ကညီကလုာ္ခိဢ္နဿ္လဿဘဢ္တဿ္သ့ဢ္ညါအီၯအကူာ္ (၂)

၂. ပွၯစီဆံွ ဖိပဲဢ္ဆဢ္
 

(ဘိပဲဢ္ဆဢ္န႕ဢ္ )

ဖဲ ၁၈၆၆ နံဢ္အဆဿကတီဿ္ ကညီဖိ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ တဂၯ အ၀ဲဟံးန႔ဿ္၀ဲ ဘူးဒး‚ ခရံာ္ဖိ အတဿ္စူဿ္တဿ္နာ္ဒီး ကညီဖိ မိဿ္လုဿ္ပဿ္လဿ္အတဿ္ဂ့ၯတဿ္၀ါတဖဢ္၀ံၯ အ၀ဲပာ္ဖွိဢ္၀ဲဒီး သူဢ္ထီဢ္၀ဲ တဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါအသီတခါ န႔ဢ္လီၯ. ကိၯစဢ္ရံဢ္ ဒီး တီအူ ခ်ံဢ္ဘိပဿ္ အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯစ့ဿ္ကီး ဒုးအိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ တဿ္စူဿ္ တဿ္နာ္ အသီစ့ဿ္ကီး န႔ဢ္လီၯ. ခ်ံဢ္ဘိပဿ္ အတဿ္စူဿ္တဿ္နာ္အသီန႔ဢ္  စီိၯကႜိစ့ၯဒံဢ္ဖိမ့ တူဿ္လိာ္ဟံန႔ဿ္မၯလဲၯထီဢ္လဲၯထီ၀ဲ ဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

(ျမန္မာစြယ္စံုက်မ္း )

ဘိပဲဢ္ဆဢ္ မံၯတဖ်ဿဢ္မ့ဿ္ဒဢ္ ပွၯအါဂၯပာ္ပနီဢ္ကိး၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. အမံၯ နီဿ္ကီဿ္မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ န႔ဢ္လီၯ. ပွၯတသ့ဢ္ညါအီၯလဿ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါဘဢ္ အါဒဢ္တဿ္တက့ဿ္ ပွၯသ့ဢ္ညါအီၯလဿ ဘိ္ပဲဢ္ဆဢ္ န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲမ့ဿ္၀ဲ ပွၯကစဿဿ္ခိဢ္ ပတီဿ္မုဿ္ဖိတဂၯအဃိ အ၀ဲမၯ၀ဲတန႔ဿ္ဘဢ္ အ၀ဲပာ္ဖွိဢ္၀ဲဒဢ္ ဘူးဒးဒီး ခရံာ္ဖိအတဿ္စူဿ္ တဿ္နာ္၀ံၯ သူဢ္ထီဢ္န႔ဿ္၀ဲဒဢ္ တဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါ အသီတခါန႔ဢ္လီၯ. အဃိသတးဒီး ပာ္တဿ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲဒဢ္အမံၯ လဿ ကီဿ္ပယီၯ စြဲၯစိဢ္ကႜါ ( ျမန္မာစြယ္စံုက်မ္း ) အပူၯ န႔ဢ္လီၯ.

စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ကိးလဿ ( ဘိပဲဢ္ဆဢ္) န႔ဢ္ အိဢ္ဖ်ါထီဢ္အသး ဖဲ ၁၈၆၆ နံဢ္ ကီဿ္ၾဘံဢ္တံဢ္ဖိ ဃုန႔ဿ္၀ဲ ကီဿ္ပယီၯလဿလာ္တက့ဖဲ တဿ္ပဿတဿ္ျပး တဂဿဿ္ က်ဿၯ ဒံးဘဢ္အဆဿကတီဿ္  ဖဲန႔ဢ္အဆဿကတီဿ္ ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ တကပၯ ဘဢ္ပ်ံၯတဿ္တကပၯန႔ဢ္ ဃု၀ဲ ဒဢ္တဿ္စူဿ္တဿ္နာ္တဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါ န႔ဢ္လီၯ.  သတးဒီး စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ( ကိး) ဘိပဲဢ္ဆဢ္ န႔ဢ္ ဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါ၀ဲ ဘဢ္ဃး တဿ္ဘူဢ္တဿ္တီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဿ္အဆဿကတီဿ္ ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ နာ္၀ဲတဿ္ဘူဢ္တဿ္တီဿ္ စွၯ န႔ဿ္ဒံး၀ဲ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ( ကိး) ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါအဃိ ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ ပာ္ပနီဢ္၀ဲလဿ ပွၯလဿအအိဢ္ဒီးတဿ္ဂ့ၯတဿ္၀ါ ( သိဒၵိ)တဂၯ အမံၯ နီဿ္ကီဿ္ လီၯမဿ္၀ံၯ ဘဢ္တဿ္ကိးက့ၯအီၯလဿ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ န႔ဢ္လီၯ.

ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါအဂံဿ္ထံးမ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ဘူးဒးတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါန႔ဢ္လီၯ. ဆဿကတီဿ္ဖဲန႔ဢ္ ဖဲ၀့ဿ္မီဿ္လမႜဲဢ္ ၾဘံဢ္ထံဢ္ရွဢ္ ပွၯဘဢ္မူဘဢ္ဒါ ဖီဢ္န႔ဿ္အီၯ၀ံၯ အလီဿ္ခံ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ ပာ္ဖွိဢ္၀ဲ ဘူးဒးတဿ္ ဘူဢ္တဿ္ဘါဒီး ခရံာ္ဖိတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါလဿ တဿ္ကူဢ္သ့အပူၯ၀ံၯ အ၀ဲဆဲးမၯ၀ဲ တဿ္သူဢ္ထီဢ္ဃိဢ္ ဒီး တဿ္ဘါယြၯကႜိ သ့ဢ္ဖဢ္န႔ဢ္လီၯ.

