ဘဢ္ဃးဒီး ကညီကီဿ္စဲဢ္မုဿ္နံၯ ကဲထီဢ္အဂ့ဿ္

ကညီကီဿ္စဲဢ္မုဿ္နံၯ

ဖဲလါနိဢ္၀့ဘဿဢ္ ၇ သီအနံၯန႔ဢ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္အံၯ မ့ဿ္၀ဲ(ကီဿ္သူလ့ၯ)မုဿ္နံၯန႔ဢ္လီၯ. ကညီကီဿ္စဲဢ္မုဿ္နံၯ ဟဲကဲ ထီဢ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္ ဖ်ါ၀ဲဒ္အဖီလာ္အသိးအံၯန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္ကရဿကရိခိဢ္ ဂံဿ္ခီဢ္ထံးတဿ္ဘ်ဿနီဢ္ဂံဿ္ ၁၈၀ အဆဿဖိ(၁) အသိးန႔ဢ္ ဃိဢ္လိာ္ကီဿ္ရ့ဢ္အံၯ တဿ္ပာ္ပနီဢ္အီၯ လဿအမ့ဿ္၀ဲ ကညီစဲဢ္တဿတပတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲ ၁၉၅၄ နံဢ္ လါယူၯ ၁ သီအနံၯ ဃိဢ္လိာ္ကီဿ္ရ့ဢ္ဒီးတဿ္လီဿ္လဿ အဘဢ္ထြဲလိာ္အသးလဿအမ့ဿ္၀ဲ ဖါအဢ္‚ သဢ္တီဢ္ လူဿ္ပ်ဲဿ္တဖဢ္ ဖဲ ၁၉၅၅ နံဢ္ လါယူၯထီဢ္ ၁ သီအနံၯတခီ ကႜးအ့စ့ဢ္ကႜံ‚ ကီးကရံး ကီဿ္ဆဢ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္ အလဲဿ္အထီဒီး ကညီကီဿ္စဲဢ္အတဿ္ပဿဆွဿအပူၯ တဖဢ္ဟဲအိဢ္ ထီဢ္၀ဲဒဢ္လီၯ. ကညီကီဿ္စဲဢ္အလဲဿ္အထီအိဢ္၀ဲ လဿစတူဢ္ယါ တဿဢ္ခဲလဿာ္ (၁၁၀၉၁) န႔ဢ္လီၯ. ဒူသ၀ီခဲလဿာ္ (၄၆၄)ဒီး ပွၯနီဢ္ဂံဿ္အိဢ္၀ဲ (၆၀၀၀၀၀)ဃုကလးဃဢ္ဃဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲ ၁၉၅၆ နံဢ္လါဖ့ၯၾဘဴအါရံၯ ၂၅ သီအနံၯ တဿ္မၯ၀ဲ (စုဒၵသမ) ၁၄ ၀ီတ၀ီ ကညီကီဿ္စဲဢ္ တဿ္ထံဢ္လိာ္အံၯ တဿ္ဆွဿႏုာ္ဃာ္၀ဲလဿ တဿ္ကပာ္ပနီဢ္ ကညီ ကီဿ္စဲဢ္ မုဿ္နံၯန႔ဢ္လီၯ.

ကညီကီဿ္စဲဢ္မုဿ္နံၯ တဿ္ပာ္ပနီဢ္အီၯအံၯ အိဢ္ဖ်ါ၀ဲဒ္တဿ္ဂ့ဿ္လဿ လာ္တဖဢ္အံၯ အသိးန႔ဢ္လီၯ.

၁. ဃိဢ္လိာ္ကီဿ္ရ့ဢ္အံၯ တဿ္ပာ္ပနီဢ္အီၯဒ္အမ့ဿ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္၀ံၯ ထံကီဿ္ ကီဿ္ခိဢ္ တဿ္ဆဲးစုမုဿ္က်ဿဿ္ဒီး ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯ၀ဲဖဲ လါနိဢ္၀့ဘဿဢ္ ၇ သီအနံၯ.

၂. ဖါအဢ္‚ လူဿ္ပ်ဲဿ္‚ သဢ္တီဢ္ကီဿ္ဆဢ္တဖဢ္ အဆိကတဿဿ္တဘ်ီကညီကီဿ္စဲဢ္အပူၯ ပဢ္ဃုာ္ပဢ္ဂီဿ္၀ဲဖဲ လါယူၯ ၁ သီအနံၯ.

