ကညီဒီးရဿဢ္ခဿဢ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿဖိ ၃၁ ဂၯထူဢ္ဖ်ဲးထီဢ္လံ

လီဿ္ခဿဢ္သးကညီသးစဿ္ကရဿခိဢ္အတဿ္ကတိၯလီၯတဿ္ဆူကညီသးစဿ္ကရဿမုဿ္နံၯပွဲၯထီဢ္(၂၂)၀ီတ၀ီ

ခိုင္ျမဲတည္တ့ံေသာအစိုးရ(ေစာဘဦးၾကီးေရးသည္)

တိုင္းျပည္မရွိေသာလူမ်ိဳးတစ္မ်ဳိးသည္လူမ်ိဳးၾကီးတမ်ိဳး(NATION)ဟုကမၻာကအသိအမွွွတ္ျပဳလိမ့္
မည္မဟုတ္ေခ်။အေၾကာင္းမူကား၄င္း လူမ်ိဳးသည္ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္ေနႏုိင္ခြင့္မရဘဲတပါး အမ်ိဳးသားမ်ား၏လက္ေအာက္၌သာေနထို္င္ၾကရျခင္းေၾကာင့္  ျဖစ္ေပသည္။ပင္ကိုတို္င္းျပည္
ရိွႏွင့္ေသာ လူတမ်ိဳးသည္ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္မေနရေသာ္ မိမိတို ့၏ ညံ့ဖ်င္းမူေၾကာင့္သာ
လွ်င္ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံရပ္ျခားတို္င္းတပါးသားမ်ား၏လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ျဖင့္သာေအာက္က်ေနာက္က်ရိွၾကရ
ေလသည္။သို့ရာတြင္ကိုယ့္တို္္င္းကိုယ့္ျပည္ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းႏွင့္ရွိေသာလူမ်ိဳးတို့သည္ကား
သူတပါး၏လက္ေအာက္ခံသ့ိုမေရာက္ေစရန္ ခို္င္ျမဲတည္တံ့ေသာ အစိုးရကိုရရန္အတြက္လံုး
ပန္းၾကရမည္ပင္ျဖစ္သည္။ ေအာက္ပါ  အခ်က္ၾကီး (၃) ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာအစိုးရသည္ကာ
လၾကာျမင့္စြာ တည္တံ့ႏုိင္မည္ျဖစ္ေပသည္။

(၁)လူထုေမတၲာ။

အစိုးရတို္င္း၌ ပထမလုိအပ္ေသာ တာ၀န္၀တၲရားသည္ကားတိုင္းျပည္အတြင္းျငိမ္၀ပ္ပိျပား
ေအာင္ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေရးပင္ျဖစ္သည္။  တိုင္းျပည္အတြင္းျငိမ္ ၀ပ္ပိျပားေရးရရွိ
သည္ႏွင့္္္အမွ်တိုင္း ရင္းသားမ်ား၏ အသက္ႏွင့္ စည္းစိမ္လံုျခံဳမူတို ့ကိုရရွိႏွွိင္မည္ျဖစ္၍တို္င္း
ရင္းသားမ်ား၏သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးသည္ေပါက္ဖြားလာ ကာမစိုးရအေပၚ၌ၾကည္ညိုအား
ထားေလးစားေသာေမတၲာစိတ္မ်ားသည္လိုအေလ်ာက္ျဖစ္ေပၚလာမည္ျဖည္ေပသည္။

လူထု၏ေမတၲာအစစ္အမွန္ကိုတကယ္တမ္းရရွိေသာအစိုးရသည္မိမိတို့၏စီမံအုပ္ခ််ပ္မူ၌အခက္
အခဲဟူသ၍တို့ကိုလြယ္ကူစြာေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတည္တံ့မွကိုရရွိ
ႏုိင္င္မည္ျဖစ္ေပသည္။သို့ျဖစ္၍တည္တံ့ခိုင္ျမဲလို