တဿ္အိဢ္မူဖဲနီဿ္ဆံးခါ 

စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ( ကိး) ဘိပဲဢ္ဆဢ္န႔ဢ္အိဢ္ဖဲ်ဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ဖဲ ပယီၯလံာ္နံဢ္လံာ္လါ ၁၂၁၅ နံဢ္အတီဿ္ပူၯန႔ဢ္လီၯ. မိဿ္ပဿ္ခံဂၯမ့ဿ္၀ဲဒဢ္ စီၯဆြ႔ဢ္ယ့ဢ္အ့ ဒီး နီဿ္နါယိၯစ့ န႔ဢ္လီၯ. ဒီပုဿ္၀ဲဿ္ ယဲဿ္ဂၯအက်ါ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ( ကိး) ဘိပဲဢ္ဆဢ္ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ပွၯသဿဂၯ တဂၯန႔ဢ္လီၯ. အိဢ္ဖဲ်ဢ္တဿ္လီဿ္မ့ဿ္၀ဲ ၀့ဿ္ဖဢ္ပူဢ္ နါကိဿ္ခံ သ၀ီန႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္ဆဿကတီဿ္ သ၀ီပူၯ ဟံဢ္ခိဢ္အိဢ္၀ဲ ၂၀ ဖ်ဿဢ္ဒီးပွၯနီဿ္ဂံဿ္အိဢ္၀ဲဒဢ္ ၂၀၀ ဘ်ဲဢ္န႔ဢ္လီၯ.

စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ( ကိး ) ဘိပဲဢ္ဆဢ္ န႔ဢ္ တဒ္သိး၀ဲဒဢ္ဒီး ကညီကစဿဿ္ခိဢ္ ဖိဆူဢ္ဆူဢ္ကိၯကိၯဘဢ္ အိဢ္ဒဢ္ စဿ္ကဘံဢ္ ဒီး ဆံးဆံးဖိ န႔ဢ္လီၯ. ဖဲအ၀ဲဒိဢ္ထီဢ္ အဆဿကတီဿ္ တအဲဢ္ဒီးမၯအီဢ္၀ဲဒဢ္ ဒ္မိဿ္လုဿ္ပဿ္လဿ္ ခုးဒီး က်ိးဘဢ္ အ၀ဲအသးဆူဢ္၀ဲလဿက လဲၯဆူတဿ္လီဿ္အယံၯဒီးဃုတဿ္မၯအသီန႔ဢ္လီၯ. အတဿ္သး စဲ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္အဲဢ္ဒီးမၯလိသ့လံာ္ဒီးအဲဢ္ဒီးဃုသ့ဢ္ညါမၯလိတဿ္န႔ဢ္လီၯ.

ဘဢ္ဆဢ္သနဢ္က့ သးလဲၯဒီးနီဿ္ခိတဿ္ပဢ္ဃုာ္ အိဢ္ဒံးလဿ တဿ္လုဿ္အီဢ္နီဿ္ခိဢ္သးသမူအဃိ အ၀ဲ ႏုာ္လီၯကဲ ပွၯဖီမ့ၯဖိလဿ စီၯသဲဢ္ပီ အကစီဒဲန႔ဢ္လီၯ. ကဲပွၯ ဖီမ့ၯဖိဖဲ ကဆီဒဲ တမုာ္ဘဢ္ဆဢ္ ယံာ္တ့ဿ္ ၀ဲဒဢ္ခံနံဢ္န႔ဢ္လီၯ. တနံၯကဆီဒဲပွၯဖီမ့ၯဖိ  စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ လဲၯဃုဒဲးအီဢ္၀ဲတဿ္ဒီးလဿ အယံာ္ဒီးကဆီဒဲန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲ ဒဲးတဿ္ဒိးန႔ဿ္ တစဲး ဒီး အ၀ဲထံဢ္ကဆီ၀ါတဒု လဿအအိဢ္၀ဲတယံၯတဘူးဒီး အဒဲးအီဢ္တဿ္ဒီးတဿ္လဢ္အလီဿ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဃးဒီးကဆီ၀ါတဒုအံၯ အဂ့ဿ္သံ ကြဿ္၀ဲပွၯအဂၯဘဢ္ဆဢ္ ပွၯတထံဢ္ဒီး တသ့ဢ္ညါနီတဂၯ‚ထံဢ္ဒဢ္ ထဲအီၯတဂၯလီၯ. စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ တဲဘဢ္၀ဲ ကဆီကစဿ္  စီၯသဲဢ္ပီလဿ အထံဢ္ ၀ဲ ကဆီ၀ါ အဂ့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯသဲဢ္ပီ တဲဟ့ဢ္ဂံဿ္ဟ့ဢ္ဘါ၀ဲ စီၯဆဢ္ဖိ ၀ါ တဿ္အံၯမ့ဿ္၀ဲ တဿ္ဂ့ၯ တဿ္၀ါလဿ နဂီဿ္လီၯ မုဿ္တနံၯ ဆဿကတီဿ္ မ့ဿ္တုၯဃီၯန႔ဢ္ နကဘဢ္မၯ၀ဲ ဒီကလုာ္အတဿ္မၯဒီး ပွၯအါဂၯ အတဿ္မၯ တဿ္ခြဲးတဿ္ ယာ္ကအိဢ္ ထီဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ကဆီ၀ါ၀ံၯအလီဿ္ခံ ဟးထီဢ္၀ဲလဿကဆီဒဲတဿ္မၯ၀ံၯ က့ၯအိဢ္က့ၯလဿအမိဿ္အပဿ္အ ဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ.က့ၯအိဢ္လဿဟံဢ္အဆဿကတီဿ္ နဿ္ဟူတမွံက့ၯ၀ဲ ကဆီကစဿ္စီၯသဲဢ္ပီ အတဿ္ကတိၯလဿ အမ့ဿ္ မုဿ္တနံၯ နကဘဢ္မၯ၀ဲ ပပွၯ ကလုာ္အတဿ္မၯဒီး ပွၯအါဂၯအတဿ္မၯအဂ့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. မိဿ္ပဿ္ တဖဢ္ ထံဢ္၀ဲလဿ အဖိခါြအိဢ္တအုးၾတဳာ္အဃိ  ဒ္သိးဒီးအဖိခါြသးကမုာ္အဂီဿ္ ဖ်ီ၀ဲဒဢ္ဒီး ပိာ္မုဢ္ဖိ နီဿ္၀ါ န႔ဢ္လီၯ. စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ သ့ဢ္ညါ၀ဲမိဿ္ပဿ္တဖဢ္ အတဿ္ သးအိဢ္အဃိ အ၀ဲအဲဢ္ကြံကဟုကယာ္၀ဲအမါ နီဿ္၀ါ ဂ့ၯဂ့ၯဘဢ္ ဘဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္သနာ္က့ မ့ဿ္လဿ တဿ္ဆီဟံဢ္ဆီဃီကလၯတဂ့ၯဘဢ္အဖီခိဢ္ ဖဲအထီဢ္ ပွဿ္၀ံၯ တနံဢ္ဘ်ဲဢ္ အလီဿ္ခံ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ဖိခါြ၀ဲဿ္ကိအမဲာ္အဆဿကတီဿ္ အမါဆူးကြံာ္အသးန႔ဢ္လီၯ.