၃. ကႜးအ့စ့ဢ္ကႜံ‚ ကီးကရံး ကီဿ္ဆဢ္တဖဢ္ ဟဲပဢ္ဃုာ္၀ဲဒဢ္လဿ ကညီကီဿ္စဲဢ္ပူၯ ခံဘ်ီတဘ်ီဖဲ လါယူၯလံ ၁ သီ အနံၯ.

လဿတဿ္သဿသီအံၯ ကညီကီဿ္စဲဢ္အမုဿ္နံၯ တဿ္ကပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯအီၯ တဿ္ဆိကမိဢ္အီၯအကဆဿကတီဿ္ ဖဲ လါနိဢ္၀့ဘဿဢ္ ၇ သီအနံၯ န႔ဢ္ တဿ္ဃုထဿထီဢ္၀ဲဒဢ္လဿ ကမ့ဿ္၀ဲ ကညီကီဿ္စဲဢ္အမုဿ္နံၯန႔ဢ္လီၯ.

၁. လါယူၯ ထီဢ္ ၁သီဒီး လါယူၯလံ ထီဢ္ ၁ သီန႔ဢ္ မ့ဿ္၀ဲ တဿ္စူၯခါအကတီဿ္ဒီး တဿ္စူၯအဃိ မၯ၀ဲ မူးတဿ္ရဲဢ္တဿ္ က်ဲၯ တၾကဿးတဘဢ္၀ဲဒဢ္ဘဢ္.

၂. လါနိဢ္၀့ဘဿဢ္ ၇ သီအနံၯအံၯ မူခိဢ္ကလံၯသီဢ္ဂ့ၯ၀ဲဒီး မ့ဿ္တဿ္ဆဿကတီဿ္လဿ အမ့ဿ္ တဿ္ကိဿ္ခါအဃိ တဿ္မၯ၀ဲမူးတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯတဖဢ္ သ့၀ဲဒဢ္ဒိဢ္လီၯ.
၃. လဿနံၯအ၀ဲန႔ဢ္ လါနိဢ္၀့ဘဿဢ္ ၇ သီအနံၯအံၯ ထံကီဿ္ ကီဿ္ခိဢ္တဖဢ္ ဆဲးလီၯ၀ဲ စုမုဿ္က်ဿဿ္လဿ အမ့ဿ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္မုဿ္နံၯန႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိတဿ္ဂ့ဿ္တဖဢ္အံၯ အဃိ ဖဲ လါနိဢ္၀့ဘဿဢ္ ၇ သီအနံၯန႔ဢ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္ တဿ္ပာ္ပနီဢ္ ပာ္ဂဿဿ္ပာ္က်ဿၯအီၯလဿ အဖိးမံဒီးသဲးစးအဃိ တဿ္မၯလၯကပီၯ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ကညီကီဿ္စဲဢ္

ဖဲ ၁၉၆၄ နံဢ္ လါအ့ျဖ့ဢ္ ၃ သီအနံၯန႔ဢ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္ အံၯ ဘဢ္တဿ္ကိးဆီတလဲက့ၯအမံၯလဿ ကီဿ္သူလ့ၯ န႔ဢ္လီၯ. ကီဿ္သူလ့ၯ အလဲဿ္အထီအံၯ အိဢ္၀ဲဒဢ္ စတူဢ္ယါ တဿဢ္ပာ္ဖွိဢ္ခဲလဿာ္ (၁၁.၀၉၁) တကလးတကထိခြံ ဆံတတဿဢ္အိဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ကညီကီဿ္စဲဢ္အံၯ ကီဿ္ပယီၯ မုဿ္ထီဢ္ ကလံၯထံးအနဿဢ္‚ ကလံၯဆိးတကပၯ လးတံးကႜဴဢ္ ဒံဢ္ကရံဢ္ ၁၅.၁၅ (ယ့၀့ဿ္ဒီးတတီၯဃီ)ဒီး ဒံဢ္ကရံဢ္ ၁၉.၁၃ (ယ့နံဢ္၀့ဿ္ဒီးတတီၯဃီ) မုဿ္ထီဢ္တကပၯ လီးကႜံဢ္တြ႕ဢ္ဒံဢ္ကရံဢ္ ၉၆.၁၅ ဒီး ဒံဢ္ကရံဢ္ ၉၈.၅၅ အဘဿဢ္စဿၯန႔ဢ္ ကလံၯစိးတုၯလဿ မုဿ္ထီဢ္ကလံၯထံး အိဢ္တူဿ္ရဲဢ္လီၯအသး အံဢ္အံဢ္ဒီး က့ဢ္ကူ၀ဲဒဢ္ဖးထီန႔ဢ္လီၯ.