(၂) လူထူ၏ၾကည္ညိွျခင္း။

အစိုးရ၏အုပ္ခ်ဳပ္မူတည္တ့ံေရးတြင္အက်ံဳး ၀င္လ်က္ရွိေသအရင္းခံ၀တၲရားၾကီးတခုသည္ကား
တိုင္းျပည္၏ကိုယ္စားလွယ္အစစ္အမွန္မ်ားကိုတရားေသာနည္းအတိုင္းေရြးေကာက္တင္ေျမွာ
က္ျခင္းျဖစ္သည္။အဆိုပါကိုယ္စားလွယ္မ်ားကေရးဆြဲေသာဥပေဒမ်ားကိုတိုင္းရင္းသားအားလံုး
စည္းကမ္းေသ၀ပ္စြာညီညီညာညာလိုက္နာၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။အစိုးရသည္တိုင္းုျပည္၏စည္း
ကမ္းဥပေဒအရတရားသျဖင္အုပ္စိုးႏိုင္မွသာလွ်င္လူထုၾကည္ျဖင့္ည်ိျခင္းကိုခံရ
လိမ့္မည္ျဖစ္၏။

မ်က္ႏွာၾကီးငယ္လိုက္ျဖင္း၊ အာဂတိတရားလိုက္စားျခင္း၊လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမူမ်ားကိုလက္
သင့္ခံျခင္းစသည္တို့ျဖင့္မကင္းေသာအစိုးရသည္လူထု၏အၾကည္အညိဳကိုအခိုက္အတန့္
မွ်သာရယူွႏွို္င္မည္ျဖစ္သျဖင့္လူထု၏ေထာက္ ခံမူကိုၾကာျမင့္စြာမရႏွိုင္ဘဲအုပ္ခ်ဳပ္ေေရး
တည္တ့ံမူကိုပ်က္ျပားေစရန္အေၾကာင္း တရပ္ျဖစ္ေပသည္။

(၃)လံုျခံဳမွဳအတြက္ စိတ္မခ်ရျခင္း

တိုင္းသူျပည္သားအားလံုးတို၏လံုျခံဳစြာေန ထိုင္ႏိုင္ေရးတို့အတြက္သက္ဆိုင္ရာအစိုးရသည္ စီ
မံေပးႏိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ျပည္တြင္း၏ဆူးေျငာင္ခလုတ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာခိုးသား၊ ဓါးျပႏွင့္ ေသာင္း
က်န္းသူမ်ားကို ႏိုင္ႏွင္းရမည္အျပင္ ျပည္ပျဖစ္ေသာတိုင္းတစ္ပါးတို့၏ေဘးရန္ကိုလည္းကာကြယ္
ေပးႏိုင္စြမ္းရွိရမည္ျဖစ္သည္။တိုင္းျပည္အတြင္းလံုျခံဳမွဳအတြက္စိတ္ခ်လက္ခ်မေနၾကရလွ်င္တိုင္း
ရင္းသားမ်ားသည္မိမိတို၏အစိုးရအေပၚတြင္အယံုအၾကည္ပ်က္ျပားကာအုပ္ခ်ဳပ္မွဳတည္တံ့ေရးကို
ခ်က္ခ်င္းထိခိုက္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းရွိေပသည္။

ေဖာ္ျပပါအခ်က္ (၃)ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာအစိုးရ
တိုင္းသည္မိမိတို့၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍တိုင္းရင္းသားတို ့၏ယံုၾကည္အားထားမွဳ၊ၾကည္ညိဳ
ေလးစားမွဳ၊စိတ္သက္သာမွဳစသည္တို ့ကိုတကယ္တမ္း ရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ရာ တိုင္း ရင္းသားအားလံုး
ၾကီးပြားတိုးတက္မွဳ၊သက္သာေခ်ာင္ခ်ိမွဳတို ့ေၾကာင့္စည္ပင္၀ေျပာေသာတိုင္း ျပည္အျဖစ္သို့အသြင္
ေျပာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည့္ အတိုင္းတည္တံံ့ခိုင္ျမဲေသာအစိုးရအျဖစ္ျဖင့္ တည္ျမဲႏိုင္မည္ျဖစ္ေသာ
ေၾကာင့္ကမၻာတခြင္၌တိုင္းျပည္အသီးသီးရွိ အစိုးရတိုင္းသည္တည္တံ့ခိုင္ျမဲ ေသာအစိုးရျဖစ္လို
ေသာေဖာ္ျပပါအခ်က္ၾကီး(၃)ခ်က္သည္လက္မလြတ္သင့္ေၾကာင္းေရးသားရ ေပသတည္း။

