တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္ကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္

 

(က) ကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္

ဖဲတဿ္ဂုၯက့ၯအ့စ့ဢ္အလီဿ္ခံကီဿ္သူလ့ၯ၀့ဿ္ခိဢ္လီဿ္ခဿဢ္သးန့ဢ္ဘဢ္တဿ္သုးအီၯဆူတီအူန့ဢ္လီၯ. 
ဖဲ ၁၉၄၉ နံဢ္လါယူၯ ၁၄သီန့ဢ္တဿ္ကိးကီဿ္သူလ့ၯတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဖဲတီအူလဿတဿ္ကဒုးအိဢ္ထီဢ္
ကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္အဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.

တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္အဂ့ဿ္မိဿ္ပွဿ္မ့ဿ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္ကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္ဒီးတဿ္ဃုထဿထီဢ္ကိတိာ္တဖဢ္စ့ဿ္

ကီးဘဢ္တဿ္ဃုထဿအီၯန့ဢ္လီၯ. အခီဢ္ထံးတဿ္ဃုထဿကိးထီဢ္ပွၯ (၁၂)ဂၯ အမံၯ၀ံၯဒီးလဿပွၯ
(၁၂)ဂၯအံၯအက်ါတဿ္ဖီဢ္တဿ္ဖးလဿကိတိာ္(၈)ဂၯအဂီဿ္ဒီးပွၯန့ဿ္တဿ္ဖးအါကတဿဿ္မ့ဿ္အူလး
ဖ့ဢ္လဿဒူသထူဢ္တခီဘဢ္ဆဢ္တုၯတဿ္က်ဲၯလီၯကိတိာ္အလီဿ္န့ဢ္စီၯဘးအူကႜံ ဒ္အမ့ဿ္ KNU က
ရဿ, ကရဿခိဢ္အသိး တဿ္ဟ့ဢ္အီၯလဿကိတိာ္ခိဢ္က်ဿဿ္အလီဿ္န့ဢ္လီၯ.

ကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္လဿအဘဢ္တဿ္ဃုထဿအီၯတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ…

(၁) ကိတိာ္ခိဢ္က်ဿဿ္                    စီၯဘးအူကႜံ                      (လခသ)

(၂) ထံဂုၯကီဿ္ဂၯကိတိာ္               အူလးဖ့ဢ္                         (ဒူသထူဢ္)

(၃) ထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯကိတိာ္              စီၯဖိမီဢ္                          (ညီဢ္လ့ပ့ဢ္)

(၄) တဿ္ဒီသဒဿကိတိာ္                 ကီဿ္ကစဿ္ရြ႔ဢ္လ့                 (တီအူ)

(၅) က်ိဢ္စ့၀ဲၯက်ိၯကိတိာ္              ကီဿ္ကစဿ္တူရဢ္အူ              (တီအူ)

(၆) သ့ဢ္ပွဿ္ဒီးစံာ္ပွဲၯကိတိာ္             စီၯစ့ဢ္တ့ဢ္                       (တီအူ)

(၇) တဿ္ကူဢ္ဘဢ္ကူဢ္သ့ကိတိာ္       ပဒိဢ္ဘးထူ                       (တီအူ)

(၈) တဿ္လဲၯတဿ္က့ၯဒီး၀ံစိာ္တီဆွဿကိတိာ္  စီၯကႜီနစဿဢ္တဿဿ္မ့ဢ္    (တီအူ)

တိဿ္နီဢ္ - လဿခံတစဲးကီဿ္ကစဿ္ရြ႔ဢ္လ့ဖီဢ္ထီဢ္က့ၯတီအူသုးက့ခိဢ္ဒီး သုးခိဢ္က်ဿဿ္မ့မီဢ္ဖီဢ္ထီဢ္

က့ၯတဿ္ဒီသဒဿ၀ဲၯက်ိၯတဿ္မၯန့ဢ္လီၯ.မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္တနံၯထံဂုၯကီဿ္ဂၯတဿ္ရၯလီၯတဿ္ကလုဿ္လဿ
ကလံၯက်ါသန့ BBC ကီဿ္အ့ဒယဢ္  (All India Radio) ကီဿ္ပဢ္ကံးစတဢ္ (Pakistan) အီစျထ့လ
ယဢ္ (Australia) တဖဢ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္ကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္တဿ္ျပဿတဿ္ျပးဒီးထံဂုၯကီဿ္ဂၯ
အတဿ္ပရဿပစဿဿ္တဖဢ္လဿကီဿ္တဘ်ဴး ဘ့ဢ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္စ့ဿ္ကီးတဿ္ဂ့ဿ္အံၯန့ဢ္လီၯ. 

ဖဲ ၁၉၅၁နံဢ္ KGB အတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္န့ဢ္အဿဢ္လီၯစံဢ္ညီဢ္၀ဲလဿလါယူၯ ၁၄သီ မုဿ္တနံၯလဿတဿ္ဒုး
အိဢ္ထီဢ္ကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္န့ဢ္တဿ္ကပာ္ကဲအီၯ ဒ္ကီဿ္သူလ့ၯမုဿ္နံၯန့ဢ္လီၯ.  မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္တနံၯတဿ္
ဘိးဘဢ္ပာ္ဖ်ါ၀ဲဒဢ္လဿကီဿ္သူလ့ၯအသုးဖိသံဢ္ဖိပွၯစိာ္စုက၀ဲၯတဖဢ္ခဲလဿာ္တဿ္ဒုးကဲထီဢ္အီၯလဿ 

ကီဿ္သူလ့ၯသုးမုဿ္ဒိဢ္ (KAF) Kaw thoo lei Armed Force  သုးခိဢ္က်ဿဿ္မ့ဿ္၀ဲ မ့မီဢ္

General Min Maung) န့ဢ္လီၯ.

ဖဲတဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္ KNDO အခါတဿ္နီၯလီၯသုးဟီဢ္က၀ီၯ( Zone ) တဖဢ္ကမ့ဿ္က့ၯသုးက့တခါ

ဘဢ္တခါဒီးမုဿ္ထီဢ္တခီသုးက့အိဢ္၀ဲ ကရ့ဢ္နံဢ္သုးက့၊ ခ်ဿဢ္လံြဿ္ထူဢ္သုးက့၊ တီအူသုးက့၊ ဒူသ
ထူဢ္သုးက့၊  ဒီးမီဢ္လမႜဲဢ္သုးက့တဖဢ္န့ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ထံထဢ္စြ႔တခီတဿ္ဟ့ဢ္အခြဲးလီၯဆီ

လဿကကြဿ္ပဿလီၯအသးဒဢ္၀ဲ လဿကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္ အတဿ္ျပဿတဿ္ျပးအဖီလာ္န့ဢ္လီၯ.

(ခ) ကီဿ္သူလ့ၯတဿ္ပဿ

ကီဿ္သူလ့ၯပဒိဢ္လဿအဘဢ္တဿ္ဃုထဿထီဢ္အီၯဖဲ ၁၉၄၉နံဢ္ လါယူၯ ၁၄ သီန့ဢ္မဘဢ္တဿ္ထဲ

(၃) လါဧိၯဒီးဖဲ ၁၉၄၉နံဢ္ လါစဲးပထ့ဘဿဢ္(၂၀)သီ န့ဢ္တဿ္မၯအီၯဒ္တဿ္ဒုးအိဢ္

ထီဢ္ကီဿ္သူလ့ၯသုးတဿ္ပဿကိး၀ဲလဿ (CAS)  (K) ဒ္ (CAS) (B) ဖဲအဲကလံးဟဲႏုာ္ဒီးဒုးန့ဿ္သီ

က့ၯကီဿ္ပယီၯအခါန့ဢ္လီၯ. တဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯလဿတဿ္ဟ့ဢ္ထီဢ္တခီ မ့ဿ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿတဿ္ဒုးဆဿ

ကတီဿ္ပတဿ္ဒုးတနဿၯ တဿ္ဒံးဘဢ္ဒီး ပပာ္လီၯ တဿ္ျပဿတဿ္ျပးဒ္ထံကီဿ္ဂဿဿ္က်ဿၯအသိးတသ့

ဘဢ္အဃိ, ပဘဢ္ဟ့ဢ္ တဿ္စိတဿ္ကမီၯ လဿသုးဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးတဿ္ပဿလဿကဟ့ဢ္ပွၯတဿ္မၯ

နဿၯခ့်ခ့်န့ဢ္လီၯ.

 

တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးတဿ္ပဿအတဿ္ပိာ္ထြဲ

တုၯမ့ဿ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးတဿ္ပဿတဿ္ျပး၀ံၯတဿ္ထုးထီဢ္တဿ္ကလုဿ္(Standing Order) လဿဖဲ
တဿ္ပဿဿ္ဆဿတဿ္ဒုး အဆဿကတီဿ္တဿ္တဘဢ္ဒုး အိဢ္ထီဢ္တဿ္ကရဿကရိနီတမံၯဘဢ္န့ဢ္လီၯ. 

လဿတဿ္ကလုဿ္အံၯအဃိကညီဒီကလုာ္ညါန့ဢ္တဿ္ကရဿကရိတအိဢ္လဿၯဒီးတဿ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲတ
အိဢ္လဿၯဘဢ္န့ဢ္လီၯ.

သုးတဿ္ျပဿတဿ္ျပးလဿအဘဢ္တဿ္ပာ္လီၯအံၯန့ဢ္ဟံးန့ဿ္လဿအဲကလံးအတဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးတဿ္

ပဿဖဲအဟဲက့ၯႏုာ္လီၯသီကီဿ္ပယီၯ ဖဲအဒုးဟးထီဢ္ယပဢ္အခါန့ဢ္လီၯ. တဿ္အံၯတဘဢ္လိာ္ဖိးဒ့
လိာ္သးဒီး ကညီတဖဢ္အတဿ္ဒုးထီဒါပွၯပယီၯဖိလဿအမ့ဿ္ပွၯထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯဖိသကိးသကိး

ဘဢ္ဒီး တမ့ဿ္တဿ္ဘဢ္ဘ်ီးဘဢ္ဒါဒီးတဿ္အိဢ္သးတဖဢ္ဘဢ္န့ဢ္လီၯ.