သတးဒီး စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ သးလဿာ္ကြံာ္၀ဲ တဿ္ဆီဟံဢ္ဆီဃီ၀ံၯ က့ၯမၯဖ်ါထီဢ္က့ၯ၀ဲ အတဿ္သးဆဲဒ္အမ့ဿ္ ကမၯ၀ဲပွၯအါဂၯအတဿ္မၯန႔ဢ္လီၯ. စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ လဿ ကကဲထီဢ္၀ဲ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အံၯ ဟံစုကြဿ္မဲာ္၀ဲမိဿ္ပဿ္ ခံဂၯ၀ံၯ ဟးထီဢ္လဿဖဢ္ပူၯလဲၯလီၯ၀ဲဆူ ရႊ႕ဢ္ကႜ႔ဢ္တဿ္ပဿၯခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲဟဲလီၯအိဢ္ကဒုဖဲ ရႊ႕ဢ္ကႜ႕ဢ္ သီခါဖႜဢ္၀ံၯ ဃုသ့ဢ္ညါမၯလိ၀ဲ ဘူးဒးတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါအလံာ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္ လံာ္တဿ္ကူဢ္ဘဢ္ ကူဢ္သ့လဿ အ၀ဲအဲဢ္ဒီးဃုသ့ဢ္ညါ၀ဲ တဖဢ္ ဃုသ့ဢ္ညါ ၀ဲ ဒဢ္ဖဲန႔ဢ္လီၯ. တယံာ္ဘဢ္ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါလဿ ကကဲထီဢ္၀ဲ ဘိပဲဢ္ဆဢ္အံၯ ဆူးကြံာ္၀ဲဒဢ္ မိဿ္လုပဿ္လဿ္တဿ္နာ္၀ံၯ ႏုာ္လီၯကဲထီဢ္က့ၯ၀ဲ ဘူးဒးဖိတဂၯလီၯ. ဒ္သိး ဒီးတဿ္ဂ့ၯတဿ္၀ါကအိဢ္ဒီးအီၯအဂီဿ္ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ အီဢ္၀ဲဒဢ္တဿ္အီဢ္လဿတအိဢ္ဘဢ္ဒီး အသးသ မူဘဢ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ပဿၯဃာ္၀ဲဒဢ္တဿ္မၯ လိာ္ ယဲဿ္ဘီ (သံးလးယဲဿ္ဘီ) ဒုဢ္စ့ဿ္ကီ၀ဲတဿ္အီဢ္အဃိ အ၀ဲအတဿ္အိဢ္သးလဲၯထီဢ္လဲၯထီ ဆီတလဲကြံာ္အသးန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္ႏုာ္လီၯသးစီဆွံအတဿ္လုဿ္ဟံဢ္

ဆဿကတီဿ္တုၯဃီၯဖဲ ၁၈၆၆ နံဢ္အဆဿကတီဿ္ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ လဿကကဲထီဢ္၀ဲ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ တဂၯအံၯ အ၀ဲ ဆူးကြံာ္၀ဲဒဢ္အတဿ္ကူတဿ္သိးလဿညါတဖဢ္၀ံၯ ကူ သိးထီဢ္က့ၯ၀ဲ တဿ္ကူသိး၀ါကဖီလီန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲကူသိး၀ဲ တဿ္ကူတဿ္သိးအ၀ါဒီး ဟဲတုၯ၀ဲဖဲ ရႊ႕ဢ္ကႜ႕ဢ္ဒီးလဿဿ္ဒိဢ္ အဘဿဢ္စဿၯ လ့ၯခႜိၯကစဿဿ္ဒီး သဲဢ္ကဲၯ ကစဿဿ္ အဖီခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. ကစဿဿ္တဖ်ဿဢ္အံၯအဖီခိဢ္နကြဿ္န႔ဆဿဢ္ခိဢ္ဃဿၯဖ်ါ၀ဲဒဢ္ခဲလဿာ္လီၯ. တဿ္လဿ အလဲၯဘဢ္ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါန႔ဢ္ တမ့ဿ္၀ဲ တဿ္ဖိတဿ္လံၯ ဘဢ္မ့ဿ္ဒဢ္ထဲ ကလံၯဆွံတခါဧိၯလီၯ. အ၀ဲအသးဖွံဒီး ကဆွီထီဢ္ ၀ဲဒဢ္လီၯ. ပဿၯဃာ္၀ဲ (သံးလး) လဿသးကဆွီအပူၯဒီး ႏုာ္လီၯထုကဖဢ္တဿ္လီၯ. မ္အ၀ဲကမၯ ဘဢ္ဒီကလုာ္ အတဿ္မၯဒီးပွၯအါဂၯအတဿ္မၯဒီတစိၯအံၯတက့ဿ္. 

