဢ္ပယီၯစီၯ
ပၯ(မာျဂစ္ဆင္) န့ဢ္လီၯ.
တုၯမ့ဿ္ကီၯလၯသူစီၯပၯထံဢ္၀ဲပယီၯသုးမုဿ္ဒိဢ္န့ဢ္ဒီး ဒုး၀ဲတဘူဢ္ဘဢ္အဃိစံဢ္ႏုာ္၀ဲဒဢ္ဆူ
ကီၯလၯ၀ါအတဿ္ပဿ အပူၯန့ဢ္လီၯ.ဒီး ဃ့တဿ္မၯစဿၯလဿကီၯ၀ါတဖဢ္အအိဢ္ဒီး ကီၯလၯ
၀ါတဖဢ္အဿဢ္လီၯ၀ဲဒဢ္လဿကမၯစဿၯကီၯလၯသူစီၯပၯဖိတဖဢ္လဿပယီၯအတဿ္မၯနဿၯ
အပူၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၈၂၄နံဢ္ပယီၯစီၯပၯသုးတဖဢ္ႏုာ္လီၯဆူကီၯလၯသူကီဿ္ပူၯတဘ်ီဃီဘဢ္
ကြဿ္ဆဿဢ္မဲာ္တဿ္ဒုးဒီးအဲကလံးအသုးန့ဢ္လီၯ.
လဿတဿ္ဂ့ဿ္ဒ္အံၯတဖဢ္အဃိအဲကလံးဒီးပယီၯအတဿ္ရ့လိာ္အသးအံၯတုၯ၀ဲဒဢ္ဆူအအဿ
ကတဿဿ္န့ဢ္လီၯ.တဿ္ဆဿကတီဿ္ဖဲန့ဢ္ကီၯလၯသူစီၯပၯဖိတဂၯလဿအမ့ဿ္(စႏၼရတႏၱရွိန္)
ဟံးန့ဿ္တဿ္မၯစဿၯလဿအဲကလံးအအိဢ္၀ံၯထီဒါပယီၯအစီၯပၯအတဿ္ပဿတဿ္ျပးန့ဢ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္ပယီၯအစီၯပၯအသီလဿအမ့ဿ္ (ဘျကီးေတာ္ဘုရား) နဿ္ဟူလဿကီၯလၯသူစီၯပၯ
အဖိ (စႏၼရတႏၱရွိန္) ပဿဿ္ဆဿအီၯလံဒီးမဿသုးခိဢ္က်ဿဿ္လဿအမ့ဿ္(မဟာဗႏၶုုုုုူဳလ)ဒ္သိးက
လဲၯမၯနဿၯကြံာ္ကီၯလၯသူစီၯပၯဖိတဂၯအံၯန့ဢ္လီၯ.ကီၯလၯသူစီၯပၯဖိတဂၯအံၯဒုးပယီၯ
အစီၯပၯအသုးတနဿၯအဃိလဲၯစံဢ္ႏုာ္၀ဲဒဢ္ဆူ အဲကလံးတဿ္ပဿအပူၯန့ဢ္လီၯ. ပယီၯတ
ဖဢ္ဃ့က့ၯစီၯပၯဖိ (စႏၼရတရႏၱရွိန္) ဘဢ္ဆဢ္အဲကလံးတဟ့ဢ္က့ၯဘဢ္အဃိပယီၯဒီးအဲက
လံးအတဿ္္ရ့လိာ္အသးအဿထီဢ္ကဒီးန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၈၂၄နံဢ္ဖးဖီအဆဿကတီဿ္န့ဢ္အဲကလံးအ
သုးတဖဢ္ဟဲဆီလီၯအသုးဖဲပယီၯအတဿ္ပဿ(ရွင္မျဖဴကြ်န္း) အဃိပယီၯအစီၯပၯခါလီၯအ
ကလုဿ္ဒ္သိးကလဲၯဒုးဖ်ိးကြံာ္အဲကလံးအသုးတဖဢ္န့ဢ္လီ္ၯ.တဿ္ဂ့ဿ္ဒ္အံၯတယံာ္ဘဢ္န့ဢ္အဲ
ကလံးအသုးတဖဢ္လဲၯဒုးနဿၯကြံာ္(ရွင္မျဖဴကြ်န္း)တဘ်ီကဒီးအဃိပယီၯဒီးအဲပလံးအတဿ္
ဒုးစးထီဢ္၀ဲန့ဢ္္လီၯ.ဖဲကီၯလၯသူဒီးပယီၯအကီဿ္ဆဿအဲကလံးဒီးပယီၯတဿ္ဒုးစးထီဢ္တဘ်ီ
ဃီအဲကလံးထံသုးလဲၯထီဢ္ဆူ၀့ဿ္တကူဢ္ဒီးဒုး၀့ဿ္တကူဢ္န့ဢ္လီၯ.
တုၯမ့ဿ္ပယီၯစီၯပၯနဿ္ဟူအဲကလံးထံသုးထီဢ္ဒုး၀့ဿ္တကူဢ္လံဒီးမၯလိာ္၀ဲပယီၯသုးခိဢ္က်ဿဿ္ (မဟာဗႏၥူူူူုုဳလ)ဒ္သိးကဟဲက့ၯမၯစဿၯတဿ္လဿ၀့ဿ္တကူဢ္တဿ္ဒုးအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.(မဟာဗႏၥုဳလ)
ဟဲက့ၯတုၯဖဲ၁၈၂၅နံဢ္အနံဢ္ဖးဖီဘဢ္ဆဢ္ထီဢ္ဒုး၀့ဿ္တကူဢ္တန့ဿ္ဘဢ္အဃိ (မဟာဗႏၥဳလ) က့ၯဆီလီၯက့ၯအလီဿ္ဖဲ၀့ဿ္ဒႏူးဖႜဴဢ္ဒီးခီဆဿအဲကလံံးအသုးဖဲန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္အဲကလံးတဖဢ္
ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ၀့ဿ္တကူဢ္လဿအတဿ္ပဿအဖီလာ္၀ံၯလဲၯထီဢ္ဒုး၀့ဿ္ ဒႏူးဖႜဴဢ္ဒီးဘဢ္ဒုး၀ဲယဲဿ္
လါဃဢ္ဃဢ္၀ံၯပယီၯသုးခိဢ္က်ဿဿ္(မဟာဗႏၥဳလ)သံ၀ဲအဃိအဲကလံးမၯန့ဿ္၀့ဿ္ဒႏူးဖႜဴဢ္၀ံၯလဲၯ
ထီဢ္ကဒီး ဆူထးဒ္သိးအကမၯနဿၯကီဿ္ပယီၯအ၀့ဿ္ခိဢ္၀့ဿ္အ့၀းအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
ဘဢ္ဆဢ္တုၯဖဲပယီၯအသ၀ီအမံၯ(ရႏၱပုိရြာ)တဘ်ီဃီစီၯပၯခဿဢ္စးတဖဢ္ဟဲထံဢ္လိာ္အသး
ဒီးအဲကလံးဒ္သိးကမၯက့ၯတဿ္ဃူတဿ္ဖိးဒီးကပတုာ္တဿ္ဒုးအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.လဿတဿ္ဂ့ဿ္အံၯအ
ဖီခိဢ္အဲကလံးဃ့တဿ္ဂ့ဿ္ယဲဿ္ထံဢ္လဿ ပယီၯကလူၯထြဲမၯထြဲဒီးပယီၯအဿဢ္လီၯလဿကလူၯ
ထြဲမၯထြဲ၀ဲအဃိဖဲ၁၈၂၆နံဢ္ဖဲလါဖ့ၯျဘူၯအါရံၯ(၂၄) သီအနံၯန့ဢ္အဲကလံးဒီးပယီၯမၯလံာ္
တဿ္အဿဢ္လီၯတဘ့ဢ္လဿဘဢ္တဿ္ကိးအီၯ(ရႏၱပုိစာခ်ဴပ္)ယၯတပိဢ္လံာ္ဃံးဃာ္တဘ့ဢ္န့ဢ္
လီၯ.လဿလံာ္ဃံးဃာ္အပူၯတဿ္ဂ့ဿ္အကါဒိဢ္ယဲဿ္ထံဢ္မ့ဿ္၀ဲ-
(၁)ပယီၯစီၯပၯအပဒိဢ္တဘဢ္မၯဘဢ္ထြဲလိာ္အသးဒီးကီၯလၯသူကီဿ္စဲဢ္ဖိ္တဖဢ္ လဿအ
မ့ဿ္ ကီဿ္အါသဢ္ (အာသံ)ကီဿ္(မဏိပူရ)ဒီးကီဿ္(ဂ်ိန္းကိယ)တဖဢ္လဿၯဘဢ္.
(၂)ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ကဘဢ္ဟ့ဢ္လီၯရဿဿ္ခဿဢ္ကီဿ္စဲဢ္ဒီးတနီသရ့ဢ္ကီဿ္ခီဟီဢ္က၀ီၯတဖဢ္
ဆူအဲကလံးအအိဢ္.
(၃)ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ပဘဢ္ဟ့ဢ္စ့အီဢ္လီးအကကြဲဿ္တဆံဆူအဲကလံးပဒိဢ္အအိဢ္.
(၄)အဲကလံးဒီးပယီၯကပာ္၀ဲအခဿဢ္စးခံခီလဿာ္ဒ္သိးကဖံးသကိးမၯသကိးတဿ္ကသ့အဂီဿ္.
(၅)ဘဢ္ဃးဒီးမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္တဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯတခီန့ဢ္ကမၯက့ၯ၀ဲလီၯလီၯဆီဆီန့ဢ္လီၯ.
ဖဢ္လဿအကမၯလံာ္ဃံးဃာ္ဘဢ္ဃးမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္တဖဢ္ဟဲတုၯဆူကီဿ္ ပယီၯအ၀့ဿ္ခိဢ္
ဒီးမၯလံာ္ဃံးဃာ္ဘဢ္ဃးတဿ္ဆါတဿ္ပ့ွၯအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
ဒ္လံာ္ဃံးဃာ္အသိးအဲကလံးတဖဢ္ဒိးန့ဿ္အခြဲးအယာ္သဘ့်အါထီဢ္လဿမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္အ
ဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၈၃၀နံဢ္န့ဢ္အဲကလံးသုးခိဢ္အမံၯလဿ(MajorBurney)မ့ၯကႜဿၯဘဿန့ဢ္တီ
ခိဢ္ရိဢ္မဲဒီးဟဲတုၯဆူကီဿ္ပယီၯဒ္အဲကလံးမီၯသီအသိးန့ဢ္လီၯ.