တဿ္စိကမီၯအိဢ္လဿသုးသံဢ္အစုပူၯထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္တန့ဿ္ဘဢ္တဿ္ခြဲးတဿ္ယာ္နီတမံၯဒီးတဿ္အံၯ

ဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးမီၯစိရိၯ၊သုးစီၯပၯသႏူသုးခိဢ္သုးနဿ္အါဂၯဒ္အန့ဿ္စိန့ဿ္ကမီၯလဿအကစဿ္ဒဢ္၀ဲအ
ဘ်ဴးအဂီဿ္မၯကီမၯခဲကမ်ဿဿ္ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.သုးတဿ္ပဿခဲလဿာ္အဖီခိဢ္အိဢ္ဒီး သုးခိဢ္
က်ဿဿ္ဒီးကီဿ္ခိဢ္သနာ္က့ပွၯဖီဢ္ပ်ံၯဒီးသုးက်ဲၯတဿ္ဟ့ဢ္တဿ္ကလုဿ္လဿတဿ္ဒုးတဿ္ယၯဒီးတဿ္ျပဿ
တဿ္ျပးခဲလဿာ္မ့ဿ္သုးရြဲဢ္ (Military Secretary)  လဿဖဲန့ဢ္အခါမ့ဿ္သုးခိဢ္စီလိဢ္န့ဢ္လီၯ.

လဿတဿ္ဂ့ဿ္အဖီခိဢ္တဿ္ကလုဿ္ကပုာ္အဃိတဿ္တလဲၯထီဢ္လဲၯထီတဿ္ဂုၯက့ၯအခံသုးခိဢ္သုးခိဢ္

သုးနဿ္လဿအဒိဢ္စိတဖဢ္ကြဿ္ဒဢ္အကစဿ္အဘ်ဴး တနီၯတကနဢ္တဿ္ဒုးတဿ္ယၯကဲာ္ဆိးဘဢ္. ပွၯ
ပဿတဿ္ျပးတဿ္ခိဢ္နဿ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီး ကြဿ္အဘ်ဴးတနီၯထံဢ္ဆံးသုးလဿတဿ္ဖီခိဢ္ တဖဢ္တနီၯ၊ တနီၯပ်ံၯဘဢ္သုးတနီၯတဿ္ဒ္အံၯသိးတဖဢ္အဃိတုၯမ့ဿ္ဒုဢ္ဒါထီဢ္ဒုးကဒါက့ၯတဿ္လီဿ္တဿ္က်ဲတ
ဖဢ္ဒီးမၯန့ဿ္က့ၯ၀ဲညီကဒဢ္န့ဢ္လီၯ.သုးခိဢ္သုးနဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯပွၯမၯတဿ္လဿျပဿျပးတခ ီမ့ဿ္ဂ့ၯအါဂၯဟး
သဒဢ္ကြံာ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿကြဿ္ကဒါက့ၯအဘူးအလဲမၯန့ဿ္က့ၯအတဿ္မၯလဿဒုဢ္ဒါအဖီလာ္ဟးသဒဢ္
တဿ္ပဿဿ္ဆဿဒီးတနီၯထီဒါက့ၯတဿ္ပဿဿ္ဆဿဒဢ္လဲာ္န့ဢ္လီၯ.

ဖဲ ၁၉၅၀နံဢ္ လါမးရွး ၁၇ သီန့ဢ္ဒုဢ္ဒါထီဢ္မၯန့ဿ္က့ၯတီအူလဿအမ့ဿ္ကီဿ္သူလ့ၯ၀့ဿ္ခိဢ္ဒီးကညီ

တဖဢ္ဘဢ္ပာ္တ့ဿ္ကရဲလိာ္က်ိမုဿ္ႏုာ္တပၯခဲလဿာ္န့ဢ္လီၯ.ပွၯအဂီၯတဖဢ္စ့ဿ္ကီးဘဢ္ဃ့ဿ္ထီဢ္ကြံာ္
လဿခူလဿ၀့ဿ္လဿလ့ဢ္မ့ဢ္အူက်ဲ တဖဢ္ဒီးဘဢ္ႏုာ္လီၯဆူပွဿ္ပူၯန့ဢ္လီၯ.လဿထံထဢ္စြ႔တကပၯန့ဢ္ 
ဒ္ကီဿ္သူလ့ၯ လီဿ္ခဿဢ္ဟ့ဢ္လီၯအီၯတဿ္အခြဲးလီၯဆီအသိး ဖဲ၁၉၅၀ နံဢ္ လါယႏူၯအါရံၯ ၁၇သီ န့ဢ္ကိးတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဖဲ ယြဢ္သဢ္ကူ ဒီးတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္တဿဢ္ပီဢ္တဿဢ္ပီသကိးတဿ္ဘဢ္ဃးတဿ္ဒုးအိဢ္
ထီဢ္ကဒါက့ၯ KNUကရဿဒီးမါဘးဇဢ္ဘဢ္တဿ္ဃုထဿထီဢ္အီၯဒ္ကရဿခိဢ္အသိးန့ဢ္လီၯ.

KNU ကရဿဘဢ္တဿ္ဒုးကဲထီဢ္အီၯလဿတဿ္ပဿဿ္ဆဿအခီဢ္တဃာ္၊ အပ်ိဿ္ဃ့၊ ကညီကမ်ဿဿ္ထံဖိ

ကီဿ္ဖိတဖဢ္အသးဆူဢ္ထီဢ္က့ၯလဿတဿ္ပဿဿ္ဆဿအပူၯန့ဢ္လီၯ.ဘဢ္ဆဢ္သနာ္က့လဿတဿ္ျပဿ
တဿ္ျပးတခီတဿ္ပာ္ဃာ္ဒ္သုးတဿ္ပဿဒီးတဿ္ဖံးတဿ္မၯတလဲၯအသးဂ့ၯဂ့ၯထဲသိးတဿ္တိာ္ပာ္အိဢ္အ
သိးဘဢ္န့ဢ္လီၯ.