ကရင္အမိေျမ မွကူယူပါသည္“ျမန္မာျပည္ခ်စ္ ကရင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္မ်ား”စာအုပ္မွ
ေကာက္ႏုတ္ခ်က္

ထီဢ္ကီဿ္သူလ့ၯထီဢ္ (ကညီသိဢ္ဒူ)

ကရင္လူမ်ိဴးေပၚေပါက္ဆင္းသက္လာပုံ

ျမန္မာ့ေဆးျမီးတုိမ်ား

ကရင္ႏွင့္ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္

မုန္တိုင္းကိုဆန္၍ပင္လယ္ကိုျပတ္ေသာအခါ

A manual of the pwo karen dialect

ဖုကံဒိဢ္ဒီး ထြံဢ္ဖါ၀ံစိတဿ္ဒုး

ဖုကံဒိဢ္ဒီး ယြဢ္ဟ့ဢ္လူဿ္တဿ္ဒုး

သုးရ့ဢ္ (၁၀၁) သုးရ့ဢ္ခိဢ္ဖီဒိဢ္အတဿ္ကတိၯ

မိဿ္ထံးပဿ္ထံးခဲလဿာ္...

သးမံ၀ဲပယီၯကသ့ဒ္လဲဢ္ (၁၉၅၀နံဢ္-သုးခိဢ္စိစီၯယ့)

The Battle of KawMooRa

ကီဿ္မူရၯတဿ္လီဿ္ Kawmoora was originally built to be a Karen stronghold at a strategic border crossing that controlled trade from Thailand into Burma. During better days this was where merchants paid taxes on goods transported into Burma. But with the constant onslaught of the much stronger Burmese army the hold on this territory began to slip in the late 1980's. Finally surrounded, Kawmoora became an isolated outpost and a prize that SLORC would pay any price to take. One square kilometer in size and built into the bend of the Moei river it could only be attacked across a narrow stretch of land ominously called the "killing ground". The Thai army garrisoned troops on either side of the horseshoe bends, thus blocking any Burmese attack to the rear of the base. The only way to take Kawmoora was across the death zone.

The Karen had prepared the killing ground well. A network of concrete bunkers stretched across the narrow neck of the killing ground. Every time SLORC launched human wave assaults they were cut to pieces time and time again by the Karen. It was W.W.I trench warfare all over again. Below, a no-man's-land littered with dead SLORC.

The Killing Ground A wide open stretch of terrain with little cover, strewn with barbed wire, mines and booby traps. The fate of any attacker was sealed before ever setting foot into this hell hole.

Over 2,000 Burmese soldiers died here during the course of the ten-year siege. The futility of war.

FROM THIS...

TO THIS...

TO THIS. As is the tradition in Burma, the Karen collected the heads as trophies. Over 400 decorated Kawmoora.

Kawmoora was an extraordinary battle waged in a forgotten corner of SE Asia. And after a 10 year siege it fell to SLORC in early 1995. It is now overgrown and abandoned. Was it worth the price?