အ၀ဲႏုာ္လီၯထုကဖဢ္တဿ္ဖဲ လ့ၯခႜိၯကစဿဿ္ဒီးသဲဢ္ကဲၯကစဿဿ္အဖီခိဢ္၀ံၯ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ တီခိဢ္ရိဿ္မဲကရဿကရိ သူဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ ကညီပႜးဟးစဲဢ္( စ္) တဿ္ကရဿ ကရိ န႔ဢ္လီၯ. ၾဘံဢ္ထံဢ္ဖိ ထီဢ္ဟံးန႔ဿ္၀ဲကီဿ္ပယီၯ လာ္၀ံၯ အဆဿကတီဿ္ တဿ္ပဿတဿ္ျပးတအိဢ္ဒံးလီၯတံဿ္လီၯဆဲးဘဢ္ဒီး ဒီကလုာ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီး ဟ့ဢ္လိာ္ အသးတဿ္ အဲဢ္တဿ္ကြံ တအိဢ္၀ဲဒဢ္ဘဢ္. ဖဲ စိၯဃဢ္အဿအဆဿ ကတီဿ္ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါလဿ ကကဲထီဢ္ဘိပဲဢ္ဆဢ္တဂၯ ဒ္သိးဒီး ပႜဢ္ဟးစဲဢ္ (စ္) တယါကအိဢ္ အဂီဿ္ စးထီဢ္မၯဟူးမၯဂဲၯထီဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

တဿ္လီဿ္လဿပွၯလဲၯတုၯစွၯဒံးလဿအမ့ဿ္လ့ၯခိႜၯကစဿဿ္ဒီး သဲဢ္ကဲၯကစဿဿ္အံၯအဖီဢ္ခိဢ္ စီၯဆဢ္ဖိ၀ါ ကူသိး၀ဲတဿ္၀ါဖးထီဒီး  စံဢ္တဲၯတဲလီၯ၀ဲဒဢ္ပႜဢ္ဟးစဲဢ္ (စ္) တဿ္အဲဢ္တဿ္ကြံအဂ့ဿ္အဃိ ပွၯလဿအိဢ္ ယံၯအိဢ္ဘူးတဖဢ္နဿ္ဟူ၀ဲဒဢ္အကစီဢ္န႔ဢ္လီၯ. စိၯဆဢ္ဖိ၀ါ ႏုာ္လီၯပာ္စီဆွံ၀ဲပႜဢ္ဟးစဲာ္(စ္) လဿအသးပူၯဒီး သူထီဢ္၀ဲဒဢ္ ဃိဢ္တဿတဿတဖ်ဿဢ္န႔ဢ္လီၯ. ၀ံၯဒီးလဿကစဿဿ္ န႔ဢ္အဖီခိဢ္အ၀ဲသူဢ္ထီဢ္ကဒီး၀ဲဒဢ္ ဖႜဢ္တဖ်ဿဢ္ န႔ဢ္လီၯ.ပွၯလဿအအိဢ္ဘူးအိဢ္ယံၯတကးဒံးဘဢ္ ပွၯလဿအိဢ္လဿကီဿ္ခီတဖဢ္စ့ဿ္ကီး ဟဲ၀ဲဒဢ္ဆူ လ့ၯခႜိၯဒီး သဲဢ္ကဲၯကစဿဿ္အဖီခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. စးထီဢ္ဖဲန႔ဿ္စိၯဆဢ္ဖိ၀ါအမံၯနီဿ္ကီဿ္လီၯမဿ္ကြံာ္၀ဲဒီး ပွၯအါဂၯတဖဢ္ ကြဿ္၀ဲဒဢ္လဿ တဿ္ပဿၯဃာ္(သံးလး)ဒီး တဿ္မၯဘူဢ္မၯတီဿ္အဃိ ဘဢ္တဿ္ကိးက့ၯအီၯလဿ ဖိပဲဢ္ဆဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ပွၯလိဢ္ဘဢ္အီၯတနီၯ တလိဢ္ဘဢ္အီၯတနီၯ