(ဂ) စီၯဘးအူကႜံအတဿ္ဟ့ဢ္လီၯအသးသမူ

ဖဲတဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးတဿ္ျပဿတဿ္ျပးအခါန့ဢ္စီၯဘးအူကႜံမ့ဿ္ကီဿ္ခိဢ္တဂၯသနာ္က့သုးဟံးန့ဿ္တဿ္စိ

တဿ္ကမီၯခဲလဿာ္အဃိအ၀ဲမၯတဿ္တသ့ကဲာ္ဆိးဘဢ္.KNUလီဿ္ခဿဢ္သးခိဢ္နဿ္လဿအမၯသကိးက့ၯ
တဿ္ဒီးအီၯလဿညါတဖဢ္တအိဢ္ဘူးဒီးအီၯလဿတဿ္တဿဢ္ပီဢ္တဿဢ္ပီသကိးအဂီဿ္စ့ဿ္ကီးဘဢ္. 

အဃိဖဲဒုဢ္ဒါမၯန့ဿ္က့ၯကီဿ္သူလ့ၯ၀့ဿ္ခိဢ္တီအူအခါကီဿ္သူလ့ၯဘဢ္ပာ္တ့ဿ္လ့ဢ္မ့ဢ္အူက်ဲဒီး တဿ္လီဿ္
လဿ ပရဲလိာ္က်ိက်ဲ မုဿ္ႏုာ္အခါ အ၀ဲမၯလိာ္သကိးလဿအမၯသကိးတ့ဿ္တဿ္ဒီးအီၯ KNU လ.ခ.သ ခိဢ္နဿ္တဖဢ္ လဿအအိဢ္လဿထံထဢ္စြ႔အက်ါကဟဲက့ၯထီဢ္ဆူမုဿ္ထီဢ္ဒီးမၯသကိးတဿ္ဒီးအီၯတဂၯဂၯ
န့ဢ္လီၯ.

လဿတဿ္အံၯအဂီဿ္ တဿ္ဃုထဿထီဢ္သုးခိဢ္က်ဿဿ္ စဲခ့ဢ္ကဟဲထီဢ္ဆူမုဿ္ထီဢ္လဿတဿ္မၯစဿၯကီဿ္ခိဢ္

စီၯဘးအူကႜံအဂီဿ္ဒီး တဿ္ဃုထဿထီဢ္က့ၯကီဿ္ခိဢ္မါဘးဇဢ္လဿထံထဢ္စြ႔သုးခိဢ္စဲခ့ဢ္အလီဿ္န့ဢ္လီၯ.

တုၯမ့ဿ္သုးခိဢ္က်ဿဿ္စဲခ့ဢ္ဟဲက့ၯထီဢ္ဒီးကိးဃုာ္ဒီးအပွၯမၯသကိးတဿ္သုးခိဢ္ရီလ့ဢ္ (ထံထဢ္စြ႔) သ
ရဢ္တီဢ္ယ့ဢ္၊ စကီၯလဿဿ္တီတဖဢ္လီၯ.ဒ္တဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯအိဢ္၀ဲအသိးကီဿ္ခိဢ္စီၯဘးအူကႜံဒီးသုးခိဢ္
က်ဿဿ္စဲခ့ဢ္ လဲၯလီၯဆူမီဢ္လမႜဲဢ္တကပၯလဿတဿ္ကရဿကရိထီဢ္ KNU အဂီဿ္ဒီးတဿ္ပဿဿ္
ဆဿတဿ္ဖံးတဿ္မၯတဖဢ္အဂီဿ္န့ဢ္လီၯ. 

တဿ္စူၯဒိဢ္မးဒီးထံဒိဢ္စ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.အ၀ဲသ့ဢ္လဲၯတုၯဖဲတဿ္ျကဲဿ္သ၀ီဒီးကလဲၯဆူညါန့ဢ္တဿ္စူၯဒီး

ထံဒိဢ္ အဃိခိဢ္နဿ္ဒီး သ၀ီဖိဖဲန့ဢ္ျတီအ၀ဲသ့ဢ္မဿအတဿ္အိဢ္ခိးဒံးသနာ္က့အ၀ဲသ့ဢ္လဲၯ၀ဲန့ဢ္လီၯ. လါအီကူး(၁၂)သီဂီၯခီန့ဢ္ဒုဢ္ဒါခးအ၀ဲသ့ဢ္ဒီးဖဲန့ဢ္အ၀ဲသ့ဢ္အပွၯအိဢ္စွၯဂၯဘဢ္ဆဢ္အ၀ဲသ့ဢ္တ
ဟ့ဢ္ရွူဘဢ ္မ့မ့ဿ္တခီအ၀ဲသ့ဢ္ခီဢ္ဆဿက့ၯဒုဢ္ဒါဒူဒူတုၯအသးသမူဟးထီဢ္ကြံာ္တစုလီၯ. 