MajorBurneyဂုာ္က်ဲးစဿး၀ဲဒ္သိးအဲကလံးဒီးပယီၯအဘဿဢ္စဿၯတဿ္ဂ့ဿ္တဿ္္တဖဢ္ကဘဢ္
ဘ်ီးဘဢ္ဒါက့ၯအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.တဿ္ဂ့ဿ္တနီၯမၯ၀ဲန့ဿ္ဘ့်ဘ့်ဆွီဆွီဘဢ္ဆဢ္တဿ္ဂ့ဿ္တနီၯနီၯ
ကဲထီဢ္တဿ္ဂ့ဿ္ကီလဿခံခီလဿာ္အဘဿဢ္စဿၯန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္ပယီၯအစီၯပၯ(ဘျကီးေတာ္
ဘုရား) သံ၀ံၯအလီဿ္ခံပွၯပဿတဿ္အလီဿ္မ့ဿ္၀ဲ (သာယာ၀တီမင္း)န့ဢ္လီၯ တုၯမ့ဿ္ပယီၯစီၯပၯတဂၯအံၯထီဢ္ပဿကီဿ္ပယီၯတဘ်ီဃီအဲကလံးဒီး ပယီၯအဘဿဢ္စဿၯ
တဿ္ဂ့ဿ္ကီတဖဢ္အိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္န့ဢ္လီၯ.တဿ္ဂ့ဿ္ကီအဒိဢ္ကတဿဿ္မ့ဿ္၀ဲ(သာယာ၀တီမင္း)
အံၯတတူဿ္လိာ္(ရႏၱပုိစာခ်ဴပ္)ယၯတဘိဢ္အလံာ္ဃံးဃာ္လဿၯဘဢ္အဃိတအဲဢ္ဒိးစ့ဿ္ကီး
လဿအဲကလံး မီၯသီတဖဢ္ကဟဲအိဢ္ဒီး အိဢ္ဆိးဖံးမၯလဿကီဿ္ပယီၯအပူၯလဿၯဘဢ္လဿ
တဿ္ဂ့ဿ္ကီတဖဢ္အံၯအိဢ္ထီဢ္အဃိ MajorBurney က့ၯကဒါက့ၯဆူအကီဿ္ဖဲ၁၈၃၇နံဢ္န့ဢ္
လီၯ
MajorBurney က့ၯ၀ံၯအလီဿ္ခံဖဲ ၁၈၄၀ နံဢ္န့ဢ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္တဖဢ္တတူဿ္လိာ္အဲက
လံးမီၯသီတဖဢ္လဿကီဿ္ပယီၯအပူၯလဿၯဘဢ္.ဖဲ ၁၉၄၆နံဢ္န့ဢ္ပယီၯစီၯပၯ(သာယာ၀တီ
မင္း)သံအဃိအဖိခြါ(ပဂံမင္း)ထီဢ္ပဿက့ၯကီဿ္ပယီၯအနီန့ဢ္လီၯ.ဖဲပယီၯအစီၯပၯ(ပုဂံမင္း)
အစိၯန့ဢ္အဲကလံးအစီၯပၯအခဿဢ္စးလဿပဿတဿ္ဖဲကီဿ္လၯသူကီဿ္တဂၯမ့ဿ္၀ဲ
(LordDalhousie)လီးဒါလ္ဟိစံဢ္န့ဢ္လီၯ.ပွၯကီၯလၯသူဖိတဖဢ္ဟ့ဢ္ကူဢ္အီၯလဿဒ္သိး
ကမၯန့ဿ္ကြံာ္ဒီးကဒုးနဿၯကြံာ္ကီဿ္ပယီၯအဂီဿ္ထီဘိန့ဢ္လီၯ
ဆဿကတီဿ္ဖဲန့ဢ္ (ဟာသာ၀တီ) အကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္ (ဦးအုပ္) သမံသမိး အဲကလံးခံဂၯလဿ
အမ့ဿ္ရွဲဖဿဢ္ (shephand) ဒီးလူ၀ံးစ္ (Lewis)ခံဂၯန့ဢ္လီၯ.အဃိအဲကလံးအပဒိဢ္ကဖီဢ္
တဿ္အံၯအဂီဿ္အဲကလံးစီၯပၯခဿဢ္စး (LordDalhousie) ပ်ဿ္လီၯခီမဲဒဿဢ္လံဘဿး
(commodareLambert) ဃုာ္ဒီးသုးကဘီသဿဘ့ဢ္ဒီးအဲကလံးဃ့တဿ္ဂ့ဿ္ခံခါလဿပယီၯ
စီၯပၯပဒိဢ္အအိဢ္န့ဢ္လီၯ.
တဿ္ဂ့ဿ္ခံခါအံၯမ့ဿ္၀ဲ…
(၁)ဘဢ္ဃးကီၯလၯ၀ါခံဂၯဘဢ္တဿ္သမံသမိးအီၯအဃိဃံစ့အီဢ္လီးလဿပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္
အအိဢ္(၂)မဿပယီၯစီၯပၯဖးဒိဢ္တလဲာ္ကြံာ္(ဟံသာ၀တီ)ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္(ဦးအုပ္)ဆူတဿ္လီဿ္
အဂၯန့ဢ္လီၯ.ပယီၯစီၯပၯ(ပုဂံမင္း)အဿဢ္လီၯမၯထြဲ၀ဲအဲကလံးအတဿ္ဃ့ခံထံဢ္အံၯဒီးဆွဿ
ထီဢ္ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္တဂၯလဿအမ့ဿ္ (ဦးမုန္) အူမိဢ္-(ဦးအုပ္)အလီဿ္န့ဢ္လီၯ.(ဦးမုန္) အံၯအ
ပဿတဿ္အခါ အဲကလံးအသုးခိဢ္တဖဢ္ဟဲဆူအအိဢ္ဒီးဟဲဒိးဘဢ္ကသ့ဢ္လဿအဟံဢ္ကရဿဿ္
ပူၯအဃိကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္ (ဦးမုန္) တခီထံဢ္လိာ္အသးဒီးအဲကလံးခဿဢ္စးတဖဢ္အဃိလဿတဿ္
တသူဢ္မံသးမံအပူၯအဲကလံးခဿဢ္စးတဖဢ္က့ၯကဒါက့ၯ၀ဲန့ဢ္လီၯ.
တဘ်ီဃီအဲကလံးအသုးခိဢ္က်ဿဿ္(Lembert)လ့ဘဿးမဿလီၯအသုးတဖုဒ္သိးကလဲၯဟံး
န့ဿ္ဆူဢ္ပယီၯစီၯပၯအသုးကဘီတဘ့ဢ္လဿအမ့ဿ္(ေရနန္းယာဥ္သာ) န့ဢ္လီၯ.ဖဲအလဲၯ
ဟံးန့ဿ္သုးကဘီအံၯအခါအဲကလံးဒီးပယီၯခံဒူဢ္အံၯကဲထီဢ္တဿ္ဘဢ္ဂံာ္ဂူာ္ဖးဒိဢ္တမံၯလီၯ.
သုးခိဢ္က်ဿဿ္ (Lembert)လ့ဘဿး
ဆွဿလီၯတဿ္ကစီဢ္ဆူစီၯပၯပဒိဢ္အအိဢ္လဿမ့ဿ္အဲဢ္ဒိးအသုးကဘီန့ဢ္ကဘဢ္မၯထြဲ၀ဲတဿ္
ဂ့ဿ္ယဲဿ္ထံဢ္လဿအမ့ဿ္
(၁) ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ကဘဢ္ဟ့ဢ္ကဒါက့ၯစ့အီဢ္လီး (၉၀၀၀) လဿအဟံးန့ဿ္၀ဲလဿအဲက
လံးခံဂၯအံၯအအိဢ္.
(၂) (ဟာသာ၀တီ) ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္ (ဦးမုန္)မ့ဿ္အတတူဿ္ထံဢ္လိာ္အသးဒီးအဲကလံးခဿဢ္စးတဖဢ္အဃိဒ္သိးအဲကလံးခဿဢ္စး
တဖဢ္အသးကမံအဂီဿ္ကဘဢ္မၯက့ၯ၀ဲ.
(၃) ကဘဢ္လူၯထြဲပိာ္ထြဲက့ၯ (ရႏၱပုိ) လံာ္ဃံးဃာ္.
(၄)မ့ဿ္လဿအဲကလံးတဖဢ္ဘဢ္ကတီၯထီဢ္အသးလဿတဿ္ဒုးအဃိပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္တဖဢ္
ဘဢ္ဟ့ဢ္စ့တကကြဲဿ္လဿအတဿ္ကတဲာ္ကတီၯအဂီဿ္.
(၅) မ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ကထုးကြံာ္ (ဟံသာ၀တီ) ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္လဿအလီဿ္အလၯတဘ်ီဃီ
န့ဢ္လီၯ.
တဿ္ဂ့ဿ္ယဲဿ္ထံဢ္အံၯမ့ဿ္လဿပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္တူဿ္မၯထြဲ၀ဲတသ့ဘဢ္အဃိအဲကလံးဒီးပယီၯ
အတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီကဲထီဢ္ကဒီးအသးန့ဢ္လီၯ.တဿ္ဒုးတဘ်ီအံၯစ့ဿ္ကီးအဲကလံးတဖဢ္မၯ
နဿၯတဿ္အဃိမၯန့ဿ္ကီဿ္ပယီၯလာ္ခီဒီဘ့ဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲတဿ္ဒုးအဆဿကတီဿ္ပယီၯအစီၯပၯ
(ပုဂံမင္း)သံအဃိပယီၯစီၯပၯအသီလဿအမ့ဿ္(မင္းတုန္းမင္း)ထီဢ္ပဿက့ၯကီဿ္ပယီၯအနီ
န့ဢ္လီၯ.လဿ(မင္းတုန္းမင္း)စီၯပၯအစိၯဂုာ္က်ဲးစဿးမၯဃူမၯဖိးလိာ္အသးဒီးအဲကလံးပဒိဢ္
အါအါဂီဿ္ဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
အဲကလံးပယီၯတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီ၀ံၯအဲကလံးပာ္လီၯ (AthurPhayer) အါသဿဢ္ဖဲယါလဿ
ကပဿကီဿ္ပယီၯလာ္ခီအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ. လဿပယီၯအ၀့ဿ္တခီ (Athur Phayer) ပ်ဿ္လီၯ
(Thomus Spears) သီမးစပံဒ္သိးကဟ့ဢ္တဿ္ကစီဢ္လဿအဲကလံးတဿ္ပဿအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
လဿ (မင္းတုန္းမင္း) စီၯပၯအစိၯပ်ဿ္လီၯ မီၯသီတဖဢ္ ဒ္သိးကရ့တံၯရ့သကိးလိာ္သးဒီးထံ
ဂုာ္ကီဿ္ဂၯန့ဢ္လီၯ.မီၯသီခဿဢ္စးလဿ(မင္းတုန္းမင္း)စီၯပၯပ်ဿ္၀ဲတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲဒ္အဖီလာ္အံၯ
အသိးလီၯ.
-ဖ ဲ၁၈၅၄ နံဢ္န့ဢ္ (မဟာမင္းေခါင္ရာဇာ) လဲၯဆူ (ကာလကတၱား)
-ဖဲ ၁၈၇၂ နံဢ္န့ဢ္ (ကင္း၀န္မင္းျကီး) လဲၯဆူအဲကလံးကီဿ္,ကီဿ္ျဖဢ္စ့ဢ္,ကီဿ္အံၯတလံၯ
-ဖဲ ၁၈၇၉ နံဢ္န့ဢ္ (ကင္း၀န္မင္းျကီး) လဲၯဆူကီၯလၯသူကီဿ္
-ဖဲ ၁၈၈၃ နံဢ္န့ဢ္ ျမ့ဳိသစ္ျမ့ဳိစား) လဲၯဆူကီဿ္ယူရပၯတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
အဲကလံးပယီၯတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီ ၀ံၯ ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္တဖဢ္အတဿ္ရ့လိာ္အသးဒီးကီဿ္ျဖဢ္
စ့ဢ္ (ျပင္သစ္)အါထီဢ္ဒိဢ္၀ဲအဃိအဲကလံးတဖဢ္ ဘဢ္ယိဢ္၀ဲဒဢ္တဿ္အါမးလဿကီဿ္ျဖဢ္စ့ဢ္
ကကဲထီဢ္တဿ္ဂံဿ္တဿ္ဘါလဿကီဿ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္အဂီဿ္လီၯ.
ကီဿ္ပယီၯအဖီခိဢ္ထဲတဒူဢ္ဧိၯ, ဘဢ္ဆဢ္မ့ဿ္လဿကီဿ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္အတဿ္ရ့လိာ္အသး
ဒီးျဖဢ္စ့ဢ္ယံာ္ထီဢ္အါထီဢ္ဒိဢ္ထီဢ္အဃိအဲကလံးတဖဢ္ပာ္လီၯအသးလဿကဒုးန့ဿ္ကြံာ္ကီဿ္
ပယီၯဒီးဘ့ဢ္လဿအဂီဿ္လီၯ.ဒ္န့ဢ္အသိးအဲကလံးပွၯကၯတဿ္ဖိတဖဢ္စ့ဿ္ကီးဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါ
၀ဲဒ္သိးအဲကလံးပဒိဢ္ကမၯန့ဿ္၀ဲကီဿ္ပယီၯဒီဘ့ဢ္အဂီဿ္လဿကဒိဢ္စိဒိဢ္ကမီၯလဿမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯ
ကြာ္အဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
အဆဿကတီဿ္ဖဲန့ဢ္အဲကလံး (company) ခီပနံဢ္တခါလဿအမ့ဿ္(ဘုံေဘဘားမား) အခီပ
နံဢ္ဟုဢ္ပယီၯပဒိဢ္အသ့ဢ္အဃိ ကီဿ္ပယီၯအီဢ္လီးစ့ ၂၃ ကလီဿ ္အဃိအဲကလံးအခီပနံဢ္
တမံသူဢ္
မံသးလဿတဿ္ဂ့ဿ္အံၯအဖီခိဢ္ဘဢ္အဃိအဲကလံးစီၯပၯခဿဢ္စး (ေလ့ာဒပ္ဖရင္) ခါလီၯအ
ကလုဿ္ဆူပယီၯစီၯပၯအပဒိဢ္အအိဢ္ဒ္အဖီလာ္အံၯအသိးန့ဢ္လီၯ.