 ရႊ႕ဢ္ကႜ႔ဢ္ကီဿ္ဆဢ္ကစဿဿ္လဿပွၯလဲၯတုၯစွၯဒံးအမ့ဿ္လ့ၯခႜိၯကစဿဿ္ ဒီးသဲဢ္ကဲၯကစဿဿ္အဖီခိဢ္အံၯ ခီဖ်ိ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အဃိ ပွၯလဲၯ တုၯအါအါဂီဿ္ဂီဿ္အဃိ ပွၯလဿထီဒါအီၯဒ္အမ့ဿ္ ၾဘံဢ္တံဢ္တဿ္ပဿ တဿ္ျပး‚ခရံာ္ဖိ တဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါလဿအိဢ္ထီဢ္သီ၊ ကဲထီဢ္၀ဲဒဢ္တဿ္သးဘဢ္တံာ္တာ္န႔ဢ္လီိၯ. လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အကစီဢ္ဟူ၀ဲတုၯလဿ ၾဘံဢ္တံဢ္ပွၯဘဢ္မူဘဢ္ဒါအအိဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘိပဲဢ္ဆဢ္ တဂၯ အ၀ဲဟီတရါ လဿပွၯဂီဿ္ မုဿ္အက်ါဒီးဂဿၯဖွိဢ္ပာ္ဖွိဢ္၀ဲဒဢ္ ပွၯဂီဿ္မုဿ္လီၯ. ထဿစ့ဿ္ကီး၀ဲ ဒဢ္ ထူ၊စ့ န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသူအီ္ဢ္၀ဲဒဢ္ ဘူးဒး ကစဿ္အမံၯဒီး မုဿ္တနံၯကက့ၯထီဒါဒုးက့ၯ ၾဘံဢ္တံဢ္ရွဢ္ ပဒိဢ္အဂ့ဿ္ပွၯဆွဿ၀ဲဒဢ္ တဿ္ကစီဢ္န႔ဢ္လီၯ.

အဆိကတဿဿ္ မီဢ္လမႜဲဢ္ ၾဘံဢ္တံဢ္ရွဢ္ ထုးထီဢ္၀ဲဒဢ္တဿ္ကလုဿ္လဿ ကဘဢ္ဖီဢ္၀ဲဒဢ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္လီၯ. ၀ံၯ ကဘဢ္ဖီဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္ ပွၯလဿအပိာ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အခံတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပာ္ကမဢ္၀ဲဒဢ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ လဿ အ၀ဲဘဢ္သးကဲဘူးဒးယၯဇဢ္ယြၯ အဃိ ပွၯဖီဢ္ဖဿႏုာ္အီၯလဿ မီဢ္လမႜဢ္ဃိာ္ပူၯ သံမံသမိးဒီးဖ့် ၀ဲတီဿ္၀ဲ ဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္ကစီဢ္တဖဢ္ဟူထီဢ္၀ဲတုၯလဿ ဖဢ္ပူဢ္ဒီးရႊ႕ဢ္ကႜ႔ဢ္အဃိ ကဲထီဢ္၀ဲဒဢ္ တဿ္ထီဒါ ၾဘံဢ္တံဢ္ရွဢ္ န႔ဢ္လီၯ. တထံဢ္န႔ဿ္၀ဲအတဿ္ကမဢ္လဿ ဘဢ္သး ကဲထီဢ္ ဘူးဒးယၯဇဢ္မ့ ဘဢ္အဃိ မီဢ္လမႜဲဢ္ ပွၯဘဢ္ မူဘဢ္ဒါတဖဢ္ ထုးထီဢ္၀ဲဒဢ္တဿ္အဿဢ္လီၯခံထံဢ္ဒီးပ်ဿ္ကြံာ္၀ဲဒဢ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ လဿဃိာ္ပူၯလီၯ.

(၁) ဖဲပွၯအိဢ္ဖွိဢ္ ဒီဒူဢ္ဒီထဿ အဆဿကတီဿ္ တဘဢ္ဟီတရါဘဢ္.

(၂) တဿ္တဘဢ္ထဿက်ိာ္ထဿစ့ဘဢ္.

ဘိပဲဢ္ဆဢ္န႔ဢ္မ့ဿ္လဿဂံဿ္ဘါ တပွဲၯသိးဘဢ္အဃိ ဘဢ္တူဿ္ဃဢ္ကြံာ္၀ဲဘဢ္ဆဢ္ တကပၯန႔ဢ္လဿ အတဿ္မံၯ ဟူသဢ္ဖ်ါဒီး တဿ္ပာ္ဒိဢ္ပာ္ကဲအီၯ အိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ သကုၯဆဢ္ဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘိပဲဢ္ဆဢ္ ဟးထီဢ္ လဿမီဿ္လမႜဲဢ္ ဃိာ္ပူၯ၀ံၯဒီး ဟဲက့ၯ၀ဲ အဆိကတဿဿ္ဆူ လ့ၯခႜိၯကစဿဿ္ဒီး သဲဢ္ကဲၯကစဿဿ္ အဖီခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯလဿ အစူဿ္ နာ္အီၯဒီးပာ္ကဲအီၯတဖဢ္လဿတဿ္သးကညီၯအပူၯ အိဢ္ခိဢ္သဂဿဿ္လီၯ၀ဲဒဢ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ. ဒ္ပွၯဂ့ၯပွၯ၀ါ ပွၯစီပွၯဆံွတဖဢ္အသိး မ္ပက ပဿၯ ဃာ္ဘဢ္ ပတဿ္သူဢ္ထီဢ္သးဟ့အဂ့ဿ္ဘိပဲဢ္ဆဢ္ သိဢ္သီ ( ဆံုးမ) လီၯ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အတဿ္ဟဲက့ၯဆူ လ့ၯခႜိၯကစဿဿ္ဒီးသဲဢ္ကဲၯကစဿဿ္အဖီခိဢ္တဘ်ီအံၯ မ့ဿ္၀ဲ အလီဿ္ခံက တဿဿ္တ ဘ်ီန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲထီဘိ ပာ္သူဢ္ပာ္သး၀ဲဒဢ္လဿ အဟဲက့ၯထီဢ္ဘဢ္လဿ တဿ္အုဢ္ကီၯအဖီဢ္ခိဢ္လီၯ. အ၀ဲစး ထီဢ္မၯ၀ဲ အတဿ္စူဿ္တဿ္နာ္ ( အဓိဌာန္) နံၯသီအပူၯန႔ဢ္လီၯ. အဆိကတဿဿ္ မၯထီဢ္၀ဲဒဢ္ မ့ၯဃ့ ဃိဢ္တဖ်ဿဢ္ ( ထမင္းေျခာက္ေစတီ) လဿတဿ္နာ္အဖီဢ္ခိဢ္၀ံၯ ႏြံနံၯႏြံသီအတီဿ္ပူၯ မၯဘဢ္၀ဲဒဢ္ မ့ၯဖိထံဖိန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္ဆီတလဲဖးဒိဢ္တခါ 