ကညီကီဿ္စဲဢ္ အဆဿကြဿ္ဆဿဢ္မဲာ္န႔ဢ္ လဿကလံၯစိးတကပၯ ယမဲသ့ကီဿ္ရ့ဢ္‚ မုဿ္ထီဢ္ကလံၯစိးတကပၯ ယိၯဒိဢ္ ကီဿ္စဲဢ္ဒီး ကယါကီဿ္စဲဢ္မုဿ္ထီဢ္တကပၯ ဃိဢ္လိာ္က်ိဒီး ထံက်ိလဿအဆံး သူမွဲက်ိတဖဢ္ အဘဿဢ္စဿၯ ကီဿ္ ကႜီဢ္တဲဢ္ဒီး လဿကလံၯထံးတကပၯ ကႜဲးကမံဢ္ကီဿ္စဲဢ္တဖဢ္ ပဢ္ဃုာ္၀ဲဒဢ္ဒီး ယ့၀့ဿ္‚ မုဿ္ႏုာ္တကပၯတခီ တီအူ ကီဿ္ရ့ဢ္ပဢ္ဃုာ္၀ဲဒဢ္ဒီး ယ့တဢ္ရွ႕ဢ္ ကီဿ္ဆဢ္တဖဢ္‚ ဒူသထူဿ္ကီဿ္ရ့ဢ္ပဢ္ဃုာ္၀ံၯ ဘံလ့‚ ဒူသထူဢ္ဒီး ပီကီဿ္ဆဢ္ တဖဢ္ ကႜဲးကမံဢ္ကီဿ္ရ့ဢ္‚ ကႜဲးမယီ‚ မူဒိဢ္‚ ကႜဲးကမံဢ္ဒီး ယ့ကီဿ္ဆဢ္တဖဢ္ အိဢ္၀ဲဒဢ္လီၯ. ကီဿ္စဲဢ္ အပူၯ ကီဿ္ရ့ဢ္ တဘ့ဢ္ဘဢ္တဘ့ဢ္‚ ကီဿ္ဆဢ္တဘ့ဢ္ဘဢ္တဘ့ဢ္ အလဲဿ္အထီအံၯ ဃိဢ္လိာ္ (၂၆၆၆)‚ လူဿ္ပ်ဲဿ္(၁၇၆၄)‚ ဖါအဢ္ (၁၀၀၇)‚ ကီးကရံး(၁၉၆၃)‚ ကႜးအ့စ့ဢ္ကႜံ(၁၂၃၉)‚ သဢ္တီဢ္(၇၀၃) စတူးယါတဿဢ္ တဖဢ္ အိဢ္၀ဲဒဢ္စုာ္စုာ္လီၯ.

ကညီကီဿ္စဲဢ္အ၀့ဿ္ခိဢ္န႔ဢ္ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ၀့ဿ္ဖါအဢ္ န႔ဢ္လီၯ.


ကညီကီဿ္စဲဢ္ နီဢ္တယဿ္

၁. နီဢ္တယဿ္အက့ဿ္အဂီၯ အနဿဢ္လြံဿ္နဿဢ္ဃူ စတူးယါ အက့ဿ္အဂီၯန႔ဢ္လီၯ.

၂. နီဢ္တယဿ္အလြဲဿ္လဿ စုစ့ဢ္တကပၯအနဿဢ္ နီဢ္တယဿ္သဿပူတပူ အလီဿ္န႔ဢ္ အိဢ္၀ဲဒီး ဆဢ္၀ါ တဖ်ဿဢ္‚ အလြဲဿ္လဿ အအိဢ္တ့ဿ္တဖဢ္ အလုးဒီး အခဿဢ္သးန႔ဢ္ အ၀ါ အိဢ္၀ဲဒဢ္၀ံၯ နီဢ္တယဿ္ အလီဿ္ခံကတဿဿ္ တခါန႔ဢ္ မ့ဿ္၀ဲ အလြဲဿ္ဂီၯန႔ဢ္လီၯ.