၁. ဘဢ္ဃးသ့ဢ္တဿ္ဂ့ဿ္တမံၯအံၯန့ဢ္ပွၯကဘဢ္ဆဿတဲာ္တဿ္မ့ဿ္၀ဲအဲကလံးစီၯပၯအခဿဢ္
စးတဖဢ္လီၯ.
၂. ခဿဢ္စးတဖဢ္အံၯဖဲအိဢ္ဆိးလဿကီဿ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ဟီဢ္က၀ီၯအခါတဿ္ကဘဢ္ဟ့ဢ္
အခြဲးလဿအဲကလံးအသုးတဖဢ္ကဘဢ္အံးထြဲကြဿ္ထြဲအ၀ဲသ့ဢ္.
၃. အဲကလံးခဿဢ္စးတဖဢ္မ့ဿ္ႏုဿ္လီၯဆူပယီၯစီၯပၯအမဲာ္ညါန့ဢ္တဿ္ကဘဢ္ဟ့ဢ္အခြဲးလဿ
ကဘဢ္ဒိးခီဢ္ဖံးဒီးစိာ္ဃုာ္နး.
၄. မ့တမ့ဿ္လဿအဲကလံးပဒိဢ္ဟ့ဢ္အခြဲးဘဢ္န့ဢ္ကီဿ္ပယီၯအစီၯပၯတဘဢ္ရ့လိာ္အသးဒီး
ထံကီဿ္အဂၯနီတဘ့ဢ္ဘဢ္.
တဿ္ကလုဿ္လြံဿ္ထံဢ္တုၯမ့ဿ္အတုၯဆူပယီၯစီၯပၯအအိဢ္ဒီးပယီၯစီၯပၯစံဢ္ညီဢ္၀ဲလဿဘဢ္
ဃးစ့အီဢ္လီး ၂၃ ကလီဿ္အံၯ မ္အဲကလံးသုတဟ့ဢ္လဿၯတဂ့ၯမ့မ့ဿ္တဿ္ရ့လိာ္သးဒီးထံဂၯ
ကီဿ္ဂၯအဂ့ဿ္န့ဢ္ထံဂၯကီဿ္ဂၯတဘ့ဢ္ဘ့ဢ္မ္အဆဿတဲာ္န့ဿ္ပွၯတက့ဿ္.ပယီၯစီၯပၯဟံးထီဢ္
ဖီဢ္ထီဢ္တဿ္ဂ့ဿ္အံၯမ့ဿ္လဿအဲကလံးပဒိဢ္တသးမံဘဢ္အဃိအဲကလံးအသုးတဖဢ္လဲၯထီဢ္
ဒုးကီဿ္ပယီၯအ၀့ဿ္ခိဢ္၀့ဿ္မါဒလ့ ဖဲ(၁၈၈၅)နံဢ္နံဢ္ကတဿဿ္ဒီးမၯန့ဿ္ပယီၯအစီၯပၯ(သီေပါ)
သံဢ္ပီဒီး နီဿ္ပၯမုဢ္ (စုဖုရားၾကီး) စူးဖယါကႜံဒီး (စုဖရားလတ္) စူးဖယါလးဒီးကီဿ္ပယီၯအနီ
ဒီဘ့ဢ္အဃိစးထီဢ္ (၁၈၈၆)နံဢ္ လါယႏူၯအါရံၯ (၁)သီ အနံၯန့ဢ္ကီဿ္ပယီၯဒီဘ့ဢ္ကဲထီဢ္အဲကလံးအခီလနံဢ္ဒီးအဲကလံးပဿဘဢ္ကီဿ္ပယီၯဒီတဘ့ဢ္
လီၯ.
အိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္လဿက်ိဢ္စ့ကစဿ္သႏူန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္ပွၯတဂၯထံကီဿ္တကီဿ္ဒိဢ္က်ိဢ္ဒိဢ္စ့
အိဢ္ထီဢ္ဒီးဘွီထီဢ္စဲးဖီကဟဢ္တဖဢ္လဿတဿ္ဒုးဟးထီဢ္ပနံာ္တဖဢ္အဂီဿ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္ပ
နံာ္တဖဢ္ဟးထီဢ္အါထီဢ္သတးဒီးဒ္သိးကမၯန့ဿ္ပနံာ္ဃီၯဃၯ(ကုန္ၾကမ္း) တဖဢ္ကသ့
အဂီဿ္ဒီးဒ္သိးပွၯကပွ့ၯအပနံာ္ဘ့်(ကုန္ေခ်ာ) တဖဢ္အဂီဿ္န့ဢ္ထံကီဿ္တဖဢ္ကဘဢ္ဃု၀ဲ
ထံကီဿ္အသီတဿ္လီဿ္အသီလဿကမၯပနံာ္ကၯတဿ္အဂီဿ္ကဆါဘဢ္အပနံာ္ဘ့်ဒီးကမၯ
န့ဿ္အပနံာ္ဃီၯဃၯ (ကုန္ၾကမ္း) တဖဢ္အဂီဿ္လီၯ.
လဿအခီဢ္ထံးန့ဢ္ဆဲးက်ိးဒီးထံဂၯကီဿ္ဂၯထံသီကီဿ္သီတဖဢ္ထဲလဿတဿ္လဲၯကူဢ္လဲၯကၯပ
နံာ္တဿ္ကၯတဖဢ္ဧိၯလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ယံာ္ထီဢ္ဒီးဒ္သိးအ၀ဲသ့ဢ္အတဿ္မၯကလဲၯထီဢ္လဲၯထီ
ကအီဢ္ဘဢ္အီဘဢ္ဂ့ၯထီဢ္အဂီဿ္ဂိာ္စုဂိာ္ခီဢ္ဒီးလဿအကတဿဿ္န့ဢ္အ့ဢ္လိာ္၀ာ္လိာ္အသးဒီး
ထံကီဿ္အသီတဖဢ္တုၯလီၯလဿႏုာ္လီၯဒုး၀ဲလဿသုးလဿသံဢ္ဒီးလဿခံကတဿဿ္ထီဢ္ပဿ၀ဲထံ
သီကီဿ္သီတဘ့ဢ္အံၯန့ဢ္လီၯ.
ထံကီဿ္လဿအဒုးန့ဿ္၀ဲန့ဿ္တဘ့ဢ္န့ဢ္ဒုးကဲထီဢ္၀ဲခီလ္နံဢ္ဒီးပဿ၀ဲျပး၀ဲဒ္အဟီဢ္ခိဢ္အဘီအမုဿ္
အသိးန့ဢ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္အပဿဘဢ္၀ဲန့ဢ္ဒီးပဿတံဿ္ဆီဢ္တံဿ္ဃာ္ထံကီဿ္အမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္အ
တဿ္ဖံးအီဢ္မၯ အီဢ္အလီဿ္အက်ဲတဖဢ္ဒီး အီဢ္တူဿ္အီဢ္ကလီၯ ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္လဿတဿ္
ကူဢ္သ့အက်ဲဂိာ္စုဂိာ္ခီဢ္ခဲဢ္သူခဲဢ္ဂီၯ၊ ဆီဢ္ဘံဢ္ဆီဢ္ဘဿထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္လဿထံရူဿ္ကီဿ္
သဲးဒီးတဿ္ဆဲးတဿ္လၯအက်ိၯအကြာ္တဖဢ္ခဲလဿာ္န့ဢ္လီၯ.
တဿ္အံၯမ့ဿ္က်ဲတဘိလဿဒုးကဲထီဢ္ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္လဿအ၀ဲသ့ဢ္အကုဿ္လဿက်ဲတရံးတ
ဖဢ္အပူၯန့ဢ္လီၯ.ဒ္န့ဢ္အသိးအဲကလံးတဖဢ္စ့ဿ္ကီးဒုးကဲထီဢ္ကီဿ္ပယီၯဒီဘ့ဢ္လဿခီလ္နံဢ္
လဿက်ဲဒ္သိးအံၯတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
အဲကလံးအခီလ္နံဢ္တဿ္ပဿသႏူအပူၯတဿ္လဿအပိာ္ထီဢ္အခံတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ…
၁. ဒုးကဲထီဢ္ထံဖိကီဿ္ဖိပွၯကလုာ္တဖဢ္ခဲလဿာ္လဿပွၯကီဿ္ပယီၯဖိ (Burman)
၂. ကိးသၾတီဒီးကိးပသူ၀ဲလဿအဟ့ဢ္ဒံဢ္မိဢ္ကရ့ဢ္စံဢ္သနာ္က့မ့ဿ္ဒံဢ္မိဢ္ကရ့ဢ္စံဢ္အဘ်ဢ္
ဒီးပဿတဿ္လဿပႜဴဢ္ရိဢ္ကရ့ဢ္စံဢ္အက်ဲ.
၃. ခဲဢ္သူခဲဢ္ဂီၯကလုာ္တဖဢ္လဿကီဿ္ပယီၯအပူၯဒီးလဿတဿ္ျပဿတဿ္ျပးအဂီဿ္ဒုးလီၯဖးက
လုာ္တဖဢ္ (Divide and Rule)
၄. ဟဿတံာ္ဃာ္မုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္ဒီးထံကီဿ္တဿ္ဖံးတဿ္မၯအရ့ဒိဢ္တဖဢ္ခဲလဿာ္
၅. ဒုးအိဢ္ထီဢ္ပွၯမၯလဲဿ္အီဢ္ကီဿ္မုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္သႏူ (နယ္ခ့်ဲစီးပြားေရးစနစ္)
၆. ဒုးအိဢ္ထီဢ္ပွၯတီၯပတီဿ္တဖဢ္၊ လဿအမ့ဿ္ပွၯမၯတဿ္ဖိ၊ ပွၯထူစံာ္ဖိ၊ ပွၯမီၯအိဢ္ယဿၯ
ဖိဒီးပွၯမီၯအိဢ္ယဿၯဒိဢ္တဖဢ္လဿထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯအံၯန့ဢ္လီၯ.
လဿတဿ္ပဿဒ္အံၯအဃိ ပထံဢ္ဘဢ္ကလုာ္ကဒဲကဒဲ အတဿ္သူဢ္ဟ့သးဟ့လိာ္အသးအိဢ္
ထီဢ္ဒီးပွၯတီၯပတီဿ္တဖဢ္အတဿ္ဘဢ္ဂံာ္ဂုာ္လိာ္အသး လဿအတကတဿဿ္နီတဘ်ီတဖဢ္
အိဢ္ထီဢ္၀ဲန့ဢ္လီၯ. မ့မဿ့္လဿပပွၯကညီတကလုာ္တခီတူဿ္ဘဢ္ခီဢ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္ဒ္အမ့ဿ္ပယီၯ
ကလုာ္တဖဢ္ကြဿ္တလီၯပပွၯကညီဒီးစံး၀ဲလဿ… ပပွၯကညီကလုာ္ကဲထီဢ္အဲကလံးအနီဢ္
လဲာ္န့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဖဲအဲကလံးအခီလ္နံဢ္ပဿတဿ္အစိၯ န့ဢ္ပထံဢ္ဘဢ္လဿပကညီဖိအ
ဂီဿ္န့ဢ္၊န့ဿ္ဘဢ္တဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္၊သ့ထီဢ္ဘဢ္ထီဢ္လဿတဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့၊လဲၯထီဢ္လဲၯထီ
၀ဲလဿတဿ္တဘ်ဴးမံၯအပူၯန့ဢ္လီၯ.
တဖဢ္အဃိဒီးပထံဢ္ဘဢ္လဿမံရွဿဢ္နရံဢ္တဖဢ္သူဢ္ထီဢ္ကႜိဒီးပွၯကညီဖိတဖဢ္မၯလိမၯ
ဒီးတဿ္ဖဲကႜိတဖဢ္အဃိပွၯကညီဖိသ့ဢ္တဖဢ္သ့ထီဢ္လံာ္သ့ထီဢ္လဲဿ္အါဒံအါဂၯန့ဢ္လီၯ.
(က) (Anglo School) မ့ဿ္ကႜိတကလုာ္လဿပွၯမုဿ္ႏုာ္ဖိတဖဢ္အဂီဿ္လီၯ.