စီၯဘးအူကႜံ၊သုးခိဢ္က်ဿ္စဲခ့ဢ္ဒီးအသကိးတဖဢ္သံ၀ဲဒ္ပွၯဒူပွၯဃိၯနီဿ္နီဿ္အသိးအဃိ ဖဲ KGB အ
တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဖဲ ၁၉၅၁နံဢ္ လါအ့ျဖ့ဢ္ အပူၯ တဿ္အဿဢ္လီၯစံဢ္ညီဢ္ ၀ဲလဿလါအီကူး ၁၂သီ ကမ့ဿ္ကညီဒီကလုာ္ပွၯဒူပွၯဃိၯအမုဿ္နံၯဒီး တဿ္မၯလၯကပီၯမုဿ္နံၯန့ဢ္ တုၯမုဿ္မဆါတနံၯအံၯ
န့ဢ္လီၯ.

(ဃ) ထံထဢ္စြံဒီးကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿက်ဲခံဘိတဘိ

ဒ္လီဿ္ခဿဢ္သးလဿတီအူဟ့ဢ္ အခြဲးအယာ္လဿ ထံထဢ္စြ႔ ကအိဢ္ဒီးတဿ္သဘ့်လဿကမၯဒဢ္အတဿ္

ဒဢ္၀ဲလဿတဿ္ကရဿကရိထီဢ္သုးဒီးတဿ္အဂၯတဖဢ္တနီၯန့ဢ္လီၯ. ဒ္အန့ဿ္အခြဲအယာ္အသိး ဖဲ 
၁၉၄၉ နံဢ္ လါယူၯအလဿာ္ဃဢ္ဃဢ္န့ဢ္ အိဢ္ဖွိဢ္၀ဲဖဲညီဢ္တူလဿတဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္ထံထဢ္စြ႔သုးခီဒီး တဿ္နီၯဖးလီၯသုးဟီဢ္က၀ီၯဒီး ဃုထဿထီဢ္သုးခိဢ္နဿ္တဖဢ္ဒ္ အဖီလာ္အသိးအံၯန့ဢ္လီၯ.

(၁) ထံထဢ္စြ႔သုးက့ ၁                              သုးက့ခိဢ္ကီဿ္ထူ - ကႜီဢ္မႜးသါ

(၂) ထံထဢ္စြ႔သုးက့ ၂                              သုးခိဢ္စီၯကႜဲး

(၃) ထံထဢ္စြ႔သုးက့ ၃                              သုးက့ခိဢ္စီၯသ့အီဢ္

(၄) ထံထဢ္စြ႔သုးက့ ၄                              သုးက့ခိဢ္စီၯဘးသီဢ္

(၅) ထံထဢ္စြ႔သုးက့ ၅                              သုးက့ခိဢ္စီၯအီဢ္စ့ဢ္ (ထိးမဲပဿ္)

ဖဲ ၁၉၅၀ နံဢ္ လါမးရွးအလဿာ္ဃဢ္ဃဢ္ န့ဢ္ထံထဢ္စြ႔သုးက့ (၆) တဿဿ္ကြဲၯသုးက့၊ တဿ္နဿမူသုး

က့၊ သုးခိဢ္ သုးနဿ္တဖဢ္အိဢ္ဖွိဢ္ရိဖွိဢ္ လဿတဿ္ကပာ္ဖွိဢ္ က့ၯ အသုး က့တက့ဃီဒီး တဿ္မၯဟးဂီၯ
ကြံာ္ တဿဿ္ကြဲၯဒီး တဿ္နဿမူသုးက့ဒ္ သုးက့ (၁) အသိးခဲလဿာ္ဒီး သုးက့ခိဢ္မ့ဿ္ကီဿ္ထူန့ဢ္လီၯ.  
ဖဲ ၁၉၅၁ နံဢ္ စးထီဢ္သီန့ဢ္ တဿ္ဒုးအိဢ္ ထီဢ္သုးက့ (၁) လဿပကိရိမးတဿ္လီဿ္တုၯလဿ (လွုိင္) 
က်ိ ၊ သုးရ့ဢ္တဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ သုးရ့ဢ္ (၁၇) လဿသဢ္ယဢ္၀တံဢ္ကလံၯထံး၊ သုးရ့ဢ္ (၂၂) လဿသုးခိဢ္
စံဖလံ အကစဿ္ကရဿကရိဒုးအိဢ္ထီဢ္၀ဲဖဲ ကညီသုးရ့ဢ္ (၂) လီၯမုဿ္ျပံျပါ၀ံၯအလီဿ္ခံန့ဢ္ဒီး သုး
က့ခိဢ္မ့ဿ္ စ့ဖလ့န့ဢ္လီၯ.

ဖဲ ၁၉၅၂ နံဢ္ လါမ့ၯထီဢ္သီ တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးက့ (၇) သုးက့ခိဢ္မ့ဿ္သုးခိဢ္မႜိခႜံးန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္

ကီဿ္သူလ့ၯသုးတဿ္ပဿဘဢ္တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္သီဒီးထံထဢ္စြ႔တူဿ္လိာ္မၯကြဿ္၀ဲသနာ္က့လဿတဿ္ကရဿ
ကရိထီဢ္က့ၯ KNU ကရဿအဂီဿ္ မါဘးဇဢ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲ၀ဲ ဒီး ကိးတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဖဲရြ႔ဢ္သဢ္ကူဘဢ္ဃးကႜီ
ကူကီဿ္ဆဢ္ပသံဢ္ကီဿ္ရ့ဢ္ဖဲ၁၉၅၂နံဢ္လါယႏူၯအါရံၯ(၁၅)သီဒီးခဿဢ္စးလဿကီဿ္ရ့ဢ္ခဲလဿာ္ဟဲထီဢ္
၀ဲဃူဃူဖိးဖိးခဲလဿာ္ (၂၀၀)ဂၯဘ်ဲဢ္န့ဢ္လီၯ. 

တဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ အဿဢ္လီၯလဿ တဿ္ကဒုးအိဢ္ထီဢ္က့ၯ KNU ကရဿဒီး ဖဲန့ဢ္ မါဘးဇဢ္ ဘဢ္တဿ္ဃုထဿ
ထီဢ္အီၯလဿ KNU ကရဿပူၯန့ဢ္လီၯ. ဖဲသုးခိဢ္က်ဿဿ္စဲခ့ဢ္က့ၯထီဢ္ဆူမုဿ္ထီဢ္အခါ မါဘးဇဢ္ဖီဢ္ထီဢ္

က့ၯသုးခိဢ္က်ဿဿ္တဿ္မၯဒီး လဿခံတဿ္ဃုထဿထီဢ္က့ၯပဒိဢ္စ့မိဢ္လဿထံထဢ္စြ႔သုးခိဢ္က်ဿဿ္န့ဢ္လီၯ.  
ဖဲ ၁၉၅၂ နံဢ္ တဿ္ကိဿ္ခါဆဿကတီဿ္ KGB အဿဢ္လီၯစံဢ္ညီဢ္၀ဲလဿမုဿ္ထီဢ္ကီဿ္ခီဒီး ထံထဢ္စြ႔ကီဿ္ခီ ကဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးခီ (၂) ခီစုာ္စုာ္အသိးလဿထံထဢ္စြ႔သုးခီ (၁) ဒီးဖဲန့ဢ္သုးခီခိဢ္မ့ဿ္၀ဲ သုးခိဢ္ကႜီဢ္မႜး
သါ ဒီးသုးက့ (၂) ၊ သုးက့ (၆) ၊ သုးက့ (၅) တဖဢ္ ကဲထီဢ္သုးခီ (၂)  ဒီးဖဲန့ဢ္သုးခိဢ္က်ဿဿ္မ့ဿ္၀ဲ ဘိဢ္ပူးန့ဢ္လီၯ.  သုးခိဢ္သုးနဿ္အါဂၯလဿကလံၯထံးတကပၯ တုၯလဿသုးခီခိဢ္ဒဢ္လဲာ္ မ့ဿ္သုးစီၯ
ပၯဖိတဖဢ္ ဃုအဘ်ဴး၀ာ္ဟုးလာ္ဒီး တဿ္ဒုးသုးဒုးသံဢ္အပူၯ တဿ္မၯသကိးတဿ္ တအိဢ္ဘဢ္ လဿတဿ္
န့ဢ္အဃိသတးဒီး တုၯမ့ဿ္ဒုဢ္ဒါထီဢ္ဒုးတဿ္လီဿ္တဖဢ္ဒီး အ၀ဲသ့ဢ္ဟ့ဢ္လီၯအသးညီကဒဢ္ တနီၯ

ထီဒါက့ၯ ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအဃိတဿ္လီဿ္တဖဢ္အိဢ္လီၯတဲာ္ဒီး သုးဖိသံဢ္ဖိတဖဢ္စွၯ

လီၯစ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.

လဿထံထဢ္စြ႔ တကပၯ တဿ္ဃံးတဿ္ကီဒိဢ္ထီဢ္ ကမ်ဿဿ္တဖဢ္ယုာ္ထီဢ္နီဿ္တယဿ္၀ါခဲလဿာ္ဃဢ္ဃဢ္ တဿ္ပဿဿ္ဆဿခိဢ္နဿ္တဖဢ္ ဘဢ္ဟးအိဢ္ကဆူးကတ့ၯကီကီခဲခဲန့ဢ္လီၯ.

တုမ့ဿ္တဿ္ကြဿ္ထံဆိကမိဢ္တဿ္မၯအသးဒ္အံၯမ့ဿ္လဿမႏုၯအဃိလဲဢ္ဒီး တဿ္ထံဢ္နဿ္အစဿလဿတဿ္

ပဿ္ဆဿဒီ တကတီဿ္၊ တဿ္ပဿဿ္ဆဿအက်ဲကပူၯ တအိဢ္လီၯတံဿ္လီၯဆဲးဒီး ပပာ္လီၯတဿ္ျပဿတဿ္ျပး
တခီမ့ဿ္သုး၊ တဿ္ပဿလဿအတဘဢ္ဖိးဒ့လိာ္အသးဒီး တဿ္ပဿဿ္ဆဿအဃိကညီခိဢ္နဿ္လဿ ထံထဢ္စြ႔
တဖဢ္ လဿအဘဢ္တဿ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲအီၯလဿဟဿထဿဢ္ဒီးမါဘးဇဢ္ ကိးတဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ဖဲ ၁၉၅၃ နံဢ္လါ
ယူၯ (၉) သီအနံၯဒီး ကတိၯတဿဢ္ပီဢ္သကိး တဿ္ဘ်ဲးဘ်ဲးဘ်ီးဘ်ီး၀ံၯ ပာ္လီၯကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿက်ဲ ခံဘိတဘိန့ဢ္လီၯ. 