၃. နီဢ္တယဿ္ပၾတီာ္ အက့ဿ္အဂီၯ

နီဢ္တယဿ္အဒိဢ္ကတဿဿ္---အလဲဿ္အိဢ္၀ဲ ၉ ပ်ဿ္‚ အထီအိဢ္၀ဲ ၅ ပ်ဿ္

နီဢ္တယဿ္ အခဿဢ္သး ------ အလဲဿ္အိဢ္၀ဲ ၆ ပ်ဿ္ဒီး ၆ စုမုဿ္ဒိဢ္

အထီတခီ အိဢ္၀ဲ ၃ ပ်ဿ္ဒီး ၄ စုမုဿ္ဒိဢ္

နီဢ္တယဿ္ အဆံးတခီ အလဲဿ္အိဢ္၀ဲ ၄ ပ်ဿ္ဒီး ၅ စုမုဿ္ဒိဢ္

အထီတခီ အိဢ္၀ဲ ၂ ပ်ဿ္ဒီး ၆ စုမုဿ္

။ ။ ။။ အလဲဿ္ ၃ ပ်ဿ္

အထီ တခီ ၁ ပ်ဿ္ဒီး ၈ စုမုဿ္ဒိဢ္

။ ။ ။။ အလဲဿ္ ၃ ပ်ဿ္

အထီ တခီ ၁ ပ်ဿ္ဒီး ၈ စုမုဿ္ဒိဢ္

။ ။ ။။ အလဲဿ္ ၂ ပ်ဿ္ ၆ စုမုဿ္ဒိဢ္

အထီ တခီ ၁ ပ်ဿ္ဒီး ၄ စုမုဿ္ဒိဢ္တ၀ာ္

။ ။ ။။ အလဲဿ္ ၂ ပ်ဿ္

အထီ တခီ ၁ ပ်ဿ္ဒီး ၁ စုမုဿ္ဒိဢ္

။ ။ ။။ အလဲဿ္ ၁ ပ်ဿ္ ၆ စုမုဿ္ဒိဢ္

အထီ တခီ ၁၀ စုမုဿ္ဒိဢ္

။ ။ ။။ အလဲဿ္ ၁ ပ်ဿ္

အထီ တခီ ၇ စုမုဿ္ဒိဢ္ တ၀ာ္

တဿ္သ့ဢ္တဖဢ္အံၯ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္ အနီဢ္တယဿ္ အက့ဿ္အဂီၯန႔ဢ္လီၯ.

အခီပညီ လဿအရ့ဒိဢ္တခီ မ့ဿ္၀ဲ

၁. နီဢ္တယဿ္လဿစုစ့ဢ္တကပၯ သဿပူတပူအလီဿ္န႔ဢ္ လဿတဿ္အဿဢ္အက်ါ ဆဢ္ဖးဒိဢ္တဖ်ဿဢ္ အခီပညီစံးတဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ္လဿကီဿ္စဿဖွိဢ္အပူၯ မ့ဿ္၀ဲ ကီဿ္စဲဢ္တဘ့ဢ္အဂ့ဿ္ ပာ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲဒဢ္လီၯ.

၂.  အလြဲဿ္အလုးစံးတဿ္န႔ဢ္ တီလိၯ‚မ့ဿ္၀ဲ တဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္အပနီဢ္

၃. အ၀ါတခီ မ့ဿ္၀ဲ တဿ္စီတဿ္ဆွံဒီး တီလိၯအတဿ္ပနီ္ဢ္န႔ဢ္လီၯ.

၄. အလြဲဿ္အဂီၯစံးတဿ္န႔ဢ္ တဿ္သူဢ္ဒူသးဒူ‚ သူဢ္ဆူဢ္သးဆူဢ္‚ သြံဢ္စဿဖွိဢ္ အတဿ္ပနီဢ္လဿ အရ့ဒိဢ္လဿ တဿ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္အီၯလီၯ.

အ၀ဲအံၯမ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္ အနီဢ္တယဿ္န႔ဢ္လီၯ.