(ခ) (Anglo Vernacular School) ကႜိတဖဢ္အံၯဘဢ္တဿ္သိဢ္လိအီၯအဲကလံးက်ိာ္ဒီး
ထံကီဿ္ပွၯကလုာ္အက်ိာ္ခံခါလဿာ္ဒီး ပွၯအါတက့ဿ္လဿအအိဢ္ကႜိတဖဢ္အံၯမ့ဿ္၀ဲပွၯအိဢ္
ဒီးက်ိဢ္စ့တဖဢ္လီၯ.ကႜိတဖဢ္အံၯအါတက့ဿ္ဆီလီၯအသးဖဲ၀့ဿ္ဒိဢ္၀့ဿ္ထီတဖဢ္အပူၯလီၯ.
(ဂ) (Vernacular School) ကႜိတဖဢ္အံၯခဲလဿာ္သိဢ္လိဒဢ္ထဲထံကီဿ္ကလုာ္အက်ိာ္ဒီး
အါတက့ဿ္အိဢ္၀ဲလဿဒူသ၀ီတဖဢ္အပူၯဒီး၀့ဿ္ဆံးတဖဢ္အပူၯလီၯ.
ဆဿကတီဿ္ဖဲခီလ္နံဢ္အစိၯန့ဢ္၊ ကညီဖိလဿအဖ်ိးစိလဿတဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့တကပၯမ့ဿ္
၀ဲ… ထံဢ္သဢ္ပႜဢ္၊ သရဢ္မႜးစဢ္ဖိခြ႔ဢ္၊ သရဢ္ဘးထိဢ္လိ၊ သရဢ္ကၯဆဿ၊ သရဢ္ဖိကီဿ္ထူ
ဒီးသရဢ္ဟ့ဢ္မးက်ဲးဖိတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
လိဢ္ကြဲတဖဢ္အါမးလီၯ. လဿတဿ္ထူဘီလ္အပူၯ ပွၯအမံၯဟူသဢ္ဖ်ါတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ၊ စီၯယၯ
ဘးစီၯဘဲလ့ဢ္၊ စီၯကီ၊ စီၯဖံးလံးဘးသါ၊ စီၯမီဢ္မီဢ္သါ၊ သ့ဢ္တဖဢ္မ့ဿ္ကီဿ္ပယီၯအပွၯစဲာ္
နီဿ္တဖဢ္ဖဲအဲကလံးပဿတဿ္အစိၯန့ဢ္လီၯ. ဒ္န့ဢ္အသိးတဿ္ထိစုခိဢ္ (Boxing) စ့ဿ္ကီးပွၯ
မံၯဟူသဢ္ဖ်ါတဖဢ္ အိဢ္၀ဲဒံးအမ့ဿ္၊ စီၯမီဢ္မီဢ္သါ၊ စီၯအီဢ္မီ၊ စီၯအီဢ္စ့ဢ္တဖဢ္၊ မ့ဿ္ပွၯမံၯ
ဟူသဢ္ဖ်ါတဖဢ္ လဿကီဿပယီၯအပူၯန့ဢ္လီၯ. ဒ္န့ဢ္အသိးတဿ္စိာ္တဿ္ဃဿ(အေလးမ)
တဿ္ဃ့ဿ္ျပဿဖုျပဿအပူၯ၊ တဿ္ကြံာ္ထးဖ်ဿဢ္ဃဿ၊ တဿ္ပွီဿ္ထံဒီးတဿ္လိာ္ကြဲအဂုာ္အဂၯတ
ဖဢ္အပူၯပွၯကညီဖိတဖဢ္ဖ်ိးစိ၀ဲလဿကလုာ္ဂၯအက်ါအါမးန့ဢ္လီၯ.
လဿအထုးထီဢ္တဿ္သး၀ံဢ္ဒီးသူဢ္၀ံဢ္သးဆဿတဿ္လဿအမုာ္တဖဢ္န့ဢ္လီၯ. တကးဒ္ဘဢ္
စီၯကႜီန္စဿဢ္ခါကႜံ၊ နီဿ္ဒိရဿ္နဲလ္စဿဢ္၊စီၯကီၯဒဿဢ္၀ါသ့ဢ္တဖဢ္မ့ဿ္ပွၯစဲာ္နီဿ္လဿတဿ္သး၀ံ
ဢ္တကပၯန့ဢ္လီၯ.
(ဦးေဖ) ဦးစံ၀၊ ဦးဘထူး၊ ဦးဇံ၊ ဦးထူဘး၊ စီၯဘးစဢ္ဘြါ၊ စီၯထီမဿဢ္၊ စီၯစဢ္စံဢ္ဖိ၊ စီၯဘး
သ့၊ စီၯစ့ဢ္တ့ဢ္၊ စီၯဖီမုဿ္၊ စီၯဘးမီဢ္ခႜ႔ဢ္၊ စီၯသဢ္ဖႜဴဢ္၊ စီၯမႜးသ့၊ စီၯနဲလ္စဿဢ္ကဲ၊ စီၯဘး
ညိဢ္သ့ဢ္တဖဢ္ မ့ဿ္ကညီဖိသ့ဢ္တဖဢ္လဿ အကဲဘ်ဴးကဲဖွိဢ္လဿအဲကလံးအတဿ္ျပဿတဿ္
ျပးအဂီဿ္အါမးန့ဢ္လီၯ.
ဘဢ္ဆဢ္ ဖဲအဲကလံးတဿ္ပဿအဆဿကတီဿ္ ကညီဖိလဿတဿ္ကရဿကရိလဿအမံၯဟူသဢ္
ဖ်ါတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ၊ KNA ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္အီၯဖဲ ၁၈၈၁နံဢ္၊ YMCA ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္
အီၯဖဲ ၁၉၀၇နံဢ္၊ KYO ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္အီၯဖဲ ၁၉၄၃နံဢ္ KCO ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္
အီၯဖဲ ၁၉၄၃နံဢ္၊ KNU ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္အီၯဖဲ ၁၉၄၇နံဢ္ ကရဿတဖဢ္အံၯမ့ဿ္ထံရူဿ္
ကီဿ္သဲးအကရဿတနီၯ၊ ဒီးတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါအကရဿတနီၯန့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ပထံဢ္ဘဢ္
လဿကညီဖိတဖဢ္ သ့ဢ္ညါဒုးအိဢ္ထီဢ္တဿ္ကရဿကရိအဃိထံရူဿ္ကီဿ္သဲးအတဿ္သ့ဢ္ညါ
စ့ဿ္ကီးအိဢ္ထီဢ္၀ဲလံန့ဢ္ပတဲသ့၀ဲဒဢ္န့ဢ္လီၯ.
တက့ဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္ လဿဟီဢ္ခိဢ္အတဿ္ဖံးတဿ္မၯတကပၯန့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္တုၯအဲက
လံးပဿတဿ္အစိၯ ပွၯသ့ထီဢ္လံာ္သ့ထီဢ္လဲဿ္ဒီး မၯတဿ္လဿအဲကလံးပဒိဢ္အတဿ္ဖံးတဿ္မ
ၯ ဘဢ္ဃးတဿ္ပဿတဿ္ျပး၊ ကူဢ္သ့ဆဲးလၯ၊ တဿ္အိဢ္ဆူဢ္အိဢ္ခ့်တဖဢ္အပူၯအါမးန့ဢ္လီၯ.
ဒီးကညီဖိလဿအအိဢ္ဒီး ကသ့ဢ္ကဆီတဖဢ္ ႏုာ္လီၯဖံးအီဢ္မၯအီဢ္လဿသ့ဢ္ပွဿ္အတဿ္ဖံး
တဿ္မၯအပူၯဒီး ကဲဘ်ဴးစ့ဿ္ကီးအါမးလီၯ. ပွၯတသ့လံာ္အါလဿ္ကဲဢ္ဆိးတဖဢ္အါတက့ဿ္
ႏုာ္လီၯကဲ၀ဲကီၯလၯ၀ါသုးအါအါဂီဿ္ဂီဿ္န့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဖဲအဲကလံးပဿတဿ္အစိၯ ပွၯမၯ
တဿ္ဒ္သိးအံၯတဖဢ္အိဢ္ဒဢ္ ၁၀ မ်းကယၯ ပွၯမၯအီဢ္၀ဲၯမၯအီဢ္စံာ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီးတခီအိဢ္
၀ဲ ၉၀ မ်းကယၯန့ဢ္လီၯ.
ကညီဖိအက်ါ တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯလီၯဆီဒီး တဿ္ကရဿကရိလီၯဆီတဖဢ္ ပဿဿ္ထီဢ္၀ဲတဘ်ီ
ဘဢ္တဘ်ီဒ္လာ္အံၯအသိးလီၯ.
၁. ဖုစဢ္ယ့ဢ္ဒိးဘ်ဿထံသဘ့်တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္.
၂. ခ်ံဢ္ဘိပဿ္ဒီးခ်ံဢ္ဘိတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္.
၃. ကသံဢ္သရဢ္တဿဿ္မ့ဢ္ဖိမ့ဒီးကညီသးစဿ္ကရဿ.
၄. စီၯထီမစဿဢ္ဒီးတဿ္စံးပာ္ကရဿတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯလဿအဖီခိဢ္တဖဢ္န့ဢ္၊ မ့ဿ္တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯဖးဒိဢ္လဿပွၯကညီကလုာ္တဖဢ္
အပူၯန့ဢ္လီၯ. အါတက့ဿ္တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯတဖဢ္အံၯဘဢ္ဃး၀ဲဒီးတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါန့ဢ္လီၯ.
သနာ္က့ပာ္ဃုာ္ပွၯကလုာ္ဂ့ဿ္၀ီ၊ဒီးထံရူဿ္ကီဿ္သဲးစ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯခဲလဿာ္အံၯ
အိဢ္ဒီးအဂ့ဿ္အ၀ီအတဿ္ကြဿ္စိဒီး အလီဿ္အိဢ္လဿကညီဖိတဖဢ္ကဘဢ္သ့ဢ္ညါစ့ဿ္ကီးတဿ္
ဟူးတဿ္ဂဲၯလီၯဆီဒ္အံၯတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
ကညီဖိလဿအဲကလံးခီလနံဢ္တဿ္ပဿအစိၯ (၁၈၂၆-၁၉၄၁)
(က) အဲကလံးပယီၯတဿ္ဒုးအခီဢ္ထံးတဘ်ီ(၁၈၂၄-၁၈၂၆)
စးထီဢ္လဿပယီၯစီၯပၯ(ဘိုးေတာ္ဖုရား)အစိၯန့ဢ္ရဿဿ္ခဿဢ္ဒီးဘ့ကလါကီဿ္ခံဘ့ဢ္အဘဿဢ္စဿၯတဿ္သဘံဢ္သဘုဢ္အိဢ္ထီဢ္၀ဲအကလုာ္ကလုာ္အဃိ အဲးကလံးဒီးပယီၯအတဿ္ရ့လိာ္
အသးဖ့ဢ္ဆဿထီဢ္၀ဲဒဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္တုၯဖဲပယီၯစီၯပၯ(ဘျကီးေတာ္ဖုရား)အစိၯန့ဢ္ထံဆဿ
ကီဿ္ဆဿတဿ္သဘံဢ္သဘုဢ္အံၯတုၯ၀ဲဒဢ္ဆူအအဿကတဿဿ္လီၯ. ဖဲ၁၈၁၉နံဢ္န့ဢ္ပယီၯစီၯ
ပၯ(မာျဂစ္ဆင္) န့ဢ္လီၯ.
တုၯမ့ဿ္ကီၯလၯသူစီၯပၯထံဢ္၀ဲပယီၯသုးမုဿ္ဒိဢ္န့ဢ္ဒီး ဒုး၀ဲတဘူဢ္ဘဢ္အဃိစံဢ္ႏုာ္၀ဲဒဢ္ဆူ
ကီၯလၯ၀ါအတဿ္ပဿ အပူၯန့ဢ္လီၯ.ဒီး ဃ့တဿ္မၯစဿၯလဿကီၯ၀ါတဖဢ္အအိဢ္ဒီး ကီၯလၯ
၀ါတဖဢ္အဿဢ္လီၯ၀ဲဒဢ္လဿကမၯစဿၯကီၯလၯသူစီၯပၯဖိတဖဢ္လဿပယီၯအတဿ္မၯနဿၯ
အပူၯန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၈၂၄နံဢ္ပယီၯစီၯပၯသုးတဖဢ္ႏုာ္လီၯဆူကီၯလၯသူကီဿ္ပူၯတဘ်ီဃီဘဢ္
ကြဿ္ဆဿဢ္မဲာ္တဿ္ဒုးဒီးအဲကလံးအသုးန့ဢ္လီၯ.