Statistics for the final siege

	Karen forces	SLORC forces
soldiers	1,000	10,000
weapons	a few mortars and recoilless rifles.	100 artillery pieces, recoilless rifles and mortars. For the fist time SLORC used Chinese made 210mm breach loading siege mortars. These powerful weapons smashed the front-line bunkers and led to the fall of the base.
casualties	10 killed, a few dozen wounded	300 killed, hundreds more wounded
Foreigners killed at Kawmoora over ten years	One Japanese, one American and one Belgian	Possibly several Chinese military "advisers"

http://www.geocities.ws/kurthanson2002/Kowmoora.htm#

ပဒိဢ္စဢ္လ့သးသမူအဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္

ဟံးန့ဿ္အီၯလဿမါစိကမီၯပွာ္ယဲၯသန့ပူၯ

Western Pwo Karen -Myanmar Dictionary 1989

Pwo Karen (Write, Read and Speak)

A Primer of the Pgho or Sho Karen Language

သုးခိဢ္က်ဿဿ္စမ့ဒိ (Gen.Smith Dun) သးသမူအဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္ (အဲကလံးက်ိာ္)

The ‘Four-foot Colonel’

Gen Smith Dun (1906-1979) 

In 1946, during the World War II victory parade in London, Field Marshal William Slim and Col Smith Dun were having a conversation. Slim, the commander of the British-Indian forces that had recaptured Burma from the Japanese, turned to nearby reporters and jokingly introduced his companion: “This is Colonel Dun who is o¬nly four-feet tall,” he said. Ever since, Smith Dun has been known as the “Four-foot Colonel.”

The diminutive colonel—an ethnic Karen—received his training at the Indian Military Academy, where he won the first Sword of Honor (given to the best cadet in each year’s intake), and later helmed a contingent of Karen guerrilla forces from the Irrawaddy delta during World War II.

Smith Dun played a key role in the early years of Burma’s independence. He was appointed head of Burma’s armed forces and promoted to the rank of general in a move agreed to by ethnic parties and Burmese nationalists to foster confidence in a future Burmese union that would include all ethnic minority groups.

That confidence was shaken in 1949 when the Karen began their war for independence from Burma. Smith Dun was sacked, along with his fellow Karen troops, and replaced by a man who would later have a dramatic and lingering impact o¬n the nation: Gen Ne Win.

Despite a strong sense of his Karen ethnicity, Smith Dun had always been a loyal and professional leader of the Burmese army. As its commander, he kept his Karen soldiers sharp and disciplined. Suspicion of his ethnic roots, however, lingered even after his dismissal. The government kept him under surveillance until his death in 1979.

Smith Dun spent his final years in Kalaw, Shan State, where he devoted most of his time to gardening, reading and writing. His book, “Memoirs of the Four-Foot Colonel,” was completed shortly before his death and published a year later by Cornell University’s Southeast Asia Program.

                                                     Gen. Smith Dun

                                   Gen.Smith Dun and Karen leaders

                          Mahn Dun father of Smith Dun's Family.photo-1955 old 

                          hospital of Kyo Pyaw beside the  Daga river.

—Yeni

http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=6883&page=3

သုးခိဢ္က်ဿဿ္စမ့ဒိ (Gen.Smith Dun) သးသမူအဂ့ဿ္ဖုဢ္ကိာ္ (ပယီၯက်ိာ္)

            ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေလးေပ

            ဗိုလ္ခ်ဳပ္ စမစ္ဒြန္း (၁၉၀၆ - ၁၉၇၉)

            ရဲနည္

၁၉၄၆ ခုႏွစ္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ဒုတိယကမာၻစစ္ေအာင္ပြဲအထိမ္းအမွတ္စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမွာ

ဖီးမာရွယ္ ၀ီလွ်ံဆလင္းမ္န႔ဲ ဗိုလ္မွဴးႀကီး စမစ္ဒြန္းတို႔စကားလက္ဆံုၾကေနၾကတယ္။ ျမန္မာ 

ႏိုင္ငံကို ဂ်ပန္ေတြဆီကေနျပန္လည္သိမ္းပိုက္စဥ္က အိႏိၵယ-ၿဗိတိသွ်တပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕တပ္မွဴး

ႀကီးျဖစ္ခဲ့တဲ့ဲဆလင္းမ္ဟာသူ႔အနီးကသတင္းေထာက္ေတြဘက္လွည့္ၿပီး “ဒါ အရပ္ေလးေပ

ပဲရိွတဲ့ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဒြန္းေလ”ဆိုကာေနာက္ေျပာင္ၿပီး မိတ္ဆက္ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီကစၿပီး 