(*********)

ကညီကီဿ္စဲဢ္ တဿ္စဲပနီဢ္

၁. လဿ က်ိဢ္တဖဢ္အခဿဢ္သးဖီခိဢ္န႔ဢ္ သံဢ္လး‚ သမးဒံဿ္‚ တဿ္အဿဢ္တဿ္ပနီဢ္ အလံာ္တဖဢ္ ဘဢ္တဿ္ကြဲးဃာ္အီၯ

၂. လဿစုထြဲတကပၯအိဢ္ဒီး ကဆီက့ဿ္ဂီၯ
၃. လဿစုထြဲတကပၯအိဢ္ဒီး ကဆီက့ဿ္ဂီၯ
၄. လဿအဖီိခိဢ္န႔ဢ္ အိဢ္၀ဲဒဢ္ဒီး ခ့ယုဿ္အဂီၯတခါလီၯ.

တဿ္ပနီဢ္၀ဲအံၯ‚ လံာ္က်ိၯ၀ဲအံၯ တဿ္ပနီဢ္လဿ အအိဢ္ဃာ္ဖဲအံၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ကညီကီဿ္စဲဢ္ အတဿ္စဲပနီဢ္ န႔ဢ္လီၯ.

တဿ္အခီပညီလဿ အရ့ဒိဢ္

၁. တဿ္စဲပနီဢ္ အခဿဢ္သး က်ိဢ္အမဲာ္သဢ္လိၯန႔ဢ္ အခီပညီစံး၀ဲ ကညီကလုာ္တဖဢ္ ကပာ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲ အလုဿ္လဿ္ ထူသႏူ တဿ္ဆဲးတဿ္လၯတဖဢ္.

၂. သံဢ္လး‚ သမးဒံး‚ တဿ္သူဢ္တီသးရၯ လံာ္ဖ်ဿဢ္အခီပနီတခီ ကညီဒီကလုာ္ အလုဿ္အလဿ္အိဢ္လဿပွဲၯဒီး သူသံဢ္ဂ့ၯဂ့ၯ‚ သူဢ္ဘ်ဿသးတီ‚ အိဢ္ဒီးတဿ္သူဢ္တီသးတီ အကံဿ္အစီလဿ အဂ့ၯတဖဢ္ ပာ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲဒဢ္လီၯ.

၃. တဿ္စဲပနီဢ္ လဿစုထြဲတကပၯတခီ အိဢ္၀ဲဒီး ကဆီ၀ံၯ လဿ စုစ့ဢ္တခီ အိဢ္၀ဲဒဢ္ဒီး ကဆီအက့ဿ္အဂီၯအံၯ ကီဿ္စဿဖွိဢ္ကီဿ္ပယီၯအပူၯ ကညီကီဿ္စဲဢ္အံၯ တဿ္ထုးထီဢ္၀ဲသ့ဢ္တဖဢ္ မ့ဿ္၀ဲ နီဢ္ဂံဿ္ ၂ အအါကတဿဿ္လီၯ.

၄. တဿ္စဲပနီဢ္ အဖီခိဢ္ကတဿဢ္န႔ဢ္ ခ့ယုဿ္အဂီၯအံၯ ကီဿ္စဿဖွိဢ္ကီဿ္ပယီၯ အတဿ္စဲပနီဢ္ ခ့ယုဿ္အဂီၯတခါလီၯ. မ့ဿ္၀ဲ ကီဿ္စဿဖွိဢ္ကီဿ္ပယီၯအပူၯ မ့ဿ္၀ဲ ကီဿ္စဲဢ္တဘ့ဢ္လဿ အကဲထီဢ္၀ဲ ကရဿဖိတခါအဂ့ဿ္ ပာ္ဖ်ါထီဢ္၀ဲလီၯ.

(ဘဢ္တဿ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္က့ၯအီၯလဿ ကလုာ္လံာ္လဲဿ္ဒီး ပွၯဂ့ဿ္၀ီခြဲးယာ္ ခိဢ္ဖးကစဿ္ ဖုမီဢ္စ့ဢ္ကႜဲဢ္(ဖူ႔ေမာင္စင္ၾကယ္) ကညီ တဿ္အိဢ္မူ လုဿ္လဿ္လံာ္လဲဿ္အပူၯ)

ဘဢ္တဿ္က်ိာ္ထံက့ၯအီၯလဿ - စီၯကဆွံ