လဿတဿ္ဂ့ဿ္ဒ္အံၯတဖဢ္အဃိအဲကလံးဒီးပယီၯအတဿ္ရ့လိာ္အသးအံၯတုၯ၀ဲဒဢ္ဆူအအဿ
ကတဿဿ္န့ဢ္လီၯ.တဿ္ဆဿကတီဿ္ဖဲန့ဢ္ကီၯလၯသူစီၯပၯဖိတဂၯလဿအမ့ဿ္(စႏၼရတႏၱရွိန္)
ဟံးန့ဿ္တဿ္မၯစဿၯလဿအဲကလံးအအိဢ္၀ံၯထီဒါပယီၯအစီၯပၯအတဿ္ပဿတဿ္ျပးန့ဢ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္ပယီၯအစီၯပၯအသီလဿအမ့ဿ္ (ဘျကီးေတာ္ဘုရား) နဿ္ဟူလဿကီၯလၯသူစီၯပၯ
အဖိ (စႏၼရတႏၱရွိန္) ပဿဿ္ဆဿအီၯလံဒီးမဿသုးခိဢ္က်ဿဿ္လဿအမ့ဿ္(မဟာဗႏၶုုုုုူဳလ)ဒ္သိးက
လဲၯမၯနဿၯကြံာ္ကီၯလၯသူစီၯပၯဖိတဂၯအံၯန့ဢ္လီၯ.ကီၯလၯသူစီၯပၯဖိတဂၯအံၯဒုးပယီၯ
အစီၯပၯအသုးတနဿၯအဃိလဲၯစံဢ္ႏုာ္၀ဲဒဢ္ဆူ အဲကလံးတဿ္ပဿအပူၯန့ဢ္လီၯ. ပယီၯတ
ဖဢ္ဃ့က့ၯစီၯပၯဖိ (စႏၼရတရႏၱရွိန္) ဘဢ္ဆဢ္အဲကလံးတဟ့ဢ္က့ၯဘဢ္အဃိပယီၯဒီးအဲက
လံးအတဿ္္ရ့လိာ္အသးအဿထီဢ္ကဒီးန့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၈၂၄နံဢ္ဖးဖီအဆဿကတီဿ္န့ဢ္အဲကလံးအ
သုးတဖဢ္ဟဲဆီလီၯအသုးဖဲပယီၯအတဿ္ပဿ(ရွင္မျဖဴကြ်န္း) အဃိပယီၯအစီၯပၯခါလီၯအ
ကလုဿ္ဒ္သိးကလဲၯဒုးဖ်ိးကြံာ္အဲကလံးအသုးတဖဢ္န့ဢ္လီ္ၯ.တဿ္ဂ့ဿ္ဒ္အံၯတယံာ္ဘဢ္န့ဢ္အဲ
ကလံးအသုးတဖဢ္လဲၯဒုးနဿၯကြံာ္(ရွင္မျဖဴကြ်န္း)တဘ်ီကဒီးအဃိပယီၯဒီးအဲပလံးအတဿ္
ဒုးစးထီဢ္၀ဲန့ဢ္္လီၯ.ဖဲကီၯလၯသူဒီးပယီၯအကီဿ္ဆဿအဲကလံးဒီးပယီၯတဿ္ဒုးစးထီဢ္တဘ်ီ
ဃီအဲကလံးထံသုးလဲၯထီဢ္ဆူ၀့ဿ္တကူဢ္ဒီးဒုး၀့ဿ္တကူဢ္န့ဢ္လီၯ.
တုၯမ့ဿ္ပယီၯစီၯပၯနဿ္ဟူအဲကလံးထံသုးထီဢ္ဒုး၀့ဿ္တကူဢ္လံဒီးမၯလိာ္၀ဲပယီၯသုးခိဢ္က်ဿဿ္ (မဟာဗႏၥူူူူုုဳလ)ဒ္သိးကဟဲက့ၯမၯစဿၯတဿ္လဿ၀့ဿ္တကူဢ္တဿ္ဒုးအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.(မဟာဗႏၥုဳလ)
ဟဲက့ၯတုၯဖဲ၁၈၂၅နံဢ္အနံဢ္ဖးဖီဘဢ္ဆဢ္ထီဢ္ဒုး၀့ဿ္တကူဢ္တန့ဿ္ဘဢ္အဃိ (မဟာဗႏၥဳလ) က့ၯဆီလီၯက့ၯအလီဿ္ဖဲ၀့ဿ္ဒႏူးဖႜဴဢ္ဒီးခီဆဿအဲကလံံးအသုးဖဲန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္အဲကလံးတဖဢ္
ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ၀့ဿ္တကူဢ္လဿအတဿ္ပဿအဖီလာ္၀ံၯလဲၯထီဢ္ဒုး၀့ဿ္ ဒႏူးဖႜဴဢ္ဒီးဘဢ္ဒုး၀ဲယဲဿ္
လါဃဢ္ဃဢ္၀ံၯပယီၯသုးခိဢ္က်ဿဿ္(မဟာဗႏၥဳလ)သံ၀ဲအဃိအဲကလံးမၯန့ဿ္၀့ဿ္ဒႏူးဖႜဴဢ္၀ံၯလဲၯ
ထီဢ္ကဒီး ဆူထးဒ္သိးအကမၯနဿၯကီဿ္ပယီၯအ၀့ဿ္ခိဢ္၀့ဿ္အ့၀းအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
ဘဢ္ဆဢ္တုၯဖဲပယီၯအသ၀ီအမံၯ(ရႏၱပုိရြာ)တဘ်ီဃီစီၯပၯခဿဢ္စးတဖဢ္ဟဲထံဢ္လိာ္အသး
ဒီးအဲကလံးဒ္သိးကမၯက့ၯတဿ္ဃူတဿ္ဖိးဒီးကပတုာ္တဿ္ဒုးအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.လဿတဿ္ဂ့ဿ္အံၯအ
ဖီခိဢ္အဲကလံးဃ့တဿ္ဂ့ဿ္ယဲဿ္ထံဢ္လဿ ပယီၯကလူၯထြဲမၯထြဲဒီးပယီၯအဿဢ္လီၯလဿကလူၯ
ထြဲမၯထြဲ၀ဲအဃိဖဲ၁၈၂၆နံဢ္ဖဲလါဖ့ၯျဘူၯအါရံၯ(၂၄) သီအနံၯန့ဢ္အဲကလံးဒီးပယီၯမၯလံာ္
တဿ္အဿဢ္လီၯတဘ့ဢ္လဿဘဢ္တဿ္ကိးအီၯ(ရႏၱပုိစာခ်ဴပ္)ယၯတပိဢ္လံာ္ဃံးဃာ္တဘ့ဢ္န့ဢ္
လီၯ.လဿလံာ္ဃံးဃာ္အပူၯတဿ္ဂ့ဿ္အကါဒိဢ္ယဲဿ္ထံဢ္မ့ဿ္၀ဲ-
(၁)ပယီၯစီၯပၯအပဒိဢ္တဘဢ္မၯဘဢ္ထြဲလိာ္အသးဒီးကီၯလၯသူကီဿ္စဲဢ္ဖိ္တဖဢ္ လဿအ
မ့ဿ္ ကီဿ္အါသဢ္ (အာသံ)ကီဿ္(မဏိပူရ)ဒီးကီဿ္(ဂ်ိန္းကိယ)တဖဢ္လဿၯဘဢ္.
(၂)ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ကဘဢ္ဟ့ဢ္လီၯရဿဿ္ခဿဢ္ကီဿ္စဲဢ္ဒီးတနီသရ့ဢ္ကီဿ္ခီဟီဢ္က၀ီၯတဖဢ္
ဆူအဲကလံးအအိဢ္.
(၃)ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ပဘဢ္ဟ့ဢ္စ့အီဢ္လီးအကကြဲဿ္တဆံဆူအဲကလံးပဒိဢ္အအိဢ္.
(၄)အဲကလံးဒီးပယီၯကပာ္၀ဲအခဿဢ္စးခံခီလဿာ္ဒ္သိးကဖံးသကိးမၯသကိးတဿ္ကသ့အဂီဿ္.
(၅)ဘဢ္ဃးဒီးမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္တဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯတခီန့ဢ္ကမၯက့ၯ၀ဲလီၯလီၯဆီဆီန့ဢ္လီၯ.
(ခ)အဲကလံးပယီၯအတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီ ၁၈၅၂-၁၈၅၃
တုၯမ့ဿ္အဲကလံးဒီးပယီၯအတဿ္ဒုးအခီဢ္ထံးတဘ်ီ၀ံၯအလီဿ္ခံတဘ်ီဃီအဲကလံးမီၯသီတဖဢ္လဿအကမၯလံာ္ဃံးဃာ္ဘဢ္ဃးမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္တဖဢ္ဟဲတုၯဆူကီဿ္ ပယီၯအ၀့ဿ္ခိဢ္
ဒီးမၯလံာ္ဃံးဃာ္ဘဢ္ဃးတဿ္ဆါတဿ္ပ့ွၯအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
ဒ္လံာ္ဃံးဃာ္အသိးအဲကလံးတဖဢ္ဒိးန့ဿ္အခြဲးအယာ္သဘ့်အါထီဢ္လဿမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္အ
ဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲ၁၈၃၀နံဢ္န့ဢ္အဲကလံးသုးခိဢ္အမံၯလဿ(MajorBurney)မ့ၯကႜဿၯဘဿန့ဢ္တီ
ခိဢ္ရိဢ္မဲဒီးဟဲတုၯဆူကီဿ္ပယီၯဒ္အဲကလံးမီၯသီအသိးန့ဢ္လီၯ.
MajorBurneyဂုာ္က်ဲးစဿး၀ဲဒ္သိးအဲကလံးဒီးပယီၯအဘဿဢ္စဿၯတဿ္ဂ့ဿ္တဿ္္တဖဢ္ကဘဢ္
ဘ်ီးဘဢ္ဒါက့ၯအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.တဿ္ဂ့ဿ္တနီၯမၯ၀ဲန့ဿ္ဘ့်ဘ့်ဆွီဆွီဘဢ္ဆဢ္တဿ္ဂ့ဿ္တနီၯနီၯ
ကဲထီဢ္တဿ္ဂ့ဿ္ကီလဿခံခီလဿာ္အဘဿဢ္စဿၯန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္ပယီၯအစီၯပၯ(ဘျကီးေတာ္
ဘုရား) သံ၀ံၯအလီဿ္ခံပွၯပဿတဿ္အလီဿ္မ့ဿ္၀ဲ (သာယာ၀တီမင္း)န့ဢ္လီၯ တုၯမ့ဿ္ပယီၯစီၯပၯတဂၯအံၯထီဢ္ပဿကီဿ္ပယီၯတဘ်ီဃီအဲကလံးဒီး ပယီၯအဘဿဢ္စဿၯ
တဿ္ဂ့ဿ္ကီတဖဢ္အိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္န့ဢ္လီၯ.တဿ္ဂ့ဿ္ကီအဒိဢ္ကတဿဿ္မ့ဿ္၀ဲ(သာယာ၀တီမင္း)
အံၯတတူဿ္လိာ္(ရႏၱပုိစာခ်ဴပ္)ယၯတဘိဢ္အလံာ္ဃံးဃာ္လဿၯဘဢ္အဃိတအဲဢ္ဒိးစ့ဿ္ကီး
လဿအဲကလံး မီၯသီတဖဢ္ကဟဲအိဢ္ဒီး အိဢ္ဆိးဖံးမၯလဿကီဿ္ပယီၯအပူၯလဿၯဘဢ္လဿ
တဿ္ဂ့ဿ္ကီတဖဢ္အံၯအိဢ္ထီဢ္အဃိ MajorBurney က့ၯကဒါက့ၯဆူအကီဿ္ဖဲ၁၈၃၇နံဢ္န့ဢ္
လီၯ
MajorBurney က့ၯ၀ံၯအလီဿ္ခံဖဲ ၁၈၄၀ နံဢ္န့ဢ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္တဖဢ္တတူဿ္လိာ္အဲက
လံးမီၯသီတဖဢ္လဿကီဿ္ပယီၯအပူၯလဿၯဘဢ္.ဖဲ ၁၉၄၆နံဢ္န့ဢ္ပယီၯစီၯပၯ(သာယာ၀တီ
မင္း)သံအဃိအဖိခြါ(ပဂံမင္း)ထီဢ္ပဿက့ၯကီဿ္ပယီၯအနီန့ဢ္လီၯ.ဖဲပယီၯအစီၯပၯ(ပုဂံမင္း)
အစိၯန့ဢ္အဲကလံးအစီၯပၯအခဿဢ္စးလဿပဿတဿ္ဖဲကီဿ္လၯသူကီဿ္တဂၯမ့ဿ္၀ဲ
(LordDalhousie)လီးဒါလ္ဟိစံဢ္န့ဢ္လီၯ.ပွၯကီၯလၯသူဖိတဖဢ္ဟ့ဢ္ကူဢ္အီၯလဿဒ္သိး
ကမၯန့ဿ္ကြံာ္ဒီးကဒုးနဿၯကြံာ္ကီဿ္ပယီၯအဂီဿ္ထီဘိန့ဢ္လီၯ
ဆဿကတီဿ္ဖဲန့ဢ္ (ဟာသာ၀တီ) အကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္ (ဦးအုပ္) သမံသမိး အဲကလံးခံဂၯလဿ
အမ့ဿ္ရွဲဖဿဢ္ (shephand) ဒီးလူ၀ံးစ္ (Lewis)ခံဂၯန့ဢ္လီၯ.အဃိအဲကလံးအပဒိဢ္ကဖီဢ္
တဿ္အံၯအဂီဿ္အဲကလံးစီၯပၯခဿဢ္စး (LordDalhousie) ပ်ဿ္လီၯခီမဲဒဿဢ္လံဘဿး
(commodareLambert) ဃုာ္ဒီးသုးကဘီသဿဘ့ဢ္ဒီးအဲကလံးဃ့တဿ္ဂ့ဿ္ခံခါလဿပယီၯ
စီၯပၯပဒိဢ္အအိဢ္န့ဢ္လီၯ.