အ၀ဲဟးထီဢ္လဿ မီဢ္လမႜဲဢ္ဃိာ္ပူၯ၀ံၯအလီဿ္ခံ သူဢ္ထီဢ္၀ဲ မ့ၯဃ့ဃိဢ္ ( ထမင္းေျခာက္ေစတီ) ဖဲ လ့ၯခႜိၯကစဿဿ္ဒီး သဲဢ္ကဲၯကစဿဿ္ အဖီဢ္လဿတဿ္နာ္အဃိ လဿဘိပဲဢ္ဆဢ္အဂီဿ္မ့ဿ္၀ဲဒဢ္တဿ္ဆီတလဲ အဒိဢ္အမုဿ္တခါန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿ ႀဘံဢ္ထံဢ္ရွဢ္ တဿ္ပဿတဿ္ျပးဒီး ရႊ႕ဢ္ကႜ႔ဢ္ ပွၯခရံာ္ဖိတဖဢ္ အတဿ္ဆီဢ္ သနံးဃိ အ ၀ဲ ဒီး ပွၯပိာ္အခံတဖဢ္ ဆဿထဿဢ္ဂဿဿ္က်ဿဿၯတန႔ဿ္လဿၯဘဢ္အဂ့ဿ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ သ့ဢ္ညါ၀ဲ ဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. အဃိသတးဒီး ဖဲ ၁၈၈၂ နံဢ္အဆဿကတီဿ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ ဒီး ပွၯပိာ္အခံတဖဢ္ ဘဢ္လဲၯအိဢ္ကဒု ၀ဲဒဢ္လဿ ရႊ႕ဢ္ကႜ႔ဢ္၀့ဿ္  ထံဂုၯကီဿ္ဂၯ ပွၯခရံာ္ဖိ လဿဟဲမၯတဿ္သးခုကစီဢ္ကရဿအအိဢ္န႔ဢ္လီၯ.

လဿတဿ္ဆီတလဲ တခါတဖီခိဢ္ လဲၯအိဢ္ကဒုလဿခရံာ္ဖိကရဿအအိဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ တဲက်ဿ၀ဲ ပွၯလဿအပိာ္အခံဒီကလုာ္တဖဢ္ မဿဟဲလီၯအိဢ္က့ၯ လဿ ပ်ီပူၯန႔ဢ္လီၯ.

သြံဢ္တဖဢ္ဟဲယြၯဖွိဢ္တက့ဿ္ ( ေသြးခ်င္းတို႔လာၾကလာၾက )

ဖံးညဢ္တဖဢ္ စဿဃုာ္တက့ဿ္ ( သားခ်င္းတို႔လာၾကလာၾက)

လဿတဿ္န႔ဢ္ဃိ ဖဢ္ပူဢ္ဒီး ရႊ႕ဢ္ကႜ႔ဢ္တဿ္လီဿ္ကစဿဿ္ဖီခိဢ္ ပွၯလဿအပိာ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အခံတဖဢ္ ဟဲလီၯ၀ဲဒဢ္ဆူ ပဿၯခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. 

ဖဲ ၁၈၈၈ နံဢ္တုၯဃီၯအဆဿကတီဿ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ဒီး ပွၯလဿအပိာ္အခံတဖဢ္ သူဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ ဖးဒိဢ္ပ်ီ ( ကိး ) ဖးဒိဢ္သ၀ီန႔ဢ္လီၯ. ဖးဒိဢ္သ၀ီန႔ဢ္အိဢ္၀ဲဒဢ္ဖဲ ခ်ဿဢ္ လြံဿ္ထူဢ္ ကီဿ္ဆဢ္ ပ့ၯစလိာ္ ( ပိန္းဇလုပ္ ) အလီဿ္ခံ (၇) တဿဢ္ ဘ်ဲဢ္အဘဿဢ္စဿၯန႔ဢ္လီၯ. လဿထံဂုၯကီဿ္ဂၯ ပွၯခရံာ္ဖိကရဿအတဿ္မၯစဿၯ အဖီခိဢ္ ဖဲတဿ္လီဿ္ ဘူးဒီးအ၀ဲန႔ဢ္တဿ္လီဿ္အါထီဢ္၀ဲဒဢ္ ဟီဢ္ခိဢ္လီဿ္ အ့ကဿဢ္ ( ၁၅၀၀၀) တကလးယဲဿ္ကထိ န႔ဢ္လီၯ. လဿအခီဢ္ထံး ဘိပဲဢ္ဆဢ ္ပာ္ဖွိဢ္၀ဲဒဢ္ ပႜးဟးစဲဢ္ ( ျဗဟာၼစိုရ္တရား) တဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါဒီး ခရံာ္ဖိ အတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါ ၀ံၯ က့ၯႏုာ္လီၯက့ၯ၀ဲဆူ ခရံာ္ဖိတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါအပူၯန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ သနဢ္က့ မ့ဿ္လဿ ထံဂုၯကီဿ္ဂၯ ခရံာ္ဖိပဒိဢ္တဖဢ္ တနာ္န႔ဿ္ဒံး၀ဲဘဢ္အဃိ ဖဲ ၁၈၉၅ နံဢ္ဟဲတုၯအဆဿကတီဿ္ ဘဢ္တဿ္ဘ်ဿအီၯလဿထံန႔ဢ္လီၯ.