တဿ္ပဿဿ္ဆဿအပူၯတဿ္လိဢ္အဒိဢ္ကတဿဿ္မ့ဿ္တဿ္ကသ့ထံဢ္ဒီးနီၯဖးဒုဢ္ဒါဒီး အဂံဿ္အဘါဘဢ္ဘဢ္

တီတီဒုးဒုဢ္ဒါဆူဢ္ဆူဢ္တဲာ္တဲာ္ဒီးကရဿကရိထီဢ္ထံဖိကီဿ္ဖိကမ်ဿဿ္တဖဢ္ဒ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿအဂံဿ္အ
ဘါကဆူဢ္ထီဢ္အဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.လဿတဿ္သိဢ္တဿ္သီအံၯအဖီခိဢ္တဿ္ပာ္လီၯကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအ
က်ဲအကပူၯတဖဢ္….

၁. ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအတဿ္ကြဿ္စိ

၂. ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအဒုဢ္အဒါခိဢ္သ့ဢ္

၃. ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအတဿ္ဒုးတကြီဿ္

၄. ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအဂံဿ္အဘါ

၅. ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအ၀ီဿ္ရိခိဢ္သ့ဢ္

၆. ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအတဿ္ဖံးတဿ္မၯသ့ဢ္တဖဢ္န့ဢ္လီၯ.

ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿ အက်ဲခံဘိတဘိအံၯ ခိဢ္နဿ္လဿ အပာ္လီၯ ၀ဲတဖဢ္ နာ္၀ဲသပွဿ္ကတဿဿ္လဿ

ကဒုးလဲၯထီဢ္လဲၯထီက့ၯ တဿ္ပဿဿ္ဆဿတုၯဆူတဿ္မၯနဿၯန့ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္တဿ္တမၯကြဿ္အီၯ
ဒံးဘဢ္. မ့မ့ဿ္စ့ဿ္ကီး က်ဲအဂ့ၯအဘဢ္၊ အမ့ဿ္အတီ ဒီး တဿ္ကစးထီဢ္

မၯကြဿ္အီၯန့ဢ္လီၯ. 

 

တုၯအဘဢ္တဿ္ပာ္ဖ်ါထီဢ္အီၯဒီး တဿ္မၯကြဿ္အီၯ

၁. ကညီကမ်ဿဿ္တဖဢ္ထံဢ္လဿအကဲဘ်ဴးလဿအဂီဿ္ မၯစဿၯအတဿ္မူတဿ္ဂဲၯဘဢ္လိာ္အသးဒီး 

တဿ္အိဢ္အသး အဃိ ဆီဢ္ထြဲမၯစဿၯအီၯလီၯ.

၂. ထံဖိကီဿ္ဖိကလုာ္ဂၯတဖဢ္စ့ဿ္ကီး ဆီဢ္ထြဲမၯစဿၯအီၯ.

၃.သုးဖိသံဢ္ဖိတဖဢ္စ့ဿ္ကီး ခီဖ်ိသုးတဿ္က်ဲၯအသီအဃိ သးသဟီဢ္ဆူဢ္ထီဢ္၊ ထီဢ္ဒုးဒုဢ္ဒါဒီး မၯ

န့ဿ္က့ၯတဿ္လီဿ္တနီၯ.

၄. တဿ္နဿ္ပဿဿ္အိဢ္ထီဢ္က့ၯလဿသိဢ္မွံၯပွၯပဿဿ္ဆဿတဿ္ကဒဲကဒဲအက်ါ ဒီးတဿ္မၯသသိး ဂ့ၯထီဢ္

ဒီးဂံဿ္ဘါဂ့ၯထီဢ္.

၅. ခိဢ္နဿ္တဖဢ္ႏုာ္လီၯကဒါက့ၯဆူတဿ္လီဿ္လဿအပာ္တ့ဿ္ဖဲတဿ္ဂုၯက့ၯခံအခါတဖဢ္န့ဿ္၀ဲဒီး ဟီဢ္

က၀ီၯတဖဢ္လဲဿ္ထီဢ္.

၆. ကညီကမ်ဿဿ္ဒီးထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ အသးဖးထီဢ္ ဆူဢ္ထီဢ္ ဂဲၯထီဢ္နီဿ္နီဿ္လဿထံရူဿ္ကီဿ္သဲးတဿ္

ကရဿကရိ ဒီးတဿ္ပဿဿ္ဆဿတဿ္ဒုးအပူၯဒ္ န့ဢ္အသိးတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.

ဖဲ ၁၉၅၃ နံဢ္ သုးက့ (၁) လဿအဂုၯက့ၯအခံဆူ ပကိရိမးတဖဢ္ ဒီး သုးက့(၂) ဒီး (၄)လဿအဂုၯ

က့ၯအခံဆူ ရဿဿ္ခဿဢ္ရိမးတဖဢ္ က့ၯႏုာ္လီၯက့ၯအတဿ္လီဿ္ဒဢ္၀ဲ န့ဿ္ဂ့ၯဂ့ၯခဲ

လဿာ္တဿ္ကရဿကရိ ထီဢ္က့ၯ KNU အဃိန့ဢ္လီၯ.

ဒ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿအက်ဲခံဘိတဘိ ပာ္လီၯ၀ဲလဿ တဿ္ပဿဿ္ဆဿအသုးကအိဢ္၀ဲ (၃) ကလုာ္

(၁) သုးမုဿ္ထီဘိ (KPLA)

(၂) သုးမုဿ္တပ်ီၯ (KPGF)

(၃) ဂဿၯသးသုးမုဿ္ (KNDO) အသိးဖဲ ၁၉၅၀ နံဢ္ထီဢ္သီန့ဢ္ တဿ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္သုးမုဿ္ထီ

ဘိလဿထံထဢ္စြ႔ ဒ္အဖီလာ္အသိးအံၯန့ဢ္လီၯ.