တဿ္ဂ့ဿ္ခံခါအံၯမ့ဿ္၀ဲ…
(၁)ဘဢ္ဃးကီၯလၯ၀ါခံဂၯဘဢ္တဿ္သမံသမိးအီၯအဃိဃံစ့အီဢ္လီးလဿပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္
အအိဢ္(၂)မဿပယီၯစီၯပၯဖးဒိဢ္တလဲာ္ကြံာ္(ဟံသာ၀တီ)ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္(ဦးအုပ္)ဆူတဿ္လီဿ္
အဂၯန့ဢ္လီၯ.ပယီၯစီၯပၯ(ပုဂံမင္း)အဿဢ္လီၯမၯထြဲ၀ဲအဲကလံးအတဿ္ဃ့ခံထံဢ္အံၯဒီးဆွဿ
ထီဢ္ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္တဂၯလဿအမ့ဿ္ (ဦးမုန္) အူမိဢ္-(ဦးအုပ္)အလီဿ္န့ဢ္လီၯ.(ဦးမုန္) အံၯအ
ပဿတဿ္အခါ အဲကလံးအသုးခိဢ္တဖဢ္ဟဲဆူအအိဢ္ဒီးဟဲဒိးဘဢ္ကသ့ဢ္လဿအဟံဢ္ကရဿဿ္
ပူၯအဃိကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္ (ဦးမုန္) တခီထံဢ္လိာ္အသးဒီးအဲကလံးခဿဢ္စးတဖဢ္အဃိလဿတဿ္
တသူဢ္မံသးမံအပူၯအဲကလံးခဿဢ္စးတဖဢ္က့ၯကဒါက့ၯ၀ဲန့ဢ္လီၯ.
တဘ်ီဃီအဲကလံးအသုးခိဢ္က်ဿဿ္(Lembert)လ့ဘဿးမဿလီၯအသုးတဖုဒ္သိးကလဲၯဟံး
န့ဿ္ဆူဢ္ပယီၯစီၯပၯအသုးကဘီတဘ့ဢ္လဿအမ့ဿ္(ေရနန္းယာဥ္သာ) န့ဢ္လီၯ.ဖဲအလဲၯ
ဟံးန့ဿ္သုးကဘီအံၯအခါအဲကလံးဒီးပယီၯခံဒူဢ္အံၯကဲထီဢ္တဿ္ဘဢ္ဂံာ္ဂူာ္ဖးဒိဢ္တမံၯလီၯ.
သုးခိဢ္က်ဿဿ္ (Lembert)လ့ဘဿး
ဆွဿလီၯတဿ္ကစီဢ္ဆူစီၯပၯပဒိဢ္အအိဢ္လဿမ့ဿ္အဲဢ္ဒိးအသုးကဘီန့ဢ္ကဘဢ္မၯထြဲ၀ဲတဿ္
ဂ့ဿ္ယဲဿ္ထံဢ္လဿအမ့ဿ္
(၁) ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ကဘဢ္ဟ့ဢ္ကဒါက့ၯစ့အီဢ္လီး (၉၀၀၀) လဿအဟံးန့ဿ္၀ဲလဿအဲက
လံးခံဂၯအံၯအအိဢ္.
(၂) (ဟာသာ၀တီ) ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္ (ဦးမုန္)မ့ဿ္အတတူဿ္ထံဢ္လိာ္အသးဒီးအဲကလံးခဿဢ္စးတဖဢ္အဃိဒ္သိးအဲကလံးခဿဢ္စး
တဖဢ္အသးကမံအဂီဿ္ကဘဢ္မၯက့ၯ၀ဲ.
(၃) ကဘဢ္လူၯထြဲပိာ္ထြဲက့ၯ (ရႏၱပုိ) လံာ္ဃံးဃာ္.
(၄)မ့ဿ္လဿအဲကလံးတဖဢ္ဘဢ္ကတီၯထီဢ္အသးလဿတဿ္ဒုးအဃိပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္တဖဢ္
ဘဢ္ဟ့ဢ္စ့တကကြဲဿ္လဿအတဿ္ကတဲာ္ကတီၯအဂီဿ္.
(၅) မ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ကထုးကြံာ္ (ဟံသာ၀တီ) ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္လဿအလီဿ္အလၯတဘ်ီဃီ
န့ဢ္လီၯ.
တဿ္ဂ့ဿ္ယဲဿ္ထံဢ္အံၯမ့ဿ္လဿပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္တူဿ္မၯထြဲ၀ဲတသ့ဘဢ္အဃိအဲကလံးဒီးပယီၯ
အတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီကဲထီဢ္ကဒီးအသးန့ဢ္လီၯ.တဿ္ဒုးတဘ်ီအံၯစ့ဿ္ကီးအဲကလံးတဖဢ္မၯ
နဿၯတဿ္အဃိမၯန့ဿ္ကီဿ္ပယီၯလာ္ခီဒီဘ့ဢ္န့ဢ္လီၯ.ဖဲတဿ္ဒုးအဆဿကတီဿ္ပယီၯအစီၯပၯ
(ပုဂံမင္း)သံအဃိပယီၯစီၯပၯအသီလဿအမ့ဿ္(မင္းတုန္းမင္း)ထီဢ္ပဿက့ၯကီဿ္ပယီၯအနီ
န့ဢ္လီၯ.လဿ(မင္းတုန္းမင္း)စီၯပၯအစိၯဂုာ္က်ဲးစဿးမၯဃူမၯဖိးလိာ္အသးဒီးအဲကလံးပဒိဢ္
အါအါဂီဿ္ဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
အဲကလံးပယီၯတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီ၀ံၯအဲကလံးပာ္လီၯ (AthurPhayer) အါသဿဢ္ဖဲယါလဿ
ကပဿကီဿ္ပယီၯလာ္ခီအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ. လဿပယီၯအ၀့ဿ္တခီ (Athur Phayer) ပ်ဿ္လီၯ
(Thomus Spears) သီမးစပံဒ္သိးကဟ့ဢ္တဿ္ကစီဢ္လဿအဲကလံးတဿ္ပဿအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
လဿ (မင္းတုန္းမင္း) စီၯပၯအစိၯပ်ဿ္လီၯ မီၯသီတဖဢ္ ဒ္သိးကရ့တံၯရ့သကိးလိာ္သးဒီးထံ
ဂုာ္ကီဿ္ဂၯန့ဢ္လီၯ.မီၯသီခဿဢ္စးလဿ(မင္းတုန္းမင္း)စီၯပၯပ်ဿ္၀ဲတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲဒ္အဖီလာ္အံၯ
အသိးလီၯ.
-ဖ ဲ၁၈၅၄ နံဢ္န့ဢ္ (မဟာမင္းေခါင္ရာဇာ) လဲၯဆူ (ကာလကတၱား)
-ဖဲ ၁၈၇၂ နံဢ္န့ဢ္ (ကင္း၀န္မင္းျကီး) လဲၯဆူအဲကလံးကီဿ္,ကီဿ္ျဖဢ္စ့ဢ္,ကီဿ္အံၯတလံၯ
-ဖဲ ၁၈၇၉ နံဢ္န့ဢ္ (ကင္း၀န္မင္းျကီး) လဲၯဆူကီၯလၯသူကီဿ္
-ဖဲ ၁၈၈၃ နံဢ္န့ဢ္ ျမ့ဳိသစ္ျမ့ဳိစား) လဲၯဆူကီဿ္ယူရပၯတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
အဲကလံးပယီၯတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီ ၀ံၯ ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္တဖဢ္အတဿ္ရ့လိာ္အသးဒီးကီဿ္ျဖဢ္
စ့ဢ္ (ျပင္သစ္)အါထီဢ္ဒိဢ္၀ဲအဃိအဲကလံးတဖဢ္ ဘဢ္ယိဢ္၀ဲဒဢ္တဿ္အါမးလဿကီဿ္ျဖဢ္စ့ဢ္
ကကဲထီဢ္တဿ္ဂံဿ္တဿ္ဘါလဿကီဿ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္အဂီဿ္လီၯ.
(ဂ)အဲကလံးပယီၯအတဿ္ဒုးသဿဘ်ီတဘ်ီ (၁၈၈၅-၈၆)
အဲကလံးတဖဢ္ပာ္လီၯအသးလဿကဒိဢ္စိဒိဢ္ကမီၯလဿမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္ဒီးထံဂ့ဿ္ကီဿ္ဂ့ဿ္လဿကီဿ္ပယီၯအဖီခိဢ္ထဲတဒူဢ္ဧိၯ, ဘဢ္ဆဢ္မ့ဿ္လဿကီဿ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္အတဿ္ရ့လိာ္အသး
ဒီးျဖဢ္စ့ဢ္ယံာ္ထီဢ္အါထီဢ္ဒိဢ္ထီဢ္အဃိအဲကလံးတဖဢ္ပာ္လီၯအသးလဿကဒုးန့ဿ္ကြံာ္ကီဿ္
ပယီၯဒီးဘ့ဢ္လဿအဂီဿ္လီၯ.ဒ္န့ဢ္အသိးအဲကလံးပွၯကၯတဿ္ဖိတဖဢ္စ့ဿ္ကီးဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါ
၀ဲဒ္သိးအဲကလံးပဒိဢ္ကမၯန့ဿ္၀ဲကီဿ္ပယီၯဒီဘ့ဢ္အဂီဿ္လဿကဒိဢ္စိဒိဢ္ကမီၯလဿမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯ
ကြာ္အဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
အဆဿကတီဿ္ဖဲန့ဢ္အဲကလံး (company) ခီပနံဢ္တခါလဿအမ့ဿ္(ဘုံေဘဘားမား) အခီပ
နံဢ္ဟုဢ္ပယီၯပဒိဢ္အသ့ဢ္အဃိ ကီဿ္ပယီၯအီဢ္လီးစ့ ၂၃ ကလီဿ ္အဃိအဲကလံးအခီပနံဢ္
တမံသူဢ္
မံသးလဿတဿ္ဂ့ဿ္အံၯအဖီခိဢ္ဘဢ္အဃိအဲကလံးစီၯပၯခဿဢ္စး (ေလ့ာဒပ္ဖရင္) ခါလီၯအ
ကလုဿ္ဆူပယီၯစီၯပၯအပဒိဢ္အအိဢ္ဒ္အဖီလာ္အံၯအသိးန့ဢ္လီၯ.
၁. ဘဢ္ဃးသ့ဢ္တဿ္ဂ့ဿ္တမံၯအံၯန့ဢ္ပွၯကဘဢ္ဆဿတဲာ္တဿ္မ့ဿ္၀ဲအဲကလံးစီၯပၯအခဿဢ္
စးတဖဢ္လီၯ.