စမစ္ဒြန္းကို ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေလးေပလို႔ လူေတြကေခၚၾကေတာ့တယ္။

လူေကာင္ေသးေသးန႔ဲ အဲ့ဒီကရင္အမ်ဳိးသားႀကီးဟာ အိႏၵိယစစ္တကၠသိုလ္ရဲ႕ ပထမဆံုး အပတ္စဥ္သင္တန္းမွာအေတာ္ဆံုးေက်ာင္းသားဆုကို ရရိွခဲ့သူျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္း ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းဂ်ပန္လက္ေအာက္ကဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသကိုေလထီးနဲ႔

ခုန္ုဆင္းၿပီး ေဒသခံကရင္ ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕ေတြကို ဦးေဆာင္ခဲ့တယ္။

ဗုိလ္မႉးႀကီးစမစ္ဒြန္းဟာျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈအေစာပိုင္းကာလမွာအဓိကအခန္း

က ပါ၀င္ခ႔ဲတယ္။ စမစ္ဒြန္းကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့ၿပီး ဗိုလ္

ခ်ဳပ္အဆင့္ ရာထူးတိုးျမႇင္႔ ခန္႔ထားခဲ့တယ္။

အဲဒါဟာလူမ်ဳိးေပါင္းစံုပါ၀င္တဲ့အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး

စုေတြန႔ဲ ဗမာေတြအၾကား ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္တဲ့ ေျခလွမ္းတခုျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၄၉ ခုႏွစ္ကရင္လူမ်ဳိးေတြကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ေရးအတြက္စတင္တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့အခါ

မွာေတာ့အဲဒီယုံၾကည္မႈယိမ္းယိုင္ခဲ့ရတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္စမစ္ဒြန္းကိုသူ႔ရဲ႕ကရင္တပ္ဖြဲ႔ေတြန႔ဲ

အတူ တပ္မေတာ္ရာထူးေတြက ရပ္ဆိုင္းပစ္ခဲ့ၾကတယ္။

စမစ္ဒြန္းဟာ ကရင္အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပသူတေယာက္ျဖစ္ေပမယ့္ဗမာ့တပ္မ

ေတာ္အေပၚအၿမဲတမ္းသစၥာရိွၿပီးစစ္သားေကာင္းပီသတဲ့ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္တယ္။ တပ္မေတာ္ဦးစီးခ်ဳပ္တေယာက္ အေနန႔ဲ စမစ္ဒြန္းဟာကရင္တပ္ဖြဲ႔ေတြကိုထက္ျမက္ၿပီး စစ္စည္းကမ္းျပည့္၀ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။

တပ္မေတာ္ကေနထုတ္ပယ္ခံရၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္လည္းအစိုးရကသူ႔အေပၚသံသယထား

ခဲ့တယ္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ ေစာင့္ၾကည့္ခံခဲ့ရတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္စမစ္ဒြန္းဟာဘ၀ရဲ႕ေနာက္ဆံုးႏွစ္ေတြကိုရွမ္းျပည္နယ္ကေလာၿမိဳ႕မွာေနထိုင္ရင္း 

ဥယ်ာဥ္စိုက္ပ်ဳိးၿပီး စာေရး စာဖတ္တဲ့အလုပ္န႔ဲပဲ ျဖတ္သန္းခဲ့တယ္။ သူမကြယ္လြန္ခင္ သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတိၱစာအုပ္ျဖစ္တဲ့ “Memoirs of the Four-foot Colonel” ဟာေရး

သားၿပီးစီးခဲ့ၿပီး သူကြယ္လြန္ၿပီးလို႔ တႏွစ္အၾကာမွာ Cornell University ရဲ႕အေရွ႕ေတာင္

အာရွ အစီအစဥ္က ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ပါတယ္။

                                  

 www.irrawaddy.org

Karen National's Day of special Significance