(၁) ထံထဢ္စြ႔ (KPLA) သုးက့ခိဢ္သုးခိဢ္ဒိဢ္မႜးမီဢ္

(၂) ထံထဢ္စြ႔ (KPLA) သုးရ့ဢ္ (၁) သုးရ့ဢ္ခိဢ္ဘိဢ္ဟ့ဢ္အူ (လဿခံဘိဢ္ကႜီဢ္ယဲဿ္၊မႜးဟဲး)

(၃) ထံထဢ္စြ႔ (KPLA) သုးရ့ဢ္ခိဢ္ (၂) သုးရ့ဢ္ခိဢ္ဘိဢ္ခႜံးတ့ဢ္

(၄) ထံထဢ္စြ႔ (KPLA) သုးရ့ဢ္ခိဢ္ (၃) သုးရ့ဢ္ခိဢ္ဘိဢ္အီဢ္ဖ့ဢ္ဇဢ္

(၅) ထံထဢ္စ႔ြ (KPLA) သုးရ့ဢ္ခိ္ (၄) သုးရ့ဢ္ခိဢ္ဘိဢ္စိလ့ (လဿခံဘိဢ္ကႜဢ္ဖ့ဢ္)

ဘဢ္ဃးဒီး (KPGF) သုးရ့ဢ္လဿအဘဢ္တဿ္အိးထီဢ္အီၯလဿညါတဖဢ္ ဒ္အမ့ဿ္ (KPGF) သုးတဖဢ္

မ့မ့ဿ္သုးရ့ဢ္ (၁) လဿသုးခိဢ္ မႜးမီဢ္ဖီဢ္၀ဲန့ဢ္ တဿ္ပာ္အီၯဒ္မိဿ္သုးရ့ဢ္ (မိခင္တပ္ရင္း)ဒီးဘိဢ္စလြဲဢ္ 

ကဲသုးရ့ဢ္ခိဢ္န့ဢ္လီၯ. သုးခိဢ္ဒိဢ္မႜးမီဢ္ဟး၀့ၯ၀ီၯလဿထံထဢ္စြ႔ဒီကမ်ဿဿ္ဒီး မိဿ္သုးရ့ဢ္အံၯ တဿ္က
ရဿကရိထီဢ္ ကမ်ဿဿ္သုး ဒုးစ့ဿ္ကီးဒုဢ္ဒါလဿတဿ္ဒုးဖးဒိဢ္တဖဢ္ မၯနဿၯတဿ္တဘ်ဴးတီၯ၊ တဿ္ပဿဿ္ဆဿတဿ္လီဿ္လဲဿ္ထီဢ္ဒီး တဿ္လဲၯထီဢ္လဲၯထီအိဢ္ထီဢ္၀ဲလဿ ထံထဢ္စ႔ြ တကပၯန့ဢ္လီၯ. ထံထဢ္စ႔ြအိဢ္ဂဿဿ္ထီဢ္က့ၯဒီးဂ့ၯထီဢ္ကဒါက့ၯလဿသုးခိဢ္မႜးမီဢ္ဒီးမိဿ္သုးရ့ဢ္ (၁) (မိခင္တပ္ရင္း) အဃိန့ဢ္လီၯ.

တဿ္ကတိၯအခီပညီအလဿအပွဲၯတဖဢ္

1.Commander in Chief     (C.in.C)        သုးခိဢ္က်ဿဿ္စိ

2.General Officer in Command   (G.O.C)    သုးခိဢ္က်ဿဿ္

3. Military Secretary     (M.S)    သုးနဲဢ္ရြဲဢ္

4. Vice Chief of Staff    (V.C.S)  သုးခိဢ္က်ဿဿ္ဂီဿ္ဂ့ဿ္

5. General branch        (G)        သုးဂ့ဿ္၀ီခိဢ္က်ဿဿ္

6. Admin (Adjutand General) (A)    ၀ဲၯဒဿးခိဢ္က်ဿဿ္

7. Quarter Master   (Q)   ၀ဲၯလီဿ္ခိဢ္က်ဿဿ္

8. Chief Civil Affair Officer   (CCAO)  နဲဢ္ရြဲဢ္ခိဢ္က်ဿဿ္

9. Staff Officer Civil Affairs  (SOCA)   ၀ဲၯက်ိၯခိဢ္

10. Senior Civil Affairs officer  (SCAO)  ကီဿ္ရ့ဢ္ခိဢ္

11. Civil Affairs Officer  (CAO)   ကီဿ္ဆဢ္ခိဢ္

12. Brigade          (BDE)          သုးက့

13. Brigadier        (BRIG)         သုးက့ခိဢ္

14. Brigade Major     (B.M)       သုးက့၀ဲၯဒဿးခိဢ္

15. Batallion    (B.N)    သုးရ့ဢ္

16. Commanding Officer    (C.O)   သုးရ့ဢ္ခိဢ္

ဟံးန့ဿ္အီၯလဿ ႃႃတဿ္မၯလိက့ၯကညီကလုာ္အဂ့ဿ္႗႗လဿခြံတီၯလံာ္တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯတဿ္သိဢ္လိ

လံာ္မိဿ္ပွဿ္အပူၯလီၯ.