၂. ခဿဢ္စးတဖဢ္အံၯဖဲအိဢ္ဆိးလဿကီဿ္ပယီၯစီၯပၯပဒိဢ္ဟီဢ္က၀ီၯအခါတဿ္ကဘဢ္ဟ့ဢ္
အခြဲးလဿအဲကလံးအသုးတဖဢ္ကဘဢ္အံးထြဲကြဿ္ထြဲအ၀ဲသ့ဢ္.
၃. အဲကလံးခဿဢ္စးတဖဢ္မ့ဿ္ႏုဿ္လီၯဆူပယီၯစီၯပၯအမဲာ္ညါန့ဢ္တဿ္ကဘဢ္ဟ့ဢ္အခြဲးလဿ
ကဘဢ္ဒိးခီဢ္ဖံးဒီးစိာ္ဃုာ္နး.
၄. မ့တမ့ဿ္လဿအဲကလံးပဒိဢ္ဟ့ဢ္အခြဲးဘဢ္န့ဢ္ကီဿ္ပယီၯအစီၯပၯတဘဢ္ရ့လိာ္အသးဒီး
ထံကီဿ္အဂၯနီတဘ့ဢ္ဘဢ္.
တဿ္ကလုဿ္လြံဿ္ထံဢ္တုၯမ့ဿ္အတုၯဆူပယီၯစီၯပၯအအိဢ္ဒီးပယီၯစီၯပၯစံဢ္ညီဢ္၀ဲလဿဘဢ္
ဃးစ့အီဢ္လီး ၂၃ ကလီဿ္အံၯ မ္အဲကလံးသုတဟ့ဢ္လဿၯတဂ့ၯမ့မ့ဿ္တဿ္ရ့လိာ္သးဒီးထံဂၯ
ကီဿ္ဂၯအဂ့ဿ္န့ဢ္ထံဂၯကီဿ္ဂၯတဘ့ဢ္ဘ့ဢ္မ္အဆဿတဲာ္န့ဿ္ပွၯတက့ဿ္.ပယီၯစီၯပၯဟံးထီဢ္
ဖီဢ္ထီဢ္တဿ္ဂ့ဿ္အံၯမ့ဿ္လဿအဲကလံးပဒိဢ္တသးမံဘဢ္အဃိအဲကလံးအသုးတဖဢ္လဲၯထီဢ္
ဒုးကီဿ္ပယီၯအ၀့ဿ္ခိဢ္၀့ဿ္မါဒလ့ ဖဲ(၁၈၈၅)နံဢ္နံဢ္ကတဿဿ္ဒီးမၯန့ဿ္ပယီၯအစီၯပၯ(သီေပါ)
သံဢ္ပီဒီး နီဿ္ပၯမုဢ္ (စုဖုရားၾကီး) စူးဖယါကႜံဒီး (စုဖရားလတ္) စူးဖယါလးဒီးကီဿ္ပယီၯအနီ
ဒီဘ့ဢ္အဃိစးထီဢ္ (၁၈၈၆)နံဢ္ လါယႏူၯအါရံၯ (၁)သီ အနံၯန့ဢ္ကီဿ္ပယီၯဒီဘ့ဢ္ကဲထီဢ္အဲကလံးအခီလနံဢ္ဒီးအဲကလံးပဿဘဢ္ကီဿ္ပယီၯဒီတဘ့ဢ္
လီၯ.
(ဃ) ခီလ္နံဢ္သႏူဒီးကီဿ္ပယီၯ
ခီလ္နံဢ္သႏူအိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္လဿတဿ္မၯလဲဿ္အီဢ္ကီဿ္သႏူဒီးတဿ္မၯလဲဿ္အီဢ္ကီဿ္သႏူန့ဢ္အိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္လဿက်ိဢ္စ့ကစဿ္သႏူန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္ပွၯတဂၯထံကီဿ္တကီဿ္ဒိဢ္က်ိဢ္ဒိဢ္စ့
အိဢ္ထီဢ္ဒီးဘွီထီဢ္စဲးဖီကဟဢ္တဖဢ္လဿတဿ္ဒုးဟးထီဢ္ပနံာ္တဖဢ္အဂီဿ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္ပ
နံာ္တဖဢ္ဟးထီဢ္အါထီဢ္သတးဒီးဒ္သိးကမၯန့ဿ္ပနံာ္ဃီၯဃၯ(ကုန္ၾကမ္း) တဖဢ္ကသ့
အဂီဿ္ဒီးဒ္သိးပွၯကပွ့ၯအပနံာ္ဘ့်(ကုန္ေခ်ာ) တဖဢ္အဂီဿ္န့ဢ္ထံကီဿ္တဖဢ္ကဘဢ္ဃု၀ဲ
ထံကီဿ္အသီတဿ္လီဿ္အသီလဿကမၯပနံာ္ကၯတဿ္အဂီဿ္ကဆါဘဢ္အပနံာ္ဘ့်ဒီးကမၯ
န့ဿ္အပနံာ္ဃီၯဃၯ (ကုန္ၾကမ္း) တဖဢ္အဂီဿ္လီၯ.
လဿအခီဢ္ထံးန့ဢ္ဆဲးက်ိးဒီးထံဂၯကီဿ္ဂၯထံသီကီဿ္သီတဖဢ္ထဲလဿတဿ္လဲၯကူဢ္လဲၯကၯပ
နံာ္တဿ္ကၯတဖဢ္ဧိၯလီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ယံာ္ထီဢ္ဒီးဒ္သိးအ၀ဲသ့ဢ္အတဿ္မၯကလဲၯထီဢ္လဲၯထီ
ကအီဢ္ဘဢ္အီဘဢ္ဂ့ၯထီဢ္အဂီဿ္ဂိာ္စုဂိာ္ခီဢ္ဒီးလဿအကတဿဿ္န့ဢ္အ့ဢ္လိာ္၀ာ္လိာ္အသးဒီး
ထံကီဿ္အသီတဖဢ္တုၯလီၯလဿႏုာ္လီၯဒုး၀ဲလဿသုးလဿသံဢ္ဒီးလဿခံကတဿဿ္ထီဢ္ပဿ၀ဲထံ
သီကီဿ္သီတဘ့ဢ္အံၯန့ဢ္လီၯ.
ထံကီဿ္လဿအဒုးန့ဿ္၀ဲန့ဿ္တဘ့ဢ္န့ဢ္ဒုးကဲထီဢ္၀ဲခီလ္နံဢ္ဒီးပဿ၀ဲျပး၀ဲဒ္အဟီဢ္ခိဢ္အဘီအမုဿ္
အသိးန့ဢ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္အပဿဘဢ္၀ဲန့ဢ္ဒီးပဿတံဿ္ဆီဢ္တံဿ္ဃာ္ထံကီဿ္အမုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္အ
တဿ္ဖံးအီဢ္မၯ အီဢ္အလီဿ္အက်ဲတဖဢ္ဒီး အီဢ္တူဿ္အီဢ္ကလီၯ ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္လဿတဿ္
ကူဢ္သ့အက်ဲဂိာ္စုဂိာ္ခီဢ္ခဲဢ္သူခဲဢ္ဂီၯ၊ ဆီဢ္ဘံဢ္ဆီဢ္ဘဿထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္လဿထံရူဿ္ကီဿ္
သဲးဒီးတဿ္ဆဲးတဿ္လၯအက်ိၯအကြာ္တဖဢ္ခဲလဿာ္န့ဢ္လီၯ.
တဿ္အံၯမ့ဿ္က်ဲတဘိလဿဒုးကဲထီဢ္ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္လဿအ၀ဲသ့ဢ္အကုဿ္လဿက်ဲတရံးတ
ဖဢ္အပူၯန့ဢ္လီၯ.ဒ္န့ဢ္အသိးအဲကလံးတဖဢ္စ့ဿ္ကီးဒုးကဲထီဢ္ကီဿ္ပယီၯဒီဘ့ဢ္လဿခီလ္နံဢ္
လဿက်ဲဒ္သိးအံၯတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
အဲကလံးအခီလ္နံဢ္တဿ္ပဿသႏူအပူၯတဿ္လဿအပိာ္ထီဢ္အခံတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ…
၁. ဒုးကဲထီဢ္ထံဖိကီဿ္ဖိပွၯကလုာ္တဖဢ္ခဲလဿာ္လဿပွၯကီဿ္ပယီၯဖိ (Burman)
၂. ကိးသၾတီဒီးကိးပသူ၀ဲလဿအဟ့ဢ္ဒံဢ္မိဢ္ကရ့ဢ္စံဢ္သနာ္က့မ့ဿ္ဒံဢ္မိဢ္ကရ့ဢ္စံဢ္အဘ်ဢ္
ဒီးပဿတဿ္လဿပႜဴဢ္ရိဢ္ကရ့ဢ္စံဢ္အက်ဲ.
၃. ခဲဢ္သူခဲဢ္ဂီၯကလုာ္တဖဢ္လဿကီဿ္ပယီၯအပူၯဒီးလဿတဿ္ျပဿတဿ္ျပးအဂီဿ္ဒုးလီၯဖးက
လုာ္တဖဢ္ (Divide and Rule)
၄. ဟဿတံာ္ဃာ္မုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္ဒီးထံကီဿ္တဿ္ဖံးတဿ္မၯအရ့ဒိဢ္တဖဢ္ခဲလဿာ္
၅. ဒုးအိဢ္ထီဢ္ပွၯမၯလဲဿ္အီဢ္ကီဿ္မုဿ္က်ိၯ၀ဲၯကြာ္သႏူ (နယ္ခ့်ဲစီးပြားေရးစနစ္)
၆. ဒုးအိဢ္ထီဢ္ပွၯတီၯပတီဿ္တဖဢ္၊ လဿအမ့ဿ္ပွၯမၯတဿ္ဖိ၊ ပွၯထူစံာ္ဖိ၊ ပွၯမီၯအိဢ္ယဿၯ
ဖိဒီးပွၯမီၯအိဢ္ယဿၯဒိဢ္တဖဢ္လဿထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯအံၯန့ဢ္လီၯ.
လဿတဿ္ပဿဒ္အံၯအဃိ ပထံဢ္ဘဢ္ကလုာ္ကဒဲကဒဲ အတဿ္သူဢ္ဟ့သးဟ့လိာ္အသးအိဢ္
ထီဢ္ဒီးပွၯတီၯပတီဿ္တဖဢ္အတဿ္ဘဢ္ဂံာ္ဂုာ္လိာ္အသး လဿအတကတဿဿ္နီတဘ်ီတဖဢ္
အိဢ္ထီဢ္၀ဲန့ဢ္လီၯ. မ့မဿ့္လဿပပွၯကညီတကလုာ္တခီတူဿ္ဘဢ္ခီဢ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္ဒ္အမ့ဿ္ပယီၯ
ကလုာ္တဖဢ္ကြဿ္တလီၯပပွၯကညီဒီးစံး၀ဲလဿ… ပပွၯကညီကလုာ္ကဲထီဢ္အဲကလံးအနီဢ္
လဲာ္န့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဖဲအဲကလံးအခီလ္နံဢ္ပဿတဿ္အစိၯ န့ဢ္ပထံဢ္ဘဢ္လဿပကညီဖိအ
ဂီဿ္န့ဢ္၊န့ဿ္ဘဢ္တဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္၊သ့ထီဢ္ဘဢ္ထီဢ္လဿတဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့၊လဲၯထီဢ္လဲၯထီ
၀ဲလဿတဿ္တဘ်ဴးမံၯအပူၯန့ဢ္လီၯ.
(င) အဲကလံးခီလ္နံဢ္အစိၯကညီဖိအတဿ္ဒိဢ္ထီဢ္ထီထီဢ္တဖဢ္
၁. တဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့
လဿအဲကလံးအခီလ္နံဢ္ပဿတဿ္အစိၯ၊ ကညီဖိအါဂၯကဲထီဢ္ပွၯခရံာ္ဖိလဿ မံရွဿဢ္နရံဢ္တဖဢ္အဃိဒီးပထံဢ္ဘဢ္လဿမံရွဿဢ္နရံဢ္တဖဢ္သူဢ္ထီဢ္ကႜိဒီးပွၯကညီဖိတဖဢ္မၯလိမၯ
ဒီးတဿ္ဖဲကႜိတဖဢ္အဃိပွၯကညီဖိသ့ဢ္တဖဢ္သ့ထီဢ္လံာ္သ့ထီဢ္လဲဿ္အါဒံအါဂၯန့ဢ္လီၯ.
(က) (Anglo School) မ့ဿ္ကႜိတကလုာ္လဿပွၯမုဿ္ႏုာ္ဖိတဖဢ္အဂီဿ္လီၯ.