ဖဲ ၁၈၉၅ နံဢ္ဟဲတုၯအဆဿကတီဿ္ လဿပသံဢ္၀့ဿ္ အပူၯ ကိဢ္သဢ္ဖႜဴဢ္ တဿဢ္တကယၯတဿ္ဘါယြၯသရိာ္ (ကိုသာျဖဴတိုင္တစ္ရာေက်ာင္း  ) ကညီခရံာ္ဖိ စးထီဢ္အသးလဿကိဢ္သဢ္ဖႜဴဢ္ ( ကရင္ခရစ္ယာန္္ အစကိုသာျဖဴက ) ဘိပဲဢ္ဆဢ္ ကြဿ္လိန႔ဿ္၀ဲ၀ံၯ သူဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ တဿ္ဘါယြၯသရိာ္လဿ တဿဢ္အိဢ္ ၀ဲဒဢ္ (၁၃၁) တဿဢ္ ဖဲ ဖးဒိဢ္ပ်ီ ( ကိး) ဖးဒိဢ္ပ၀ီ အပူၯန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္သနာ္က့ ဖဲ ၁၉၀၇ နံဢ္အဆဿကတီဿ္ ကညီဘ်ဿထံခရံာ္ဖိဒီးဘိပဲဢ္ဆဢ္အဘဿဢ္စဿၯ အ တဿ္ရ့လိာ္မုာ္လိာ္တဘဢ္ လိာ္ဖိးမံလိာ္အသးဘဢ္ အဆဿကတီဿ္ ထံဂုၯကီဿ္ဂၯ ပွၯစိာ္တဿ္သးခုကစီဢ္တဂၯ ဟံးလိဿ္စ့လဿကပွ႔ၯစဲးထဲဿ္ တဿ္ (လယ္ထြန္စက္) ဟံစ့လဿဘိပဲဢ္ဆဢ္ အအိဢ္ ၀ံၯ တဟဲဟ့ဢ္က့ၯ၀ဲဒဢ္ဘဢ္. အဃိ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ သးဘဢ္ဒိလဿ ပွၯစိာ္တဿ္ သးခုကစီဢ္ကရဿဒီး ထံဂုၯကီဿ္ဂၯ ပွၯစိာ္တဿ္သးခုက စီဢ္ သရဢ္အဖီခိဢ္ဖးဒိဢ္၀ံၯ တအိဢ္လဿထံ ထီဢ္လဿခိခိဢ္ ( ေရမေန ကုန္ေပၚတက္ ) တဿ္ကတိၯ တခါအံၯအဖီခိဢ္ ကညီကလုာ္သဘ့် ဘ်ဿထံခရံာ္ဖိမံးရွဿဢ္  ( KAREN  BAPTIST FREE MISSION ) ဘိပဲဢ္ဆဢ္ကရဿကရိသူဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ န႔ဢ္လီၯ.

ဘိပဲဢ္ဆဢ္ဒီးအတဿ္မၯဘူဢ္မၯတီဿ္တဖဢ္ 

ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အတဿ္စူဿ္တဿ္နာ္န႔ဿ္မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ လဿတဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါခဲလဿာ္ ပာ္လုဿ္ပာ္ပွ႔ၯ၀ဲ ဒဢ္ ပႜးဟးစဲဢ္တယါ  ( ျဗဟာၼစိုရ္ တရာ) အဂံဈ္ထံး န႔ဢ္လီၯ. ပႜးဟးစဲဢ္ တရာ (ျဗဟာၼစိုရ္ တရာ) အဖီခိဢ္ ဘဢ္တဿ္ပာ္ဖိွဢ္အီၯဒီး ဒးနခါ ( ဒါနခန္း) အဃိ ပွၯအါဂၯပာ္ပနီဢ္၀ဲလဿ ဘိပဲဆဢ္ကဲထီဢ္၀ဲဒဢ္ လိၯတရ ( လိုတရ ) မၯကဲ ထီဢ္၀ဲ သံဢ္ဒံဢ္ ပွၯဒိဢ္ပွၯပွဿ္  ( သိဒၵိေျမာက္) ၊ ၀ံဢ္ဇဢ္ ( ၀ိဇာ) သ့ဢ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿသံဢ္ဒံဢ္ ကီဿ္ပယီၯ တကပၯန႔ဢ္ ပွၯတ့ထီဢ္၀ဲဒဢ္ဃိဢ္ဒီး ဖႜဢ္အါကတဿဿ္ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ ဒီးယသံးဖးဒိဢ္ (ဦးခႏၱီ)အိဢ္၀ဲဒဢ္လဿ တဿ္မၯနီဢ္မၯဃါအပူၯလီၯ. လဿတဿ္ဖီိလာ္တဖဢ္အံၯ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ မၯဘူဢ္တ့ဿ္၀ဲဒဢ္ တဿ္ ဘူဢ္တဿ္တီဿ္ဒီးအလုဿ္အပွ႔ၯတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ.