(ခ) (Anglo Vernacular School) ကႜိတဖဢ္အံၯဘဢ္တဿ္သိဢ္လိအီၯအဲကလံးက်ိာ္ဒီး
ထံကီဿ္ပွၯကလုာ္အက်ိာ္ခံခါလဿာ္ဒီး ပွၯအါတက့ဿ္လဿအအိဢ္ကႜိတဖဢ္အံၯမ့ဿ္၀ဲပွၯအိဢ္
ဒီးက်ိဢ္စ့တဖဢ္လီၯ.ကႜိတဖဢ္အံၯအါတက့ဿ္ဆီလီၯအသးဖဲ၀့ဿ္ဒိဢ္၀့ဿ္ထီတဖဢ္အပူၯလီၯ.
(ဂ) (Vernacular School) ကႜိတဖဢ္အံၯခဲလဿာ္သိဢ္လိဒဢ္ထဲထံကီဿ္ကလုာ္အက်ိာ္ဒီး
အါတက့ဿ္အိဢ္၀ဲလဿဒူသ၀ီတဖဢ္အပူၯဒီး၀့ဿ္ဆံးတဖဢ္အပူၯလီၯ.
ဆဿကတီဿ္ဖဲခီလ္နံဢ္အစိၯန့ဢ္၊ ကညီဖိလဿအဖ်ိးစိလဿတဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့တကပၯမ့ဿ္
၀ဲ… ထံဢ္သဢ္ပႜဢ္၊ သရဢ္မႜးစဢ္ဖိခြ႔ဢ္၊ သရဢ္ဘးထိဢ္လိ၊ သရဢ္ကၯဆဿ၊ သရဢ္ဖိကီဿ္ထူ
ဒီးသရဢ္ဟ့ဢ္မးက်ဲးဖိတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
၂. တဿ္လိာ္ခိဢ္လိဢ္ကြဲ
ဖဲအဲကလံးခီလ္နံဢ္အစိၯပထံဢ္ဘဢ္လဿကညိဖိတဖဢ္အမံၯဟူသဢ္ဖ်ါလဿတဿ္လိဢ္ခိဢ္လိဢ္ကြဲတဖဢ္အါမးလီၯ. လဿတဿ္ထူဘီလ္အပူၯ ပွၯအမံၯဟူသဢ္ဖ်ါတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ၊ စီၯယၯ
ဘးစီၯဘဲလ့ဢ္၊ စီၯကီ၊ စီၯဖံးလံးဘးသါ၊ စီၯမီဢ္မီဢ္သါ၊ သ့ဢ္တဖဢ္မ့ဿ္ကီဿ္ပယီၯအပွၯစဲာ္
နီဿ္တဖဢ္ဖဲအဲကလံးပဿတဿ္အစိၯန့ဢ္လီၯ. ဒ္န့ဢ္အသိးတဿ္ထိစုခိဢ္ (Boxing) စ့ဿ္ကီးပွၯ
မံၯဟူသဢ္ဖ်ါတဖဢ္ အိဢ္၀ဲဒံးအမ့ဿ္၊ စီၯမီဢ္မီဢ္သါ၊ စီၯအီဢ္မီ၊ စီၯအီဢ္စ့ဢ္တဖဢ္၊ မ့ဿ္ပွၯမံၯ
ဟူသဢ္ဖ်ါတဖဢ္ လဿကီဿပယီၯအပူၯန့ဢ္လီၯ. ဒ္န့ဢ္အသိးတဿ္စိာ္တဿ္ဃဿ(အေလးမ)
တဿ္ဃ့ဿ္ျပဿဖုျပဿအပူၯ၊ တဿ္ကြံာ္ထးဖ်ဿဢ္ဃဿ၊ တဿ္ပွီဿ္ထံဒီးတဿ္လိာ္ကြဲအဂုာ္အဂၯတ
ဖဢ္အပူၯပွၯကညီဖိတဖဢ္ဖ်ိးစိ၀ဲလဿကလုာ္ဂၯအက်ါအါမးန့ဢ္လီၯ.
၃. တဿ္သူဢ္၀ံဢ္သးဆဿ
တခ်ဴးတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီစးထီဢ္ဒ္ဘဢ္န့ဢ္ စီၯကိးဒ၀့ဢ္ထူဒီးစီၯ၀့လ့ဢ္မဲမ့ဿ္ပွၯမံၯဟူသဢ္ဖ်ါလဿအထုးထီဢ္တဿ္သး၀ံဢ္ဒီးသူဢ္၀ံဢ္သးဆဿတဿ္လဿအမုာ္တဖဢ္န့ဢ္လီၯ. တကးဒ္ဘဢ္
စီၯကႜီန္စဿဢ္ခါကႜံ၊ နီဿ္ဒိရဿ္နဲလ္စဿဢ္၊စီၯကီၯဒဿဢ္၀ါသ့ဢ္တဖဢ္မ့ဿ္ပွၯစဲာ္နီဿ္လဿတဿ္သး၀ံ
ဢ္တကပၯန့ဢ္လီၯ.
၄. တဿ္ျပဿတဿ္ျပး
ဖဲအဲကလံးပဿတဿ္အစိၯ ကညီဖိလဿအမံၯဟူသဢ္ဖ်ါဒီးအလီဿ္အလၯဒိဢ္တဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ၊(ဦးေဖ) ဦးစံ၀၊ ဦးဘထူး၊ ဦးဇံ၊ ဦးထူဘး၊ စီၯဘးစဢ္ဘြါ၊ စီၯထီမဿဢ္၊ စီၯစဢ္စံဢ္ဖိ၊ စီၯဘး
သ့၊ စီၯစ့ဢ္တ့ဢ္၊ စီၯဖီမုဿ္၊ စီၯဘးမီဢ္ခႜ႔ဢ္၊ စီၯသဢ္ဖႜဴဢ္၊ စီၯမႜးသ့၊ စီၯနဲလ္စဿဢ္ကဲ၊ စီၯဘး
ညိဢ္သ့ဢ္တဖဢ္ မ့ဿ္ကညီဖိသ့ဢ္တဖဢ္လဿ အကဲဘ်ဴးကဲဖွိဢ္လဿအဲကလံးအတဿ္ျပဿတဿ္
ျပးအဂီဿ္အါမးန့ဢ္လီၯ.
၅. ထံရူဿ္ကီဿ္သဲး
ကညီဖိတဖဢ္အါတက့ဿ္တနဿ္ပဿဿ္တဿ္ကရဿကရိအတဿ္ဖံးတဿ္မၯ အါလာ္ကဲးဆိးဘဢ္.ဘဢ္ဆဢ္ ဖဲအဲကလံးတဿ္ပဿအဆဿကတီဿ္ ကညီဖိလဿတဿ္ကရဿကရိလဿအမံၯဟူသဢ္
ဖ်ါတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ၊ KNA ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္အီၯဖဲ ၁၈၈၁နံဢ္၊ YMCA ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္
အီၯဖဲ ၁၉၀၇နံဢ္၊ KYO ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္အီၯဖဲ ၁၉၄၃နံဢ္ KCO ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္
အီၯဖဲ ၁၉၄၃နံဢ္၊ KNU ဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္အီၯဖဲ ၁၉၄၇နံဢ္ ကရဿတဖဢ္အံၯမ့ဿ္ထံရူဿ္
ကီဿ္သဲးအကရဿတနီၯ၊ ဒီးတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါအကရဿတနီၯန့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ပထံဢ္ဘဢ္
လဿကညီဖိတဖဢ္ သ့ဢ္ညါဒုးအိဢ္ထီဢ္တဿ္ကရဿကရိအဃိထံရူဿ္ကီဿ္သဲးအတဿ္သ့ဢ္ညါ
စ့ဿ္ကီးအိဢ္ထီဢ္၀ဲလံန့ဢ္ပတဲသ့၀ဲဒဢ္န့ဢ္လီၯ.
၆. တဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္
ကညီဖိမိဿ္ပဿ္ဖံဖုလဿပ်ဿၯတဖဢ္၊ ပွၯမၯအီဢ္၀ဲၯဖဲးအီဢ္ခုးဖဲးအီဢ္သံဢ္၊ ထူစံာ္လိာ္ပွဲၯဒီးအါတက့ဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္ လဿဟီဢ္ခိဢ္အတဿ္ဖံးတဿ္မၯတကပၯန့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္တုၯအဲက
လံးပဿတဿ္အစိၯ ပွၯသ့ထီဢ္လံာ္သ့ထီဢ္လဲဿ္ဒီး မၯတဿ္လဿအဲကလံးပဒိဢ္အတဿ္ဖံးတဿ္မ
ၯ ဘဢ္ဃးတဿ္ပဿတဿ္ျပး၊ ကူဢ္သ့ဆဲးလၯ၊ တဿ္အိဢ္ဆူဢ္အိဢ္ခ့်တဖဢ္အပူၯအါမးန့ဢ္လီၯ.
ဒီးကညီဖိလဿအအိဢ္ဒီး ကသ့ဢ္ကဆီတဖဢ္ ႏုာ္လီၯဖံးအီဢ္မၯအီဢ္လဿသ့ဢ္ပွဿ္အတဿ္ဖံး
တဿ္မၯအပူၯဒီး ကဲဘ်ဴးစ့ဿ္ကီးအါမးလီၯ. ပွၯတသ့လံာ္အါလဿ္ကဲဢ္ဆိးတဖဢ္အါတက့ဿ္
ႏုာ္လီၯကဲ၀ဲကီၯလၯ၀ါသုးအါအါဂီဿ္ဂီဿ္န့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဖဲအဲကလံးပဿတဿ္အစိၯ ပွၯမၯ
တဿ္ဒ္သိးအံၯတဖဢ္အိဢ္ဒဢ္ ၁၀ မ်းကယၯ ပွၯမၯအီဢ္၀ဲၯမၯအီဢ္စံာ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီးတခီအိဢ္
၀ဲ ၉၀ မ်းကယၯန့ဢ္လီၯ.
၇. တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯဒီးကရဿကရိလီၯဆီတဖဢ္
လဿယၯဖွိဢ္နံဢ္ ၂၀ အတီဿ္ပူၯ တုၯလီၯလဿဟီဢ္ခိဢ္အတဿ္ဒုးခံဘ်ီတဘ်ီစးထီဢ္န့ဢ္လဿကညီဖိအက်ါ တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯလီၯဆီဒီး တဿ္ကရဿကရိလီၯဆီတဖဢ္ ပဿဿ္ထီဢ္၀ဲတဘ်ီ
ဘဢ္တဘ်ီဒ္လာ္အံၯအသိးလီၯ.
၁. ဖုစဢ္ယ့ဢ္ဒိးဘ်ဿထံသဘ့်တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္.
၂. ခ်ံဢ္ဘိပဿ္ဒီးခ်ံဢ္ဘိတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္.
၃. ကသံဢ္သရဢ္တဿဿ္မ့ဢ္ဖိမ့ဒီးကညီသးစဿ္ကရဿ.
၄. စီၯထီမစဿဢ္ဒီးတဿ္စံးပာ္ကရဿတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯလဿအဖီခိဢ္တဖဢ္န့ဢ္၊ မ့ဿ္တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯဖးဒိဢ္လဿပွၯကညီကလုာ္တဖဢ္
အပူၯန့ဢ္လီၯ. အါတက့ဿ္တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯတဖဢ္အံၯဘဢ္ဃး၀ဲဒီးတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါန့ဢ္လီၯ.
သနာ္က့ပာ္ဃုာ္ပွၯကလုာ္ဂ့ဿ္၀ီ၊ဒီးထံရူဿ္ကီဿ္သဲးစ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.တဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯခဲလဿာ္အံၯ
အိဢ္ဒီးအဂ့ဿ္အ၀ီအတဿ္ကြဿ္စိဒီး အလီဿ္အိဢ္လဿကညီဖိတဖဢ္ကဘဢ္သ့ဢ္ညါစ့ဿ္ကီးတဿ္
ဟူးတဿ္ဂဲၯလီၯဆီဒ္အံၯတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.
ဟံးန့ဿ္အီၯလဿႃႃတဿ္မၯလိက့ၯကညီကလုာ္အဂ့ဿ္႗႗ ခြံတီၯတဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯတဿ္သိဢ္လိ
လံာ္မိဿ္ပွဿ္အပူၯလီၯ.
Subscribe to:
Posts
(
Atom
)