၁၈၈၉ နံဢ္ အတီဿ္ပူၯ ပကိကညီကႜိ အလိၯ - နီဢ္ဂံဿ္ (၁)တီၯထီကႜိ( အထက-(၁) ဟံဢ္ဒြဲတဖ်ဿဢ္‚ လီဿ္က၀ီၯ တဿ္ဘူဢ္တဿ္ဘါသရဢ္အိဢ္ဟံဢ္တဖ်ဿဢ္၊ ထံပူၯ တပူၯ ခဲလဿာ္ပာ္ဖွိဢ္အလုဿ္အပွ႔ၯအိဢ္၀ဲလဿ စိၯ၀ဲန႔ဢ္ ကႜး (၁) တကလီဿ္ (၁၈၉၈ ) နံဢ္ ဖဲတဘူးတယံၯဒီး (ဥကၠံ) ၀့ဿ္သူဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ ဇယးဖးဒိဢ္ ( ဇရပ္ၾကီး) တဖ်ဿဢ္‚ ၁၉၀၁ လဿဟီဢ္ခိဢ္အ၀ဲန႔ဢ္အဖီခိဢ္သူဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ ကႜိတဖ်ဿဢ္ အလုဿ္ပွ႔ၯအိဢ္၀ဲ (၈) ကလး၊ လးပူးတး ( လက္ပံတန္း) ၀့ဿ္သူဢ္ထီဢ္၀ဲကႜိ အလုဿ္ အပွ႔ၯ ( ၈) ကလး‚ ဟီကတး၀့ဈ္ လ့ဢ္မ့ဢ္အူသန႔ အလီဿ္ခံ ဇယး ( ဇရပ္ ) တဖ်ဿဢ္ လဿအလုဿ္ပွ႔ၯအိဢ္၀ဲ (၂၅၀၀)‚ ညီဢ္တိ၀့ဿ္ မႜးလ့ (ျမလင္း)သ၀ီ တဿ္လါ ယြၯ သရိာ္တဖ်ဿဢ္‚ ကႜိၯတနံ ( က်ဳံတနီး) အလီဿ္ခံ ပီစုာ္သ၀ီ (ေပါင္းစုရြာ) ဇယးတဖ်ဿဢ္‚ ၀့ဿ္တကူဢ္ လ့မ့ဢ္အူ သန႔ဒိဢ္အလီဿ္ခံ (ခဲအံၯ) ရႊ႕ဢ္ကိ (ေရႊကိိုး) မိႜဢ္မရိဢ္ရွ႕ဢ္အလီဿ္လံၯ (၅၀၀၀)ယဲဿ္ကလး ဒးမးလီဿ္ ( ဓမၼရံု) တဖ်ဿဢ္‚ ၁၉၀၄ နံဢ္မီဢ္ဘံဢ္၀့ဿ္လ့ဢ္မ့ဢ္အူသန႔မုဿ္ထီဢ္တကပၯ သူထီဢ္၀ဲ တဿ္ဘါယြၯ ကိႜလဿ အအိဢ္၀ဲ ၉ တြဲတဖ်ဿဢ္ အလုဿ္အပွ႔ၯ ( ၂ ) ကလီဿ္‚ ၁၉၀၆ နံဢ္ ခ်ဿဢ္လြံဿ္ထူဢ္ လ့ဢ္မ့ဢ္အူသန႔အလီဿ္ခံ တဿ္ဘါယြၯကႜိတဖ်ဿဢ္ အလုဿ္အပွ႔ၯအိဢ္၀ဲ ( ၂) ကလး. ၁၉၀၇ နံဢ္ ခ်ဿဢ္လြံဿ္ထူဢ္ မုဿ္ထီဢ္ ပစိၯမႜီ( ပုဇြန္ေျမာင္း ) ဇယး ( ဇရပ္ ) တဖ်ဿဢ္‚ အ့ပလါ ( အင္းပလား ) မ့ၯက်း သ၀ီ  တဿ္ဘါယြၯသရိ္ဢ္တဖ်ဿဢ္. ၁၉၀၉ နံဢ္လဿဿ္ဒိဢ္ ယ့ၯဟးယိ ( ေရဟရိုး ) သ၀ီ ဃုကလးတဿ္ ဘါယြၯကႜိတဖ်ဿဢ္‚ ရႊ႔ဢ္ကႜ႔ဢ္စူမထါ ( စူးမတာ ) သ၀ီ ဃု ကလးတဿ္ ဘါယြၯကႜိတဖ်ဿဢ္‚ ထံးကႜံ ( ထိၾကီး ) လ့ဢ္မ့ဢ္အူသန႔လီဿ္ခံ တကလးတဿ္ဘါယြၯကႜိသ့ဢ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ.

မ့ဿ္ကြဿ္က့ၯဘိဢ္ပဲဢ္ဆဢ္ အတဿ္ဘူဢ္တဿ္တီဿ္သ့ဢ္တဖဢ္အံၯန႔ဢ္လဿအ၀ဲအစိၯအခါ ဘဢ္တဿ္ဆိကမိ္ဢ္အီၯလဿ သံဢ္ဒံဢ္ ( သိဒိ) ၀ံဢ္ဇဢ္ ( ၀ိဇၹာ) တဂၯ န႔ဢ္လီၯ.

၁၉၁၂ နံဢ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ အသးနံဢ္အိဢ္၀ဲ (၇၀ ) အဆဿကတီဿ္္ဖဲ ဖးဒိ္ဢ္ပ်ီ ( ကိး ) ခ်ဿဢ္လြံဿ္ထူဢ္ ပဒိဢ္သ၀ီ အ၀ဲလီၯမဿ္ဒီးသံကြံာ္၀ဲဒဢ္ လဿမုဿ္နၯလဿ တဿ္ ကမဿကမဢ္အပူၯန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္သနဢ္က့ၯ ပွၯလဿအစူဿ္နာ္ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ တဖဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္နာ္၀ဲလဿ မုဿ္တနံၯ ဘိပဲဢ္ဆဢ္ ကဟဲက့ၯ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

http://www.kawthoolei.info/2013/05/blog-post.html